Чаз куьмек герек я

«Гьуьрметлу «Лезги газетдин» редакция! Чи гьукуматдин Президентди халкьдин агьвал, уьмуьр хъсанарун патал датIана къайгъу чIугвазва. КIвалахзавайбурун хийирдиз законар кьабулзава. Амма абурун вири къайгъударвилер чкайрал алай бязи «чIехибуру», пулар, кIвалахар гвай «сагьибри» чав, агьалийрив, агакьарзавач. Гьатта чаз закондалди къвезвайдини гузвач. Белки, маса чкайра масакIа я жеди, чи идарада ваз закондалди къвезвайди атIузва. Малум тирвал, чи уьлкведа 2023-йисан 1-январдилай  16 242 манатдин кьадарда аваз МРОТ тайинарнава, яни вацран мажиб и кьадардилай тIимил хьана виже къведач.  Им закон я. Законар кьилиз акъу­дуниз вири мажбур я, амма чи идарада и закон квазни  гьич кьазвач. МРОТ хкажнаватIани, чаз виликдай хьиз, вацра  13 агъзур манат гузва. Идалди пуд-кьуд кьил хизан хуьз жедани? Эгер жедатIа, чи «чIехибуру»,  депутатри, министрри  чаз и рекьяй чешне къалуррай.

Чна чи карханадин регьберривай чаз, МРОТ тирвал, вацра 16242 манат гун тIалабзава. Абуру жаваб гузва: «чаз пул авач». Бес кIвалахзавай рабочийриз гудай пул авачирла, карханади тендерар патал конкурсра гъалибвилер гьикI къазанмишзава? Пул авачир карханадиз таможнядиз къуллугъар  ийидай госзаказар вучиз гузва?

Гьуьрметлу редакция, квез чар рекье тунвайбур, газет­дин чинилай чав жаваб агакьарун тIалабзавайбур, Та­гьир­хуьруьн-Къазмайрин таможнядал (МАПП — многосторонний­ автомобильный пункт пропуска) суткада кьиляй-кьилиз  майишатдин вири кIвалахар ийизвай кьилдин касдинди тир  «Э.Т.Аюбов»  карханадин рабочияр тир С.Алиханов, Р.Ханов, Д.Абейдуллаев, Ш.Тагьиров, Гь.Гьуьсейнов, Ф.Алха­сов ва ­масабур я. Чна гьар сада чи хиве авайбурулай  къерехдайни чаз буюрмишай майишатдин вири кIвалахар ийизва. Са тIимил хьайитIани инсаф хьана, язух атана кIандачни? Чна чIехи чкайриз шикаят ийида лагьайла, чи чIехибуру лугьузва хьи: «Гьиниз кIандатIани кхьихь!» Забастовка ийида лагьайла: «Кьве гьафтеда кIвалах хъувуниз куьн закондалди мажбур я». Бес ибурун итижар хуьдай законар хьайила, чи, рабочийрин,  итижар хуьдай законар авачни? Авазва. Президент рабочийрин патал ала. Эгер гьукуматди гузвай куьмек зегьмет чIугвазвай ксарив агакьариз хьайитIа, абурувай са жуьреда кьил хуьз жеда. Амма а куьмек агакьзавач, мемекьуьртIзава. Вучиз? Чун чуькьни тийиз  акъвазнавайвиляй, истемиш тийизвайвиляй я. Закон чIурзавайвиликай чавай прокурордиз кхьиз жеда. Амма чаз къалмакъал, чуьруьк акъатна кIанзавач. Прокурорди, судди чи карханадин регьберар жазаламишда, чунни такIан жеда. Чаз чи коллективда меслят, дуствал, гьуьрмет амукьна кIанзава. Чун вири кIвалахар, четин месэлаяр къал-къиж акъуд тавуна туькIуьриз тербияламишнавай ксар я. Идалайни гъейри, исятда Украинада дяведин махсус серенжем тухузвайла, ана гъалиб хьун патал коллективра  такIанвилер, чуьруькар авачиз вири халкьдин арада садвал, меслят хьана кIанда. Гьавиляй чна и месэладай кьил акъудун ва газетда чап авун тIалабзава».

Редакциядин патай.

Мегьарамдхуьруьн райондин Хтундилай тир С.Али­ха­нова са шумуд касдин (бязибурун тIварар макъаладани ава) тIварцIелай кхьенвай и кагъаз редакциядин почтадиз саки кьве гьафтедилай вилик атана. Ам чна (урус чIалаз таржума авуна) Дагъустандин зегьметдин ва яшайиш вилик тухунин рекьяй министерстводиз ракъурна. Гуьгъуьнин юкъуз анай чав агакьай куьруь малуматда месэладин жигьетдай жаваб анжах Дагъустандин зегьметдин госинспекциядивай гуз ­жедайди кхьенвай. Чнани лагьайвал авуна, чар аниз рекье туна.

Госинспекциядай хтай жавабни куьруьди тир. Ингье­ ана вуч кхьенватIа: «КIвалахзавайбурун ихтиярар чIурза­ва­йдакай сифте нубатда зегьметчийрин ихтияррин къаравулда акъвазнавай  идарадиз — Дагъустандин зегьметдин гос­инспекциядиз — хабар гун лазим я. Арзадин бинедаллаз ахтармишун кьиле тухун лазим я, эгер ихтиярар чIурзавайди раиж хьайитIа, кIвалахдалди таъминарзавай касдин (работодатель) жигьетдай лазим серенжемар кьабулда. Дугъриданни, Россиядин Федерацияда 2023-йисан 1-январдилай МРОТ-дин кьадар 16 242 манат я. Адалай тIимил гудай ихтияр авач».

Чар кхьенвай ксари чпихъ галаз алакъаламиш жедайвал телефондин нумра кхьенвачир, я чахъ абурун тайин адресни авачир. Гьаниз килигна абуру икьрардин бинедаллаз (мумкин я ана вацран мажиб 13 агъзур манат къалурнаваз хьун) кIвалахзавани, тушни, гьакI абурун жигьетдай маса малуматар чахъ тахьун себеб яз, месэладай эхирдалди кьил акъудиз регьят туш. Идалайни гъейри, кагъазда абуру чпиз къал-къиж кIан туширди къалурнавайвиляй, чаз абурун тIварунихъай кагъаз, арза хьиз гьазурна,  чпел меслят тавуна, винидихъ зегьметдин инспекциядив агакьаризни кIан хьанач.

Чна умудзава, месэла яцIа гьатдач, ам кIвалахзавай ксарин патай  наразивал амукь тийидайвал гьялда.

«ЛГ»