6-ноябрдиз Каспийск шегьерда экстремизмдин ва терроризмдин идеология чукIунин вилик пад кьунихъ элкъуьрнавай Вирироссиядин «Разивилин формула» конференциядин кIвалах башламиш хьана. Форум ачухунин мярекат шегьердин «Азимут» мугьманханада кьиле фена. «Разивилин формула» Дагъустанда кьиле тухуз им пуд лагьай йис я. Ам 10-ноябрдалди давам жеда.
«Разивилин формулада» иштиракун патал Дагъустандиз Россиядин гьар жуьре регионрай жегьилрихъ галаз кIвалахунал машгъул 150-дав агакьна пешекарар: идарайрин къуллугъчияр, алишверишдинбур тушир тешкилатрин векилар кIватI хьана. Бязи пешекарри форумдин кIвалахда онлайн къайдада аваз иштиракзава. Форумдин программа савадлувилин лекцийрикай, веревирдерикай, мастер-классрикай ибарат я.
Кьилди къачуртIа, пешекарри «Рекъемрин гигиена ва кибербушлухра жегьилар патал цIийи къурхулувилер», «Жегьилар рекъемрин дуьньяда: инсан яз гьикI амукьин?», «Жегьилриз чIуру патахъай таъсирзавай субкультураяр. ЧукIунин асул рекьер ва абурун вилик пад кьадай жуьреяр», «Миллетрин ва динрин арада разивал», «Экстремизмдин идеология чукIунин вилик пад кьун» ва са жерге маса, алай вахтунда жегьилрин алемдиз чIуру патахъай жезвай таъсирдиз ва и кардин рехъ кьуниз талукьарнавай месэлаяр веревирдзава. Лекцияр и хилен кIвенкIвечи пешекарри кьиле тухузва.
Форум Жегьилрин крарай федеральный агентстводи ва РД-дин жегьилрин сиясатдин министерстводи тешкилнава. Ам ачухунин мярекатда Жегьилрин крарай федеральный агентстводин руководителдин заместитель Денис Аширова, РД-дин жегьилрин крарай министр Камил Саидова, РД-дин милли сиясатдин ва динрин крарай министр Энрик Муслимова, РД-дин Кьилин патав гвай аялрин ихтиярар хуьнин рекье векилвалдай ихтияр ганвай пешекар Марина Ежовади, РФ-дин НАК-дин аппаратдин векил Виталий Малышева ва са жерге маса пешекарри иштиракна.
Онлай къайдада рахай Денис Аширова форумдин иштиракчийриз жегьилрин арада экстремизмдин ва терроризмдин вилик пад кьуниз талукь мярекатар тухунин карда хьанвай хъсан тежриба ачухаруниз эвер гана.
«Куьне куь регионра кьиле тухузвай мярекатар ва проектар веревирд авун, абурукай рахун чун патал иллаки важиблу я. Ина жуьреба-жуьре министерствойрин, тешкилатрин, муниципалитетрин векилри иштиракзава – ида чи мярекат мадни итижлуди ийизва. Къенин юкъуз чун чи жегьилриз паталай ийизвай чIуру таъсирдин вилик пад кьун патал тупламиш хьун ва и кардал чна вири къуватар желб авун лазим я», — къейдна ада.
Идалай кьулухъ Камил Саидов рахана: «Форум чна кьиле тухуз пуд лагьай йис я. Амма къенин юкъуз – информациядин дяве тухузвай ва чи жегьилар адан еке таъсирдик акатнавай вахтунда, адан важиблувал мадни еке хьанва. Мярекат гьазурдайла чна алай вахтунда чи вилик акъваззавай кар алай месэлаяр фикирда кьунва, квез лагьайтIа, заз форумдин вири программада активнидаказ иштиракуниз эвер гузва. Проектар гваз атанвай юлдашриз за грантрин конкурсда гъалибвал къачунин алхишар ийизва!» — лагьана ада.
Энрик Муслимова, кьилди къачуртIа, иштиракчийриз терроризмдин идеологиядихъ галаз женг чIугунин карда цIийи фикирар ва месэладив эгечIдай къайдаяр теклифуниз эвер гана. Ада малумарайвал, ихьтин теклифар къведай йисуз кьабулдай ва пуд йис фикирда кьуна туькIуьрдай радикализмдихъ галаз женг чIугунин асул пландик кутада. Ам гьакIни и мукьвара республикадин аэропортуна хьайи вакъиайрикайни рахана ва абур Дагъустандиз хас тушир жуьрединбур тирди къейдна.
Форумдин майдандал «Росмолодежь. Гранты» конкурсни кьиле тухуда – адан сергьятра аваз 1 миллион манатдив агакьна грантар гудайвал я.
Саласа ва арбе йикъара конференциядин кIвалахда НАК-дин аппаратдин, Россиядин МВД-дин экстремизмдин вилик пад кьунин рекьяй кьилин управленидин векилри иштиракна.
Жасмина Саидова
