«Им лап хъсан мумкинвал я дагъдин чкайра авай инсанар патал. Базовый станцияр эцигнавай чкайра гила мобильный алакъадин ва интернетдин куьмекдалди тамамариз жедай вири къуллугърикай менфят къачудай мумкинвал хьанва», — хабар гана РД-дин рекъемрин рекьяй вилик финин (Минцифра) министр Юрий Гьамзатова «Дагъустан» РИА-дин майдандал кьиле фейи пресс-конференциядал. «Ростелеком» ПАО-дин Дагъустандин филиалдин директор Руслан Ярагьмедован иштираквални аваз кьиле тухвай и мярекат Дагъустанда «Рекъемрин технологийрин жигьетдай авай фаркь арадай акъудун» (УЦН) программадин сергьятра аваз алава тир базовый станцияр эцигунин ва оптоволокнодин алакъадин кабелар (ВОЛС) чIугунин кIвалах кьиле тухузвай гьалдиз ва гележегдин планриз талукьарнавайди тир.
ИкI, Руслан Ярагьмедова хабар гайивал, «Рекъемрин технологийрин жигьетдай авай фаркь арадай акъудун» программадин кьвед лагьай пай уьмуьрдиз кечирмишунин сергьятра аваз, Дагъустандин хуьрера 28 базовый станция эцигнава. Компаниядин пешекарри оптоволокнодин 72 километр кабелар чIугунва ва дагълух, гьакIни яргъал мулкара авай хуьрер (100-500 кас яшамиш жезвай) мобильный алакъадалди ва LTE (4G) технологиядалди ишлемишиз жедай интернетдалди таъминарнава. Идалайни гъейри, хабар гайивал, УЦН-1 программани тамамдаказ уьмуьрдиз кечирмишнава. Адан сергьятра аваз жемят гъвечIиди тир (250-500 кас) ва идалай вилик алакъа авачир 350 хуьруьв интернет агакьарнава. И кар Дагъустандин Минцифрадин ва Ростелекомдин саналди тир кIвалахдин нетижада кьилиз акъудиз алакьнава.
Юрий Гьамзатова гъавурда турвал, программадик кутадай хуьрерин тIварар республикадин агьалийри, Госкъуллугърин порталда сесер гуналди, тайинарна.
«УЦН программа уьмуьрдиз кечирмишунин нетижада и хуьрерин агьалийривай государстводин къуллугърикай, онлайн-сесер гунин къайдадикай, телемедицинадикай ва важиблу маса къуллугърикай менфят къачуз жезва.
Чавай къе Дагъустандин яргъал мулкариз технологияр агакьунин процент датIана виниз хкаж жезва лагьайтIа жеда. Экономикадин ва яшайишдин хилера рекъемрин технологияр ишлемишунин карда республика алай вахтунда тахминан 60 процентдив агакьнава – им планда къалурнавай дережадилай са кьадардин виниз тир делил я. Адав, гьа гьисабдай яз, шегьеррин ва хуьрерин арада рекъемрин технологийрин жигьетдай авай фаркь арадай акъудунин рекье ийизвай кIвалахдин куьмекдалди агакьариз алакьнава. И проектди гьам кьилди къачур хуьрера, районра, гьамни республикада санлай къачурла экономикадин гьал хъсанаруниз куьмек гузва: УЦН-дин сергьятра аваз туькIуьрнавай оптоволокнодин транспортдин гьазуран къурулуш ишлемишуналди, халкьдин майишатдин вири хилера рекъемрин технологияр кардик кутадай мумкинвал ава», — лагьана Ю.Гьамзатова.
«Ростелекомди» телекоммуникациядин къурулушдин объектар Дагъустандин 12 районда арадал гъанва. Виниз тир дагълара авай мулкарихъ галаз санал программадик дуьзенда авай Тарумовский райондин Привольный хуьрни акатнава.
«УЦН-дин сергьятра аваз базовый станцияр кардик кутадайла «Ростелекомдин» пешекарри асул гьисабдай волоконный оптикадин кабелар ишлемишзава. Оптикади мобильный алакъадин ва интернетдин делилрин виниз тир ери, йигинвал, гьакIни региондин рекъемрин технологийрик кутунвай хуьрерин кьадар гзафариз хьун таъминарзава. Кабель чIугвадай мумкинвал авачир чкайра, месела, Рутул, Тлярата, ЦIунта ва ЦIумада районра рекъемрин алакъадин къурулушдихъ спутникдин куьмекдалди галкIурзава. Ихьтин чкайрин сиягьдик Махачкъаладин патав гвай Чечень островни акатзава – инани мобильный алакъа спутникдин куьмекдалди тайинарда», — хабар гана Р.Ярагьмедова.
Пландин бинедаллаз, 2023-йисан эхирдалди Дагъустанда «Ростелекомди», алава тир 23 километр кабелар чIугуналди, мобильный алакъадик мад 8 хуьр кутада. Йисан эхирдалди гьакIни, 140 километрдиз ВОЛС чIугуналди, мад 39 базовый станция эцигда. Санлай къачурла, 2024-йис алукьдалди Дагъустандин 30 районда 75 базовый станция (240 км ВОЛС) кардик жеда.
Жасмина Саидова
