«ЦIи республикадин карчийриз финансрин жигьетдай ганвай куьмекдин кьадарди, санлай къачурла, 600 миллион манат тешкилзава. Алатай йисан кьадардиз килигайла, малум жезвайвал, карчийри ихьтин мумкинвилиз ийизвай итиж йисалай-суз артух жезва», — башламишна ихтилат микрофинансрин «Даглизингфонд» компаниядин регьбер Мегьамед Арипова. «Дагъустан» РИА-дин майдандал кьиле фейи гуьруьшдал ада компанияди республикадин карчийриз гузвай куьмекдикай суьгьбетна.
«Даглизингфонд» РД-дин гьукуматди, гъвечIи ва юкьван карчивилин (МСП) субъектриз финансрин рекьяй куьмек гунин серенжемрикай яз, 2013-йисуз тешкилнай. «ГъвечIи ва юкьван карчивал» милли проект уьмуьрдиз кечирмишунин сергьятра аваз, компанияди МСП-дин субъектриз ва чпи чеб кIвалахдалди таъминарзавай ксариз лизингдин (транспортдин такьатар ва техника гьакъи гзаф йисара вахкунин къайдада маса ва я кирида къачун) ва микрозаймдин къуллугърикай менфят къачудай мумкинвал гузва.
«Производстводин ва технологиядин тадаракар, махсус техника ва транспортдин такьатар 7 йисал кьван вахтуналди лизингдай вугузва, сифтедай гана кIанзавай пулунин кьадарди 10-30 процент тешкилзава. ГьакIни асул бурж вахкунин вахт 6 вацрал кьван гежарунин мумкинвал гузва ва финансрин куьмек гун патал гиравда (залог) шей тун истемишзавач.
Идалайни гъейри, микрозаймар хсуси бизнес арадал гъун ва виликди тухун, асул такьатар къачун ва оборотда авай такьатар ацIурун, карчивилел машгъул хьунин мураддалди къачунвай кредитар вахкуз куьмек гун патал гузва: МСП-дин субъектриз — 5 миллион манатдал агакьдалди, йиса кьилел къвезвай ставкадин кьадар 4,5-далай 9 процентдал кьван яз. Чпи чеб кIвалахдалди таъминарзавай ксаривай (самозанятые) пулдин такьатар 3 процентдин ставкадалди къачуз жезва», — лагьана М.Арипова. Ада къейд авурвал, микрозаймар ва лизингдин къуллугъар карчивилин субъектрин ихтиярда и хилен базарда авай къиметрилай са кьадардин ужуз вугузва.
«Эхиримжи кьуд йисан вахтунда «Даглизингфонд» МФК-ди МСП-дин субъектриз ва чпи чеб кIвалахдалди таъминарзавай ксариз гузвай финансрин гьакъикъи куьмекди гьар йисуз 500-600 миллион манат тешкилзава. Карчивилин карханайри 2020-йисалай 2023-йисан 9 вацралди къачунвай умуми къазанжийри — 28,5 миллиард манат, ганвай налогри 730,6 миллион манат тешкилзава, кIвалахдин цIийи 1059 чка арадал гъанва. Малум жезвайвал, гьам экономикадин, гьамни яшайишдин жигьетдай хьанвай хийир виле акьадайди я», — къейдна компаниядин регьберди.
Пресс-конференциядал уьлкведа тIугъвалди агъавалзавай девирда регионда экономикадин гьалар зайиф хьайила, компанияди тади гьалда кьабулай серенжемрикайни рахана. ИкI, муракаб гьаларин вилик пад кьадай серенжемрикай яз, компанияди лизингдай пул гана кIанзавай вахт гежел вегьена ва гана кIанзавай пулунин кьадардиз цIийи кьилелай килигна (четин гьалдиз атанвай бизнес михьиз кIват тавун патал). Компанияди гьакIни кьезил шартIаралди гузвай микрозаймралди ва карчияр патал кредитрин рухсатралди финансрин куьмек гана. И серенжемар себеб яз кIвалахдин чкаяр хуьз ва регионда карчивал виликди тухуниз куьмек гуз алакьна, нетижада карчийри гузвай налогрин кьадарни гзаф хьана, лагьана М.Арипова. Ада хабар гайивал, банкунин асул ставка виниз физватIани, компанияди тамамарзавай къуллугърин къимет агъуз жезва.
Малум хьайивал, «Даглизингфондунин» куьмекдалди республикадин карчийри асул гьисабдай махсус машинар къачузва.
«Куьне фикир це, карчиди лизингдин программадин куьмекдалди пар чIугвадай машин къачузва ва адал кIвалахиз башламишзава. И техникадин гьакъи вахкун патал ада (машинди) вичи къазанмишзава. Им, дугъриданни, хийирлу рехъ я», — къейдна ада.
Карчивилин хилез гузвай куьмекдикай рахадайла, Мегьамед Арипова гьакIни РД-дин карчивиляй ва инвестицийрай Агентстводи кутазвай паюникайни лагьана.
Малум хьайивал, «Даглизингфондуни» ветеранрин тешкилатриз, СВО-дин иштиракчийриз мергьяматлувилин куьмек (недай суьрсетдалди, алукIдай парталралди ва икI мад) гунин кардани активнидаказ иштиракзава.
Жасмина Саидова
