И йикъара СтIал Сулейманан райондин администрацияда лезги жинсинин хиперин генофонд хуьнин ва базарда адан гьуьжетиз хьунин алакьунар артухарунин программа веревирдна. Мярекатда Россиядин илимдин кар алай идарайрин ва «АлиЯк» агрохолдингдин векилри иштиракна.
Лезги жинсинин хипехъанвал алай вахтунда авай гьал ва ам хъсанарун патал авай мумкинвилер, лезги жинсинин хиперин артуханвал, и жинсинин хиперин кьадар эмбриональный технологийрин куьмекдалди артухарунин къайдаяр СтIал Сулейманан райондин кьилин заместитель Заур Къагьриманова, кьилди къачуртIа, як паталди тир малдарвал виликди тухунин Милли фондунин президент Андрей Журавлевахъ, РАН-дин академик Иван Дунинахъ ва Дагъустандин аграрный университетдин ректор Зайдин Жамбулатовахъ галаз веревирдна. Мугьманар малдарвилин «АлиЯк» карханадин фермайрални фена.
Пешекарри лезги жинсинин лапагрин геномдин ДНК чара авун, ахтармишун ва хуьн, гьакIни Россиядин адетдин ва, РагъакIидай патан жинсерихъ галаз гекъигайла, адан артуханвал чирун, фенотипдиз килигна, гьайванар хкягъун ва селекциядин десте арадал гъун, нетижада лезги жинсинин виридалайни хъсан лапагар селекциядин куьмекдалди гзафарун теклифна.
Къейд авурвал, программа уьмуьрдиз кечирмишуни базарда лезги жинсинин лапагрин гьуьжетиз хьунин алакьунар артухарда.
Лапагрин лезги жинс дуьньяда виридалайни гуьрчегбурукай сад я. Ам чкадин жинсерик акатзава ва халкьди гзаф асирра кьиле тухвай селекциядин нетижада арадал атанва. Лацу жив хьтин лапагри чпин яргъи сар алай «кIуртаралди», гьерери лагьайтIа, кичI кутадай хьтин къекъвей еке крчаралди шадвал кутазва.
Сифте сеферда и жинсинин лапагрикай малуматар 1912-йисуз кьиле фейи Вирироссиядин хипехъанвилин выставкадал пайда хьанай ва абур майдандиз акъуднай.
Къенин юкъуз Россияда, санлай къачурла, лезги жинсинин 9241 лапаг ава, абурукай 5802 диде хипер я. Асул гьисабдай вири гьайванар Кьиблепатан Дагъустандин са шумуд лезги районда ава.
Амина Муслимова
