Алатай гьафтеда Дагъустандин меркездин культурадин уьмуьрда кьиле фейи мярекатрикай сад — фольклордин ва адетдин культурадин «Дагъвияр» тIвар алай международный XXI фестиваль — Дагъустандин халкьдин шаир Расул Гьамзатован 100 йисан юбилейдиз бахшнавай. Ам 30-июндилай 4-июлдалди кьиле фена. «Фудфест» —  куьчедин тIуьнрин фестиваль — гила чи республикада 2-сеферда тешкилнава. Абур кьиле тухвай майданар сад садан патав хьуни шегьерэгьлийриз ва мугьманриз гьам руьгьдин ем, гьамни тIямлу хуьрекар дадмишдай мумкинвал гана. Мярекатрин иштиракчийри гуьрчег ва яргъалди рикIера амукьдай  итижлу легьзеяр багъишна… 

Кьилин макьсад Дагъустандин, Россия­дин ва дуьньядин халкьарин милли медени­ятдин ирс хуьникай ва вилик тухуникай, халкьарин арада дуствилин алакъаяр мягькемаруникай ва абурун культурадихъ галаз таниш хьуникай ибарат тир «Дагъвияр»­ фес­тивалдиз гьазурвал акунин месэлайриз­ талукьарна, ам ачухдалди вилик са шумуд югъ амаз, меркезда, Р.Гьамзатован тIвару­нихъ галай Милли библиотекада кьиле фейи элкъвей столдихъ Дагъустандин культурадин министр Зарема Бутаевади къейд авурвал, виликан йисара хьиз, цIини и мяре­кат ЮНЕСКО-дин крарин рекьяй РФ-дин комиссиядин ва международный «Арт-Ини­циа­тива» холдингдин къаюмвилик кваз, РД-­дин Кьилин, РФ-дин культурадин минис­тер­стводин, Россиядин В.Д.Поленован тIва­ру­нихъ галай халкьдин яратмишунрин кIвалин, Дагъустандин культурадин министерстводин ва РДНТ-дин (республикадин халкьдин яратмишунрин кIвал) куьмекни галаз тешкилзава.­

«Дагъвийрикай» рахадайла, министр­ди и фестиваль кьиле тухузвай йисара чи республикадиз Европадин, Кьиблепатан­ Америкадин, Азиядин, Мукьвал тир Рагъ­экъечIдай патан 40-далай виниз уьлквейрай, гьакI Россиядин ви­ри регионрай яратмишунрин коллективар атайди, мугьманар Дагъларин уьлкведин культурадихъ галазни еке ашкъидалди таниш жезвайди, чпин гьунарарни къалурзавайди къейдна.

Алай йисуз фести­валда Россиядин жуь­ре­ба-жуьре регион­ри­лай­ (Калмыкия, Башкортостан, Хакасия, Адыгея, ДНР, ЛНР, Рос­товдин, Тамбовдин, Липецкдин областар, Тюмень, Белгород, Ярославль, Брянск, Астрахань шегьерар) ва ­республикадилай (абурун кьадар 50-далай виниз­ тир) гъейри, къецепатан уьлквейрай, гьа гьисабдай яз, Белоруссиядай (халкьдин «Лирники» ансамб­ль),  Эрменистандай (студентрин «Голоса ­Армении» ансамбль), Монголиядай (куьлердай «Suvd Dance Studio» ансамбль) ва Кьиблепатан Осетиядай (вокалдинни­ хореог­рафиядин халкьдин «Амонд» ансамбль) атанвай яратмишунрин коллективри ва халкьдин сеняткарвилин устадри иштиракна.

Программадик жуьреба-жуьре жанрайрин проектар — гала-концертар, халкьдин сеняткарвилин устадрин выставкаяр ва мастер-классар, пагьливанрин устадвилин, халкьдин пек-парталдин ва манийрин суварар, элкъвей столар квай.

Фестиваль ачухуниз талукьарнавай шад мярекат 2-июлдиз меркезда, Ленинан тIварунихъ галай майдандал, кьиле фена. Фестивалдин иштиракчийрин тIварунихъ РФ-дин культурадин министр Ольга Любимовади, ЮНЕСКО-дин крарин рекьяй Россиядин Федерациядин Комиссиядин жавабдар секретарь Татьяна Довгаленкоди, РФ-дин Президентдин культурадин рекьяй ­советник Владимир Толстоя, ГРДНТ-дин директор, культурадин материальный тушир ирс хуьнин рекьяй Россиядин Коми­тетдин Председатель Тамара Пуртовади рекье тунвай хуш келимаяр кхьенвай телер кIелна. Абура фестиваль Россиядин куль­турадин рекье лишанлу вакъиа (ихьтин ­фестиваль Кеферпатан Кавказда сад я), Дагъустан Республикани ам кьиле тухудай чка яз хкягъун дуьшуьшдин кар туширдал фикир желбнавай. Дагъустан гзаф миллетар ва гзаф конфессияр авай регион, кьетIен культурадин адетралдини фольклордин девлетлу ирсиналди, халкьдин художественный сеняткарвилин пешейралди машгьур тирди, фестивалди жуьреба-жуьре фикирар авай ва  культурадин рекьяй жуьреба-жуьре адетрал амалзавай инсанриз санал яратмишдай ва дуствилин алакъаяр мягькемардай мумкинвал гузвайди къейднавай.

Мярекат Къизлярдай атанвай казакрин­ манийрин госансамблди ва РДНТ-дин «Волна» тIвар алай урусрин манийрин хорди «Ватандикай» мани тамамарунилай башламишна. Мегьарамдхуьруьн, Хунзах, Хасавюрт, Ботлих, Тлярата, Новолак, Акуша­, Къули, Гергебил, Шамил ва маса районрин, Махачкъала ва Хасавюрт шегьеррин яратмишунрин коллективри, ЧIарода райондин итимрин хорди, ногъай халкьдин фольклординни этнографиядин «Айланай» ансамблди ва масабуру, гьакI мугьманрин алакьунри тамашачийрин гуьгьуьлар ачухна. Гьар са нумрадилай кьулухъ абуру ягъай гурлу капарини и кардин гьакъиндай шагьидвалзавай.

Шад мярекатдилай кьулухъ Дагъус­тандин ва мугьманрин яратмишунрин кол­лек­тивар, адет хьанвайвал, милли пек-пар­тал алаз, майдандилай М.Горькийдин тIварунихъ галай Урусрин драмтеатрдин дараматдал кьван Р.Гьамзатован куьчеда къекъвена.

Гуьгъуьнин йикъара «Дагъвияр» фестивалдин мярекатар Аваррин театрдин дараматдин патав ва республикадин са шумуд районда кьиле фена.

Винидихъ къейднавайвал, меркезда Пушкинан куьчеда кьиле фейи «тIямлу мярекат» тешкилнавайбур Махачкъала­ шегьердин администрация ва Street Event  компания тир. ИкI, 30-июндилай 4-июлдалди меркезвийриз ва мугьманриз 15-далай виниз ресторанрин ашпазри гьазурнавай жуьреба-жуьре хуьрекар дадмишдай, гьакIни мярекатда иштиракзавай са шумуд кофейнядин къагьве хъвадай мумкинвал хьана.

Мярекатдиз атанвай ксар патал спортдин майданарни ачухнавай. ИкI, абуруз столдин теннисдай, баскетболдай, армрест­лингдай чпин алакьунар къалурдай мумкинвални авай.

Рагнеда Рамалданова