Гьахьтин инсанар амазма!..

Дагълар. Аламатдин сир ам я хьи, абурухъ гьардахъ вичин къилих ава, ин­сандихъ хьиз. Абурун къенепатан дуьнья инсанрин къилихрин ерийриз ухшар яз аквазва заз. Эгер чна дагъдин­ руьгь, ажайибвал, гуьрчегвал адан кьакьанвилиз килигна алцумзаватIа, инсандин къенепатан дуьньядин ачухвал деринвилелди, гегьеншвилелди, нурлувилелди, берекатлувилелди алцумзава. Маса гафаралди лугьун хьайи­тIа, ахьтин касдин къанажагъ чаз бубайри аманат яз тунвай адетралдини берекатлу ерийралди девлетлуди хьун чарасуз я.

Винидихъ за авунвай хьтин веревирдер зи фикирдизни къведачир жеди, нагагь алай йисан 17-майдиз акъатай (20-нумра) “Лезги газетдин” 16-чина ганвай Ярали Магьамдалиеван ма­къа­ла кIелначиртIа. Авторди вичин “Ихьтин инсанарни ама кьван!..” гъвечIи малуматда инсан нефс алаз тербияламиш тахьу­нин месэла гьакъикъи вакъиадалди раижзава. За а касдиз икрамзава, чухса­гъул лугьузва, гьикI хьи, адахъ михьи, ачух руьгь ава. Ам муъмин инсан я.

Дуьньяда Ярали, Мирзяли, Ярамир хьтин инсанар тIимил хьанач, ава ва хъжеда. И кар тестикьарун патал зун ша­­гьид хьайи са пуд дуьшуьшдикай куьрелди хабар гуз кIанзава. Алатай асирдин 60-йисара захъ галаз са классда кIелзавай гададиз гъилин сят гьатна. Ада иеси жагъурна ва сят адал ахга­кьар­на. Иесиди лагьай­тIа, сят ри­кIин михьивиляй аялдиз вичиз багъишнай. Гьа асирдин 80-йисара, банкуна эцигзавай пулдин кьадарни къалурна, чек (иесидин тIалабуналди) гузвай. Адайни пуд вацран вахтунда СССР-дин гьи региондай ва гьи банкдай, почтадай­ хьайитIани пул вахчуз жезвай. Ихь­тин регьятвиликай са сеферда зани менфят къачуна, амма чекинал за эцигай 1000 манатдин чкадал 10 000 кхьенвай. И кар акур зани банкунин директордиз арза кхьена ва артухан пул гьукуматдин хийирдихъ элкъуьр хъувуна. Пуд лагьай дуьшуьш лап гьа и йикъара­ зи кьилел атана. Хив райондин Фригърин мектебдин муаллим Исламова Фей­руза Бабаевнади, гьикI ятIани, завай пул квахьнавани лагьана хабар кьуна. Зани тадиз пул авай жибиндиз гъил вегьена. Ана са затIни амачир. За адаз авайвал лагьана, пулдин кьадарни къалурна. Гьайиф чIугуналди туь­кIуь­дай кар амачир. Амма Фейруза му­аллимди зав вичиз жагъай пул вахкана. Эгер зун шад хьанач лагьайтIа, таб же­да. ГьикI шад жедач кьван! И легьзейра хабар авачир ядигар агакьай хьиз хьанай заз. Чухсагъулдин гафар лугьу­нилай гъейри, зун дамах авунин лепедални акьалтнавай. Фейруза Бабаевна хьтин рикI ачух, гъилел михьи ва гьиссералди нурлу инсандал гьикI дамахдач кьван!

Фейруза муаллимди ихьтин кардалди акьалтзавай несилдиз неинки дуьз тербиядин жигъир гьяркьуь хъувуна, ада дуьньяда гьахьтин инсанар амайди ва хъжедайди тестикьарна. Квез лап рикIин сидкьидай  чухсагъул, гьуьрметлу муаллим!

Абдул Ашурагъаев