И йикъара Махачкъалада, А.С.Пушкинан тIварунихъ галай 5-нумрадин лицейда, экстремизмдинни терроризмдин ва аялар ихтияр авачиз тешкилнавай митингриз желб авунин вилик пад кьуниз талукьарна, ана кIелзавай аялрин диде-бубайрихъ галаз собрание кьиле тухвана. Эвер ганвай мугьманрин арада Ислам Мегьамедов – профессор, РД-дин Общественный палатадин эксперт, Дагъустандин юстициядин министерстводин патав тешкилнавай Общественный советдин председатель; Заур Оружев — РД-дин милли сиясатдин ва диндин крарин рекьяй отделдин начальник; Шамил Къурамегьамедов – Дагъустандин муфтиятдин просвещенидин отделдин къуллугъчи; Ражаб Мегьамедов – СКФО-да жегьилрин парламентрин ассоциациядин координатор; Аминат Мегьамедова – яшар тамам тахьанвай аялрин крарин рекьяй (ПДНД) инспектор; Гьабиб Абдуллаев – Россиядин спортдин мастер, РФ-дин лайихлу тренер, Махачкъала шегьердин собранидин депутат, и цIарарин автор ва масабур авай.
Собрание ачухай лицейдин директордин заместитель Мира Яхьяевади серенжемдин макьсад ва фикир желбун лазим тир терефар, яшар тамам тахьанвай аялар вири вахтара ва вири жемиятра чIуру фикирар гвайбурун гъиле «кьезил яракь» тирди къейдна.
Собранидал сифте гаф гайи Ислам Мегьамедова мукьвара Махачкъаладин аэропортуна кьиле фейи вакъиайрал фикир желбна. Гьа са вахтунда дагъустанвияр тир, алай вахтунда Украинада кьиле физвай дяведин махсус серенжемда, гьам гуьгьуьллубурун жергеда аваз, гьамни мобилизациядик кваз аниз финалди, чпин чанарилайни гъил къачуна, миллетбазрихъ галаз игитвилелди женг чIугвазвай кьегьалризни, тербия гьа са республикада яшамиш жезвай диде-бубайри ганвайди къейдна.
— Ватандиз намуслувилелди къуллугъ авун дагъви патал гьамиша пак буржи я. Иллаки алай макъамда, США, Евросоюз кьиле аваз чи мидяяр хьанвай уьлквейриз Урусат барбатIиз кIанзавайла, аэропортуна кьиле фейи хьтин вакъиайрихъ мадни чIуру ва дерин «дувуларни цIирер» хьун мумкин я. ГьикI хьи, гъавурдик квачиз жегьилар чIуру рекьихъ, чIуру крарихъ ялдайбур гзаф авайди чаз якъиндиз аквазва. Чи уьлкведа яшамиш жезвай халкьарин арада чун дуствал ва садвал аваз яшамиш хьайиди я. Идалай кьулухъни гьакI уьмуьр давамарун патал чна, чIехибуру, уьмуьр акунвайбуру, аялар, жегьилар гъавурда тун, абуруз писдини хъсанди чирун герек я. И жигьетдай диде-бубайри, мектебдин муаллимри иллаки еке зегьмет чIугуна кIанда. Ватандиз вафалу инсанар, кьегьал рухваярни рушар хьун патал аялрив дерин чирвилерихъ галаз санал, чешнелу тербияни агакьарун герек я, — элкъвена ам залда ацукьнавай диде-бубайрихъ.
Эхь. Гьар са девирдихъ цIийивилерни, четинвилерни, эвелимжи нубатда фикир гана кIанзавай терефарни месэлаяр ава. Чи девирдани гьакI я. ЦIийивилерни кIамай кьван ава: гаджетарни, соцсетарни, герек авай ва авачир жуьредин малуматарни… — гьисабна куьтягь тежедай кьванбур. Собранидал гуьгъуьнлай рахай мугьманрини тербиядин месэлайрикай, чIуру таъсирдикай хуьдай рекьерикай, чпи кьиле тухузвай кIвалахдикай гегьеншдаказ суьгьбетна. Кьилди къачуртIа, муфтиядин векилди аэропортуна кьиле фейи вакъиайрихъ дяведихъ галаз гьич са алакъани авачирди, къенин юкъуз гьар са мусурман патал Мегьамед Пайгъамбарди (къуй Аллагьдин салам ва салават хьуй вичиз) кьиле тухвай уьмуьр чешне хьун лазим тирди къейдна. Ада Ислам диндин ачух чин, маса диндал алай ксарихъ авай хуш рафтарвал къалурзавай са шумуд мисал гъана.
Гзаф кьадар диде-бубайри иштиракай собрание яргъалди кьиле фена. Нянин геж вахт тиртIани, диде-бубайрик тади квачир. Абурун ва мугьманрин арада ачух ва хуш суьгьбет кьиле фена. Мугьманри диде-бубайрин суалриз жавабар ва баянар гана. Кьилинди вири вахтара авай гьа са принцип тирди къейдна: гьар гьи жуьредин себебар аваз хьайитIани, аялар диде-бубадин гуьзчивиликай хкатуни, хкудуниз рехъ гуни садрани хъсан нетижадал гъидач. Гьавиляй тербиядин месэлайриз гьар юкъуз, гьар са хизанда кьилин фикир гун лазим я.
Рагнеда Рамалданова
