Хуьруьн чкада аялрин искусстводин мектебар кардик кутазвайбур, хуьзвайбур, виликди тухузвайбур чилин нурар артухарзавайбур хьиз я заз. Гьа и ихьтин ксарикай садал чун и йикъара гьалтна: Мегьарамдхуьруьн райондин Тагьирхуьруьн-Къазмайрал кардик квай аялрин искусстводин школадин директордин заместитель, хейлин йисара вич и школадин кьиле хьайи педагог, музыкант, тешкилатчи Шихзада (Низами) Темирагъаевич Мамедов. Ада Махачкъалада, ДГПУ-да, музыкадинни хореографиядин факультетда чи машгьур манидар — маэстро Хийирбег Асланбегован гъилик чирвилер къачуна, саки 30 йисуз тIвар кьунвай школадиз руководство гана. Гила адан рехъ хва Темирагъади давамарзава.
— Чи школадихъ кьетIен тарих ава, суьгьбетзава Шихзада Темирагъаевича. Ам гьеле алатай асирдин 80-йисара Самурдин мехлесхоздин а чIаван директор, машгьур экономист ва меценат Шихсефи Сефиханович Сефиханова гьа лесхоздин рабочийринни къуллугъчийрин аялар патал, са класс хьиз, кардик кутунай.
Къе лагьайтIа ам гзаф терефрин чирвилер гузвай, вердишвилер артухарзавай искусстводин гьакъикъи школадиз элкъвенва. Са тIимил вахтунда, финансрихъ ва маса са бязи себебрихъ галаз алакъалу яз, школадин кIвалах акъвазарнатIани, Мегьарамдхуьруьн райондин руководстводи (райондин кьил Фарид Агьмедов) чаз мад кIвалах давамардай, акьалтзавай несилриз умуми образованидин школадилай къецяй артухан образование гудай (аялрин алакьунриз килигна) мумкинвал хвена. И кардай чна гьам райондин, гьам республикадин крар чпелай аслу вирибуруз сагърай лугьузва.
Алай вахтунда чи школадиз райондин ЦIийи Филерин хуьрелай гатIунна та Приморскдив кьван саки вири хуьрерай искусстводин жуьреба-жуьре хилерай бажарагълу аялар къвезва. Абурун кьадар 400-далай артух я. Чина са шумуд отделение кардик ква: милли чIагъандин, фортепианодин, кларнетдин, тар ва сим алай маса алатрин, манийрин, шикилар чIугунин, гъилин-тупIун сеняткарвилерин, дизайндин, лап и мукьвара тешкилнавай симинин пагьливанрин (руководитель — РД-дин искусствойрин лайихлу деятель Ямудин Эгьметханов), хореографиядин ва маса.
Хуьре ихьтин школа хьун са бахт тушни! Вич кардик квай йисара чи школади цIудралди чеб искусстводал ашукь, гуьзелвилин чешнеяр артухарзавай, тIебиатдин ва яшайишдин яржар, ивирар хуьзвай, халисан инсанвилин ерийриз къуллугъзавай, мярекатар (мехъерар, суварар, мелер) гурлу ва гуьрчегарзавай гадаярни рушар гьазурна, чIехи уьмуьрдиз рекье туна. Халисан музыкантар, манидарар, художникар хьайибурни ква. Къе чина кIвалахзавай 25 кас муаллимар гьа и школада сифтегьан чирвилер къачурбур я.
Абурукай завай чIагъанчияр, хъсан муаллимар тир Аслан Бедагъаеванни Сарубег Саруеван, гамар хрунин устад, муаллим Альбина Кьасумовадин, гиширар храдай устIарар тир Тереза Къарагадаевадинни Зарема Саидовадин, чIагъанчи ветеран Къагьриман Къембералиеван ва масабурун тIварарни кьаз жеда.
Школа райондилай къецени машгьур хьанва. ГьикI хьи, чна са суваррик ваъ, жуьреба-жуьре конкурсрани, килигунрани, маса мярекатрани чи алакьунар къалурзава, кIвенкIвечи чкаяр кьур, хъсан пишкешар, дипломар гваз хтай вахтарни гзаф я. Чахъ ахьтин агалкьунар раижзавай жуван музей хьанва.
Са цIинин йисуз чи тербиячийри са шумуд концерт гана. Президентдин сечкийрин, ЧIехи Гъалибвилин суварин йикъариз Тагьирхуьруьн-Къазмайрал, йиса авур кIвалахдин гьахъ — гьисабдин чIехи концерт (программа) Билбилхуьруьн-Къазмайрал гана. И концертда 95 аялди иштиракна. Эхирдай, машгьур манидар, виликан чи ученик Велимет Гьуьсейнова кьил кутаз, аялрин хорди “Зи Дагъустан” мани тамамарна. Им, дугъриданни, гьар сада еке къуват авай шад сувар тирди гьиссзавай…
— И алаш-булаш девирда квел четинвилер гьалтзавачни? — суал гана за.
— Абур авачир вахт мус хьана? Бес винидихъни лагьанвачни, са арада школа гьатта агална. Аллагьдиз шукур, чи гъавурда дуьз акьуна, чи терефдарар райондани, республикадани хьана!
Виридалайни еке четинвал чахъ школадин махсус дарамат тахьунихъ галаз алакъалу я. Чна ишлемишзавай кIвалер гилалдини виликан туьквенринни складринбур я.
Концертар гудайла лесхоздин залдикай менфят къачузва. Сагърай анин директор Юрий Мевлидинов. Ам гьамиша чи къайгъуйрин къаршидиз къвезва. Амма са гьадалайни вири мумкинвилер гуз алакьзавач.
Махсус дарамат эцигиз чил, такьатар, къуватар герек я.
Чи терефдарар райондани, республикадани (образованидин, культурадин министерствойра) авачиз туш. ЯтIани гьелелиг крар кIевяй акъатзавач. Амма умударни атIузвач. Искусстводин хиле авайбурун руьгь зайиф хьайитIа, вуч жеда? А кар чавай кьабулиз жедач. Чна кIвалахзава, несилар тербияламишзава…
— Сагърай куьн, агалкьунар хьурай. Белки, газетда рахуникайни квез куьмек жен…
Мердали Жалилов