Москвада 21-февралдиз Россиядин Федерациядин Президент Владимир Путина Федеральный Собранидиз кIелай Чарчиз талукь мярекатда Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликовани иштиракна.
Мярекат адетдин жуьреда кьиле фена: государстводин Кьил уьлкведа авай гьаларикай, государстводин къенепатан ва къецепатан терефрикай, Россиядин милли хатасузвал хуьнин ва ам яшайишдинни экономикадин рекьяй вилик тухунин эвелимжи крарин бине тир месэлайрикай рахана.
Мярекатда РФ-дин Федерациядин Советдин членри, Госдумадин депутатри, Гьукуматдин членри, Конституциядин ва Верховный судрин регьберри, Россиядин регионрин губернаторри, собранийрин председателри, диндин идарайрин кьилери, жемиятдин деятелри, регионрин общественный палатайрин кьилери, уьлкведин СМИ-рин руководителри ва масабуру иштиракна.
Алай йисуз государстводин Кьил парламентдин палатайрихъ элкъвена 18 лагьай сеферда рахана. Владимир Путина дуьньяда кьиле физвай еке дегишвилерин шартIара Россия вилик тухунин месэлайриз кьетIен фикир гана. Кьилди къачуртIа, ихтилат агьалийриз, гьа са вахтунда махсус военный серенжемда иштиракзавай иштиракчийриз ва абурун хизанриз яшайишдин рекьяй куьмек гуникай, жегьилрин сиясатдикай, образованидикай, промышленностдин ва уьлкведин оборона хуьнин мумкинвилер вилик тухуникай фена.
Махсус военный серенжемдикай ихтилатдив гатIунналди, Владимир Путина жуьрэтлувал ва викIегьвал къалурзавай Россиядин халкьдиз, уьлкведин итижар патал женг чIугвазвай аскерриз, гуьгьуьллубуруз сагърай, баркалла лагьана.
Владимир Путина СВО-да телеф хьайи аскеррин хизанриз ва ветеранриз куьмек гудай государстводин махсус фонд тешкилун теклифна.
“Фондуни СВО-да иштиракзавай ва телеф хьайи аскеррин хизанриз образованидин, спортдин, карчивилин, кIвалахал кьабулунин рекьерай ва маса дердияр гьялдайлани, куьмек гуда. Фондунин кар алай везифа кIвалин гьалара набут аскеррихъ хъсандиз гелкъуьн, игьтияж авай вири алай аямдин вини дережадин технологийрин протезралди таъминарун я. Государстводин фондунин кIвалах ачухди, виридаз аквадайди хьун лазим я. Куьгьне жуьреда, бюрократиядин къайдада кIвалахун ваъ. Гьар са хизандихъ координатор галкIурна кIанда. Гъилевай йисуз Россиядин вири регионра фондунин къурулушар кардик кутун герек я”, — къейдна государстводин Кьили.
Президентди алава хъувурвал, махсус фонд тешкилуни властдин вири дережайрин къурулушрин хивяй жавабдарвал акъудзавач. “Идахъ галаз алакъалу яз, заз СВО-дин иштиракчийриз ва абурун хизанриз куьмек гузвай Федерациядин субъектрин регьберриз, шегьеррин кьилериз сагърай лугьуз кIанзава”, — лагьана Владимир Путина.
РикIел хкиз кIанзава хьи, 2022-йисан апрелдин вацра, РД-дин Кьил Сергей Меликова кьил кутуналди, Дагъустанда “Вири санал ала” махсус фонд тешкилнай. Адан везифадик, государстводин патай ийизвай куьмекдилай гъейри, аскерриз, махсус серенжемда телеф хьайибурун хизанриз алава галайвилер авун я.
Владимир Путина Украинада кьиле тухуз эгечIай серенжемдин тереф гьа сифте йикъарилай хуьзвай Россиядин агьалийрин садвални къейдна. “Вишералди гуьгьуьллубур военкоматриз атана. Абур гьахъвал, дуьзвал патал женг чIугваз гьазур тир. Къе, къуьн-къуьне туна, чи ватандин вири регионрин векилри женг чIугвазва. Абуру гьар са чIалал дуьаяр ийизватIани, санлай къачурла, абуру ватан патал, женгинин юлдашар хуьн патал женг чIугвазва”, — лагьана Президентди.
Къейд авун лазим я хьи, СВО-да иштиракзавайбуруз гуманитарный куьмек рекье тунал гьалтайла, Дагъустан Россиядин регионрин арада кIвенкIвечи чкадал ала. Къенин йикъалди республикадин агьалийри фронтдиз 5 агъзур тонндилай виниз парар рекье тунва.
Россиядин Президентди регионрин рекьер (инфраструктура) авай гьалдизни фикир гана. Гъилевай йисуз и хилез гзаф кьадар такьатар чара ийида, гьа са вахтунда — Дагъустандизни. Чи республикада газдалди таъминарунин, промышленность вилик тухунин месэлайриз кьетIен фикир гуда. Хуьрер — кIвалер пулсуздаказ газдалди таъминарда, промышленный карханайрив герек куьмекар агакьда. ИкI, промышленный ипотека кардик кутунва. Кьезилвал алай кредитар неинки производственный майданар маса къачун, гьакI цIийи карханаяр эцигун, куьгьнебур цIийикIа туькIуьр хъувун патални къачудай мумкинвал жеда.
Россиядин Президентди “Север-Юг” коридор вилик тухунин игьтияж авайдакайни малумарна. ИкI, Махачкъаладин гьуьлуьн алишверишдин портни транспортдин лап чIехи къурулушдиз элкъведа. Дагъустандин портунай Россияди Ирандихъ, Индиядихъ, Китайдихъ ва маса уьлквейрихъ галаз алакъаяр гегьеншарда.
Президентди къейд авурвал, Россиядин хизанрин уьмуьр, яшайиш хъсанардай программаярни давамарда. “Алатай йисуз МРОТ кьве сеферда (20 процентдин) хкажнай. Къведай йисан 1–январдилай МРОТ мадни 10 процентдин хкажда”, — лагьана Владимир Путина. ИкI хьайила, къведай йисалай МРОТ-дин кьадар 19,242 манатдиз барабар жеда.
Образование вилик тухуниз талукь яз, государстводин Кьили яваш-яваш вузра Россиядин базовый къурулушдал хтун теклифна. Промышленность ва АПК, эцигунар, транспорт ва маса хилер герек пешейрин иесийралди, рабочийралди таъминарун лап кар алай везифа тирди къейдна.
Президентдин Чарчиз баянар гудайла, РД-дин Кьил Сергей Меликова къейдна хьи, уьлкведин “Президент халкьдин вил алай вири серенжемриз ва суалриз талукь жавабар гана. Абурук квай кьилинбурни экономика вилик тухун, агьалийрин яшайишдин дережа хъсанарун я.
С.Меликова лагьана хьи, республикади Президентди фикир желбнавай вири хилера активнидаказ кIвалахда. Президентди къейд авурвал, Россияди вири жуьредин аксивилериз лайихлу жаваб гуда. Чун вири са уьлкве ва чIехи са халкь я. Гьахъвал чи пата ава”, — лагьана Сергей Меликова.
«Лезги газет»