Алатай гьафтеда Махачкъалада, Р.Гьамзатован тIварунихъ галай Милли библиотекада, жемиятдинни сиясатдин серенжем-конференция (Гусаевские чтения) кьиле фена. Дагъустандин миллетрин крарин, информациядин ва къецепатан алакъайрин рекьяй министр, Дагъустан Республикадин гражданвилин общество вилик тухуник вичин лайихлу пай кутур, Махачкъалада терактдин нетижада 20 йис идалай вилик телеф хьайи Мегьамедсалигь Гусаеван экуь къаматдиз бахшнавай и серенжем тешкилиз гила 5 йис я.
«Дагъустан Республикада государстводин милли политика уьмуьрдиз кечирмишун» РД-дин госпрограмма кьилиз акъудунин сергьятра аваз РД-дин милли политикадин сиясатрин ва динрин крарин рекьяй министерстводи тешкилзавай адан кьилин макьсаддик Россиядин садвал ва битаввал хуьнихъ элкъуьрнавай милли политикадин хилен кар алай месэлаяр, Дагъустанда яшамиш жезвай халкьарин этнокультура хуьнуьх, гьакIни праводин, яшайишдинни экономикадин, сиясатдин, культурадин ва тешкиллувилин шартIарни заминвилер веревирд авун акатзава. Ана милли сиясатдин хиле зегьмет чIугвазвай къунши республикайрай тир векилри, гьакIни федеральный экспертри, социологри, политикри ва журналистри иштиракна.
Конференция ачухдайла, Дагъустандин милли сиясатдин ва динрин крарин рекьяй министр Энрик Муслимова иштиракчийрив ва мугьманрив Дагъустандин Кьил Сергей Меликован тIварунихъай чими келимаяр агакьарна, серенжем государстводин ва жемиятдин машгьур деятелдин экуь къаматдиз бахшна кьиле тухузвайди рикIел хкана, адан макьсаддикай куьрелди суьгьбетна.
— Мегьамедсалигь Гусаева Советрин Союз чкIайдалай кьулухъ неинки са чи республика, гьакI уьлкведин вири регионар патал лап агъурди тир девирда кIвалахна. 1999-йисуз гзаф миллетрикай ибарат тир Дагъустандал международный бандитрин кIватIалри вегьейла, Мегьамедсалигь Гусаев республикада кьиле физвай вакъиайриз дуьз къимет гун, гьакъикъатдив кьунвай малуматар гьасятда агьалийрал агакьарун, и жигьетдай бязи СМИ-ри чукIурзавай чIуру информациядихъ галаз женг чIугун патал тешкилнавай Координационный центрадин кьиле акъвазна. Гьа четин девирда адалай министерстводин ва адаз регьбервал гузвай вичин хиве тунвай везифаяр намуслудаказ ва гьакъисагъвилелди кьилиз акъудиз алакьна, — къейдна Энрик Муслимова.
Кеферпатан Осетия-Алания республикадин кьил Сергей Меняйлодин тIварунихъай конференциядин иштиракчийрихъ элкъвена республикадин милли сиясатдин ва къецепатан алакъайрин рекьяй министр Алан Багъиев рахана. Ада серенжемдин важиблувал къейдна.
— Зурба политик тир Гусаеван экуь къаматдиз бахшна кьиле тухузвай конференцийра за иштиракзавайди сад лагьай сефер туш, гьахъ патал лугьун хьи, виликдай абур маса шартIара кьиле физвай. Къе Россиядин Федерациядин сергьятрив, гьакI санлай вири дуьньядин майданрани кьиле физвай вакъиаяр секинсузвал кутан тийидайбур туш. И конференциядин майданди лагьайтIа, цIийи государстводин милли политикадин диб (фундамент) арадал гъизва. Серенжем республикадин дережадиндалай виниз хкаж хьанва, ам федеральный майдандиз элкъвенва, гьикI хьи, ам акьалтIайла, конференциядал экспертри веревирдзавай месэлаяр Россиядин Федерациядин нормативный гзаф кьадар актарин бинеда гьатзава ва абур кIвалахда менфят къачудай теклифар яз ишлемишзава, — раижна Алан Багъиева.
Вичин нубатдай яз, конференциядал рахай Чечнядин милли сиясатдин, къецепатан алакъайрин, печатдин ва информациядин министрдин заместитель Саид-Мегьамед Баширова неинки Дагъустанда, гьакI вири Россияда Р.Гьамзатов дидедиз хьайидалай инихъ 100 йис тамам хьун къейдзавайла, мярекатдин важиблувал артух жезвайди къейдна.
— Гьар са халкьдихъ, гьар са уьлкведихъ вичин маякар (чирагъар) ава. Абуру рехъ къалурзава, ам ишигълу ийизва. Къе чна вичин экуь къамат рикIел хкизвай кас гьа ихьтин инсанрин жергедай тир, — лагьана С.Баширова. Вичин рахунар ада Р.Гьамзатован шиирдай 4 цIар кIелуналди акьалтIарна. Гьа цIарара авай хьтин хъсан уьмуьр патал М.Гусаева чан гайиди къейдна.
Мегьамедсалигь Гусаеван стха, Дагъустан Республикадин Сечкийрин комиссиядин председателдин заместитель Багавдин Гусаева чпин вири хизандин патай рикIел хуьнин лишан яз ихьтин серенжемар тешкилайбуруз сагърай лагьана ва абурун иштиракчийрихъ агалкьунар хьун алхишна.
Конференциядал кар алай месэлайрай докладар авурбурун арада ДГУ-дин онтологиядин ва ТП-дин (теория познания) кафедрадин заведующий Мустафа Билалов, РФ-дин Президентдин патав гвай миллетрин арада алакъайрай Советдин, РФ-дин Президентдин патав гвай гражданвилин общество ва инсандин ихтиярар вилик тухунин рекьяй Советдин член, Вирироссиядин «Юристы за права и достойную жизнь человека» общественный тешкилатдин координационный советдин председатель Александр Брод, Россиядин миллетрин крарин рекьяй Федеральный агентстводин Общественный советдин член, юридический илимрин кандидат Сергей Иванеев, «Россиядин халкьарин Ассамблея» ОГО-дин Дагъустандин региондин отделенидин председатель Зикрула Ильясов, Россиядин Общественный палатадин миллетрин, динрин арада алакъайрин ва миграциядин рекьяй Комиссиядин председателдин сад лагьай заместитель Владимир Лагкуев ва маса ксар ава.
Гуьгъуьнлай кьве секциядиз пай хьана («Общественно-политический вектор Северного Кавказа в современных условиях России и вызовах новой геополитической реальности» ва «Роль массовых коммуникаций и информации в формировании единства народов России» темайрай), конференциядин кIвалах давамарна.
Нетижайрикай махсус кIватIал чапдай акъудда.
Рагнеда Рамалданова