Образованидин тешкилатра ма­йишатдин крарал машгъул касдин (завхоз) пеше метлеблуди я. А пеше школайрин кадрийрин сиягьдик  кутуни кIелунинни тербиядин кIвалах вилик тухун патал лазим тир вири шейэралди таъминарун заминна.

Завхоздин тешкилатчивилин­ ала­кьунрилай тайин вахтунда­ аялриз чими тIуьн гун, классар, дегьлизар, кабинетар вахт-вахтунда михьи авун, экверин линиядин хатасузвал хуьн, хъуьтIуьн вахтунда чимивилелди таъминарун, техперсоналдиз регьбервал гун, лазим шейэр, тадаракар къачун ва хейлин маса кIвалахар аслу я.

Икьван везифаяр хиве авай къуллугъдал чи школайра вишералди работникри намуслувилелди зегьмет чIугвазва.

Ахьтинбурукай сад Саидагь­­медов Исмаил Султано­вич я. Ада Белиж поселокдин 1-нум­ра­дин юкьван школада кIва­лахзава.

Белиж поселокда образованидин бине кутур 1-нумрадин юкьван школа 1954-йисуз эцигна. А йисара ам неинки чIехи жезвай поселокдин аялриз, гьакIни Белиждин къваларив гвай Нуьгди, ЛукIар, Агълаб, ЦIийи Фригъ хуьрерин аял­ризни чирвилерин макандиз эл­къвена. Ингье къведай йисуз школадин дарамат эцигна 70 йис тамам жеда. Заз малум тирвал, икьван йисара капремонт такунвай школадин дарамат акьван тарифдай гьалда авач. Иниз килигна, завхоздин хиве авай везифаярни кьве сеферда артух жезва.

Исмаил Саидагьмедов бине Кьу­рагь райондин Тителай тир Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчи, вири уьмуьрда колхозда кIвалахай Султанан хизанда, Дербент райондин ЛукIарин хуьре 1963-йисуз дидедиз хьана.

Абурун хизанда 11 аял авай. Исмаила суьгьбетзавайвал, абурукай кьве аял кечмиш хьана. Исмаил хизанда виридалайни гъвечIиди тир. Вад стхадизни пуд вахаз чпин кIвалер-йикъар, хизанар ава.

1970-йисуз ам ЛукIарин юкьван школадин гьазурлухвилин клас­с­диз гьахьна. 1981-йисуз, вири тарсарай вадар аваз, юкьван школа акьалтIарна. Гьа и йисуз ам Орел шегьердин хуьруьн ма­йи­шатдин институтдиз гьахьзава. 1982-йисуз, дахдин кефияр пис хьуникди, ам академический отпуск къачуна, адахъ гелкъвез хуьруьз хтана.

Военный комиссариатдай­ повестка атайла, ам Советрин Армиядин жергейра къуллугъ ийиз­ фена. 1982-1984-йисара ада Астраханда авай ракетно-стратегический кьушунрин учебный частуна инструкторвиле къуллугъна. Старший сержантдин чин аваз ам кIвализ хтана.

«КIвализ хтайла, — суьгьбетзава ада, — дах гьа авайвал месел алкIана амазмай. Ирид йисуз адаз духтурривай куьмек ийиз хьанач. Яргъалди чIугур азардикди ам кечмиш хьана».

1984-йисуз, кIелун давамарун патал, ада Орел шегьердин хуьруьн майишатдин институтдай документар вахчуна, Дагъустандин гьукуматдин хуьруьн майишатдин институтдиз хтана.

ДГСХИ куьтягьайла, хуьруьз­ хтана, ада «Дербент-къала» агро­фирмада сифте бригадир, ахпа­ агроном яз вад йисуз зегьмет чIу­гуна. Ина, ада рикIел хкизвайвал, агрофирмадин регьбер­ вичихъ галаз къушаба классда кIе­лай Мус­тафаев Межид тир. КIвалахар хъсандиз тешкилнавай. Къуьлер­ булдалди цана, хъсан бегьерар вахчуна. ЦипицIлухар кутадайла, райондай куьмекарни гайиди я. Четинвилерни гьалтзавай. Жуван техника авачир. Хсуси улакьар авайбурухъ галаз икьрар кутIунна кIвалахзавай. Нетижаярни, амайбуруз килигайла, писбур тушир. ГьакI ятIани, райондин руководстводи агрофирмаяр агална.

1996-йисуз адал ЛукIарин поч­тадин начальникдин везифаяр ихтибарзава. Ина зегьмет чIугур ругуд йисан къене ада бегьем хуьруьнвияр газетарни журналар кхьи­нал желбна. И карда адаз хуьруьн школадин директор Айнудин Османовани куьмекар гана.

Телефонар, интернет себеб яз газет-журнал кхьидайбурун кьадар тIимил хьайила, хуьре авай почтадин отделение агална.

Исмаил Султановича вичи­ кIва­­лахай къуллугърал вич акьал­тIай дикъетлу, кар чидай, вини дережада жавабдарвал гьиссдай ва кIвалах тешкилиз алакьдай кас тирди къалурна.

Райондин руководстводи ам кьиблепата авай 22 школа недай-хъвадай суьрсетдалди таъминардай «Шарм» ООО-дин генеральный директорвиле тайинарзава.

КIвалах дуьз къайдада аваз тешкилун патал ада пекарня ачухна, склад кирида кьуна, кIвалахал фу чрадай ругуд кас, са шофер ва складчи кьабулна. «Лазим тир тадаракар чав райондин руководстводи агакьарна, пешекарри абур туькIуьрна, чав вугана. Школайрин арзайриз килигна, аялриз чими­ хуьрекар гудайвал чна абурув вахт-вахтунда суьрсет, тинидикай гьазурзавай шейэр чрана (фу, тIу­ну­тIар ва масабур) тазазмаз школайрив агакьарзавай. Харжзавай пулар бюджетдинбур хьуниз килигна, кьилел вижевай гуьзчивал алай. Гьахъ-гьисаб вахтунда ийиз­вай», — лугьузва Исмаил­ Султановича. 11 йисуз и жавабдар къуллугъ тамамарай адан тIварцIихъ, гуьзчивалзавай къуллугърин патай са наразивални атанач. Акси яз, ам райондин руководстводин патай шабагьриз лайихлу хьана.

Завхозвилин къуллугъдивни ам гьакъисагъвилелди эгечIна.

— Зи хиве неинки школадин, ЦIийи поселокда авай школадин филиалдинни суьрсетдинни техникадин база (сана — кран, сана лампочка дегишарун, ханвай стул, стол ремонт авун…) къайдада аваз хуьн, гьакIни вахт-вахтунда кьве идарада авай сифтегьан классра кIелзавай аялар чими тIуьн­ралди таъминарун, гьар вацра ишлемишзавай экверин, газдин гьахъ-гьисаб авун, гуьзчивалзавай къуллугърихъ галаз рахун, гьар са аялдиз гузвай тIуьнин кьадардал асаслу яз арзаяр кхьин, талукь документар ацIурун, журналар къайдада тун, гъанвай продукция гьисаб хъувун ва ишлемишдай вахт алатнаватIа, ахтармишун ва хейлин маса везифаяр ава.

Гьелбетда, тир къайдада и кIва­лахар кьиле тухунилай аялрин сагъламвал аслу я. Аялрин сагъламвал хуьн за зи кьилин везифа яз гьисабзава, — лугьузва Исмаил Султановича.

— Завхоздиз гзаф кIвалахар ава, — къейдзава школадин директор Имара Заловади. — Вичин хиве авай вири везифаяр Исмаил Султановича намуслудаказ кьилиз акъудзава. Гьелбетда, икьван жавабдар везифаяр хиве авай къуллугъдал анжах кьетIен хесетар авай инсандивай кIвалахиз жеда. Адаз кьетIивал, дикъетлувал, вини дережадин тешкиллувал ва идара авунин бажарагъвал хас я. Гьалтзавай четинвилерин, арадал къвезвай месэлайрин патахъай арзаяр ийидач, гьакIан яшайишдин татугайвилер ада сивел хъвер алаз кьабулда.

Исмаил Султанович къени ва гьуьрметлу хизандин кьилни я. Адан уьмуьрдин юлдаш Фаиза Мир­забеговна сифтегьан классрин­ муаллим тир. Алай вахтунда ла­йихлу пенсияда ава. ЧIехи хва Султан, ДГПУ акьалтIарна, Моск­вада карчивилел машгъул я. Къурбана Россиядин Армиядин жергейра са йисуз къуллугъна, гила конт­ракт кутIунна, къуллугъ давамарзава. Тамила, вичин­ хизан арадал гъана, Дербент шегьерда яшамиш жезва. Ам дерлекчи я.  Исмаил Султанович вад хтулдин бахтлу чIехи бубани я.

Къуй адахъ чандин сагъвал, руьгьдин уьтквемвал, хушбахтвал хьурай!

Къагьриман  Ибрагьимов