(Эвел — 17-нумрада)
Аллагьди, гьа и дастамаз хьиз, бязи дуьшуьшра капI авунни кьезиларнава. Мисал яз, рекьевай касдивай (80 километрдилай гзаф мензил авай чкадиз экъечIнаваз хьайитIа) капI куьруь ийиз жезва, гьа са вахтунда адаз кьве капI санал ийидай ихтиярни ава. Мисал яз, нисинин капI рагъдандал, рагъдан капI нисинин кпIунални тухуз жезва ва гьа и къайдада нянин (гъетрен, магърибдин) капI йифендални вегьез, йифен капI нянин (гъетрен) кпIунални гъиз жезва. Нисинин, рагъдандин ва йифен кпIар, кьуд ракатар ятIани, сеферда авай касдивай абур кьве ракатар язни ийиз, гьакI и кпIар сеферда авай касдивай куьруь ийизни жезва. Амма нянин (гъетрен) капI гьа адетдин жуьреда пуд ракат ийизва. Cеферда авайлани, а капI куьруь ийидай ихтияр авач. Гьа икI, экуьнин капIни адетдин къайдада кьве ракат яз ийизва, сеферда авай чIавузни. Сеферда авайла, тек са экуьнин капI маса вахтунал тухуз жезвач. (И кьезилвилер ишлемишдайла, и крарикайни тамамдиз чирвал авай са касдивай хабар кьуна кIанда).
Ибур вири кьезилвилер тушни бес?! Гьакъикъатда Аллагьди дин кьезиларнавайди я. Аллагьдиз Вичин лукIар, четинвилерал, дуьшуьшрал ацалтайла, гьихьтин кьезилвилерихъ муьгьтеж жезватIа, хъсандиз чизва.
Мад са важиблу кар къейд ийин. Бязи ксар гьакIни кьезил тир и диндик чпин патайни кьезилвилер кухтаз алахънава. Аллагьди хиве тунвай крар чпин хивяй акъудзава. Абуруз лугьуз кIанзава: а крар Аллагьди чал ферз авунвайди туш, абур чаз кIан хьайитIа ая, кIан тахьайтIа, ийимир лагьанвайди я. Ихьтин гафар иллаки, чпиз “капI ая” лагьайла, 50-60-70 йисан яшара авай ксари хгудай жаваб я. Садбуру лугьуда: “капI за ийизвачтIани, Аллагь зи рикIе ава”. Амма ибур дуьз ихтилатар туш. И ихтилатралди инсанди вичи вич алдатмишзава. Эгер инсан гьакъикъатдани Эхиратдихъ, Женнетдихъ, Жегьеннемдихъ агъазвайди ятIа ва ада вич мусурман я лугьузватIа, а касдин рикIе, капI тавурла, секинвал гьикI жеда кьван?! Адаз, капI тавуна, и дуьньядай хъфейтIа, ахьтин касдиз Эхиратда еке къурхуяр авайдакай лугьузва. И гафар ван хьайидалай кьулухъ, эгер ам гьакъикъатдани Къияматдин йикъахъ агъазвай кас ятIа, вичин кпIунин къайгъуда хьана кIанда. Адаз капI гвачиз Аллагьдин вилик хъфиз кичIе хьана кIанда.
Мисал яз, эгер инсандиз, флан идарадиз паспорт гваз фена, са документдал къул чIугуна кIанзава, тахьайтIа, ви пенсия атIуда, ваз алукьзавай вацралай ам хгудач лагьайтIа, ам, яргъал вегьин тавуна, а идарадиз фида, гьатта, мумкин я, ада а паспорт рикIелай алат тавун патал виликамаз жибиндани твада. Вучиз лагьайтIа, адаз аниз паспорт гвачиз финикай са хийирни авачирди чизва. Адаз паспорт чарасуз гваз атана кIанзавайдакай хабар я, гьавиляй ам а документдин къайгъуда виликамаз жеда. Ам гьат хъийин тийиз хьайитIа, гьатта кIвалин кIан-пун гъилелай ийида, та — ам жагъидалди. Вири и кIвалахар инсанди пенсия гъиляй акъат тавун патал ийизва.
Гила чун кпIунал хквен. Эгер мусурман я лугьузватIа, вучиз вуна Эхиратдин патахъай къайгъу чIугвазвач? Ваз Аллагьди икьван няметар ганва, вири уьмуьрда вуна абурукай менфят къачузва, кеф хкудзава. Абур гайи Аллагьди ви хиве тур са ферзни кьилиз акъуд тавуна, бес вун дуьньядай гьикI хъфизва? ГьакI гафаралди “Аллагь зи рикIе ава” виридавай лугьуз жеда.
Инал са ихьтин кьиса рикIел хкиз кIанзава. 93-йисан яшда авай са яшлу кас, коронавирус акатна, духтурханадиз аватайла, духтурри ам ИВЛ-дик (искусственная вентиляция легких) кутуна. Ахпа, сагъ хъхьайла, а аппаратдик ада чIугур нефесдай духтурри адаз пул хце лагьана. И гафар ван хьайила, а инсан шехьна.
(КьатI ама)
Гьасамудин Сефибегов,
ДаркIушрин хуьруьн мискIинда худбаяр кIелзавайди
