Хъсанвилер вилив хуьзва

Педагогикадин хиле кIвалахза­вайбурун кьетIен дережа гьисаба кьуналди, алай йисан 27-июндиз къул чIугур къарардалди РФ-дин Президент Владимир Путина къведай йис муаллимдинни насигьатчи­динди яз малумарна. Им гзаф важиблу кар я. Сир туш хьи, эхиримжи йисара гьахъ-гьисабриз, чарар-цIарариз артух фикир гуникди муал­лимдин нуфуз хкажунин месэлаяр къвердавай дикъетдикай хкатна.

Федерациядин Советдин спикер В.Матвиенкоди СМИ-рин та-кьат­риз малумарнай хьи, муаллимрин авторитет, кесерлувал арадал хкун чарасуз я.

Артухан пар акьалтуникди, бес кьадар такьатар чара тийиз, муаллимвилин пеше лайихлу дережадиз акъуддай серенжемар кьабул тавуникди педагогвилин пешедай вузар акьалтIарзавай гзаф жегьилрини муаллимвилин рехъ кьуник хев кутазвач. Лагьана кIанда хьи, алай девирдин технологийрихъ, цIийи мумкинвилерихъ галаз агалкьунралди кIвалахиз алакьдайбурни, хъсан гележег авайбурни гьа жегьил пешекарар я.

Виликамаз малумарзавайвал, 2023-йисуз са жерге мярекатар, серенжемар кьилиз акъудда. Мумкин яз гьисабзавайвал, серенжемрик муаллимрин мажибар хкажун, зегьметдин шартIар хъсанарун, са­да-садаз  насигьатчивилин тежриба чирунин кар тешкилун, муаллимрин устадвилин конкурсар кьиле тухун, лап хъсан пешекарар шабагьар­ гуналди къейдун ва икI маса месэлаяр акатда.

Муаллимрин, насигьатчийрин йисуз гьихьтин серенжемар кьиле тухун гзафни-гзаф важиблу я? И жи­гьетдай за интернетдин куьмекдалди уьлкведин жуьреба-жуьре пи­пIе­ра кIвалахзавай тежрибалу са шу­муд­ муаллимдин теклифар, зендер чирна. Абуру гьисабзавайвал, сифте нубатда кIвалахдай шар­­тIар авайдалай хъсанарун герек я. Конкурсрин жуьреда ваъ, пре­­зентацияр, ачух мярекатар тешкилуналди наси­гьатчивилин лап хъсан тежрибаяр ви­нел акъуддай, раиждай серенжемриз кьетIен фикир гун хъсан яз гьисабзавай пеше­карарни ава. Кьилинди, муаллимриз сада-садаз фи­кирар лугьу­дай, сирер, фагьумар ачухдай мумкинвал хьун важиблу я. Ихьтин серенжемра вини дережадин чирвилер гузвай мектебрин муаллимар кIвен­кIвечи жергейра хьана кIан­зава. Жемиятда муаллимдин дере­жа, зегьметдин гьакъи хкажун герек яз гьисабзавай муаллимрин кьадарни лап гзаф я. Муаллимринни насигьатчийрин йисуз телевизордай аялрин бахчайрикай, мектебрикай, алава образованидин ма­канрикай, вузрикайни ссузрикай, муаллимрин династийрикай махсус передачаяр къалурунни чарасуз я. Пешекарвилин конкурсра кьетIен алакьунар къалурнавай муаллимрин, тербиячийрин устадвилер экрандилай къалуруникай еке менфят хкатда.

Педагогрин арада жуьреба-жуьре фикирар лагьайбур мадни гзаф ава. Мисал яз, бязи муаллимри образованидин хиле кIвалах­завайбуруз туриствилин путевкаяр гайитIа, хъсан жеда лугьузва. Санлай къачурла, педагогри неинки са йисан муддатда, гьакI датIана къуватда хьана кIани хъсан серенжемар вилив хуьзва.

К.Ферзалиев