11-декабрдиз Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликова 2024-йисан ва 2025-2026-йисарин республикадин бюджет планламишуниз талукь месэладай совещание кьиле тухвана. Гьукумдин идара ийидай органрин кьилерихъ галаз веревирдер законопроектдиз кьвед лагьай сеферда килигунин вилик авуна.
РикIел хкин хьи, «2024-йисан ва 2025-2026-йисарин республикадин бюджетдин гьакъиндай» закондин проект парламентди, сад лагьай сеферда кIелдайла, 30-ноябрдиз кьабулнай. Алатнавай йикъара проектдик хейлин дегишвилер кухтунва.
Абурукай совещанидал РД-дин Гьукуматдин Председателдин сад лагьай заместитель Руслан Алиева ихтилатна. Адан гафаралди, макроэкономикадин рекъемрик дегишвал акатнавач. Бюджет планламишдайла, зегьметдай гузвай гьакъидин ва МРОТ-дин кьадарар артухаруниз талукь месэла фикирда кьуна.
«Закондин проектдиз кьвед лагьай сеферда килигдайла, бюджетдин доходдин кьадар 175,5 миллиард, харжияр 189,4 миллиард манатдин кьадарда аваз тайинарнава. Налогрин ва налогар тушир доходри арадал гъизвай кьадар 45 миллиардни 162 миллион манатдиз барабар я. Абурун кьадар 600 миллион манатдин артух хьун сифте нубатда НДФЛ-дин гьисабдай хьана.
Республикадин бюджетдин алава харжияр зегьметдин гьакъи артухаруниз рекье твада, гьакIни республикада ачухзавай образованидин идарайрин (школаяр, аялрин бахчаяр) игьтияжарни фикирда кьада ва абур образованидин госстандартрив агакьарда», — лагьана Руслан Алиева.
Идалай гъейри алава такьатар АПК-дин кар алай хилер вилик тухуниз, гидротехникадин ва фитомелиоративный кIвалахриз, фермерар субсидийралди таъминаруниз харжда.
2024-йисуз ишлемишиз вахкана кIанзавай образованидин объектар куьтягьун патални герек кьадар такьатар фикирда кьунва.
РД-дин экономикадин министр Гьажи Султанова къейд авурвал, пуд йисан вахтунда бюджетда пландик кутазвай республикадин инвестицийрин программадин умуми кьадарди 45 миллиард манат тешкилда. Федеральный бюджетди государстводин образованидин программайрай такьатар чара ийида. Абурун гьисабдай эцигдай 15 школа пуларалди таъминарда.
«Лугьун лазим я хьи, уьлкведин президентдин тапшуругъдалди Дербентда спортдин дворец эцигда ва гьуьлуьн кьер аваданламишда. Идалай гъейри, региондин экономикадин ва вилик финин министерстводин теклифдин тереф хуьналди, Дагъустандин Огни шегьерда чиркин ятар михьдай имарат эцигунизни такьатар чара ийида. Исятда ана канализациядин сетар туькIуьрзава. Пуд йисан муддатда и объектдиз са миллиардни 546 миллион манат чара ийидайвал я. ГьакIни Россиядин агьалияр яшайишдин къулай кIвалералди таъминарун патал такьатар чара ийида», — хабар гана министрди.
Республикадин такьатриз талукь яз Гьажи Султанова лагьана хьи, бюджетдин кьадарар бюджетдин такьатар тайинарзавай ва чара ийизвай идарайрихъ галаз меслятнава.
РД-дин финансрин министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Шамил Дабишева малумарна хьи, бюджетдин хиле вири къайдадик кутунин мураддалди вири министерствойрин ва ведомствойрин хилер (сеть) мукьуфдивди ахтармишда.
Совещанидин нетижаяр кьуналди, Сергей Меликова, бюджет тайинардайла, пландин бинедаллаз кIвалахна кIанзавайди рикIел хкана.
«Кьилин роль ина министерствойриз талукь я. Республика вилик финин стратегияда къалурнавайвал, везифаяр ва макьсадар пландик кутунин карда кьилин орган экономикадин министерство я. Къведай йис патал бюджет кьабулдайла, герек хилерин министерствойрални меслят гъана, алава вири игьтияжар фикирда кьуна кIанда.
Алатай йисуз бюджет тайинардайла, чна цIи 40 школа ишлемишиз вахкана кIанзавайди фикирда кьун лазим тир. ИкI хьайила, школайра классар-комплектарни гзаф хьунихъ галаз алава такьатар герек къвезвай. Сифтедилай пулар анжах эцигунар патал чара авунвай. Гьа са вахтунда муаллимрин зегьметдиз гьакъи гунни лазим тир эхир. Вири и месэлаяр гиламаз фикирда кьуна кIанда», — къейдна Дагъустандин Кьили.
Йисан вахтунда чна бюджетдин резервдин пай гзафарун патал женг чIугуна кIанда, гьам кIватIзавай налогрин кьадар артухарунин, гьамни идара ийидай къурулуш пайгардик кутунин гьисабдай» — алава хъувуна республикадин регьберди.
Хийир Эмиров
