Уьлкведа ва дуьньяда

Махсус серенжемдикай

13-сентябрдиз РФ-дин оборонадин министерстводи малумарай делилралди, махсус серенжем кьиле тухунив эгечIай­да­лай инихъ Россиядин Яракьлу Къуватри Украинадин 293 самолет ва 154 вертолет, зенитный ракетайрин 374 комплекс, пилот галачиз лув гудай 1944 аппарат, 4900 танк ва дяведин маса маши­нар, РСЗО-дин 834 машин, артиллериядин ва маса 3385 яракь, военный махсус 5506  автомашин тергна.

Ихтибардай аватнава

12-сентябрдиз экономикадин месэлайрай кьиле тухвай совещанидал уьлкведин Президент В.Путина малумарна хьи, доллардикай азад хьунин кар кьилиз акъуд тавуна виже къведач. Идакай “Новости” РИА-ди хабар гузва.

Уьлкведин регьберди къейд авурвал, къецепатай авай аксивилеризни килиг тавуна, РФ-дин экономикади дурум гана. Алатай гьафтеда кьиле фейи РагъэкъечIдай патан экономикадин форумдал (ВЭФ) рахадайла, В.Путина малумарайвал, доллар, евро ва стерлингрин фунт ихтибардай аватнава. Россия лагьайтIа, са-са кам къачуналди, абур ишлемишунивай яргъа жезва.

“Чи кар алай месэла макроэкономикадин пайгарвал ва дурумлувал хуьн я…”, — лагьана Президентди.

Мад къалмакъал

13-сентябрдин экуьнахъ са жерге чешмейри малумарайвал, йифен вахтунда Эрменистандинни Азербайжандин часпардал женгерин гьерекатар кьиле фена. Кьве терефдини сада-садак тахсирар кутуна. Еревандин гьукумдарри хабар гайивал, Азербайжандин аскерри пилот галачиз лув гудай аппаратралди ва маса яракьралди Эрменистандин мулкариз цIай гана, раижзава “Новости” РИА-ди.

13-сентябрдиз Эрменистандин МИД-дин кьил А.Мирзояна ОДКБ-дин генсекдин заместителдиз часпардал арадал атанвай гьаларикай ихтилатна. И юкъуз Н.Пашинян РФ-дин Президент В.Путинахъ галаз телефондай рахана. Эрменистандин премьер-министрди Россиядивай куьмек тIалабна.

Гуьгъуьнлай малумарайвал, кьве терефни женгер акъвазарунин меслятдал атана. Эрменистандин оборонадин министерстводи къалмакъалдин нетижада чпинбурукай са шумуд кьейидакай, бязибурал хирер хьайидакай малумарна.

Арачивал

США-ди Азербайжандинни Эрменистандин арада авай мес­элаяр гьялунин карда иштиракда, гьа жергедай яз Евросоюздихъ галазни. “Новости” РИА-ди раижнавайвал, ихьтин фикир Госдепдин векил Ф.Рикер Эрменистандиз фейидалай кьулухъ Ереванда авай США-дин векилханади малумарнава.

Къейдзавайвал, Америкадин дипломат Эрменистандин премьер-министр Н.Пашинянахъ, къецепатан крарин министр А.Мирзоянахъ, хатасузвилин советдин секретарь А.Григорянахъ, Туьр­киядихъ галаз рафтарвилер къайдадик кухтунин жигьетай махсус векил Р.Рубинянахъ галаз гуьруьшмиш хьана.

Векилханади малумарнавайвал, Ф.Рикера Кьиблепатан Кавказдин регионда хатасузвал, пайгарвал таъминарунин ва анин гележег ислягьди хьунин карда терефдарвал къалурун тести­кьар­нава.

Кьил къакъудзавач

Россиядин МИД-дин кьил Сергей Лаврова малумарайвал, Россия Украинадихъ галаз ислягьвилин рахунар кьиле тухуникай къерех жезвач. Идакай “Mail.ru” чешмеди хабар гузва.

Министрдин гафаралди, рахунар кьиле тухунин кар гьикьван яргъал вегьейтIа, меслятдал атун патал кьве терефдизни гьакьван четинни жеда.

Къейд авурвал, Киевдин терефди Россиядин кьушунар ахкъудун шартI яз гьисабзава. “Ахпа, Россия Украинадин чилелай хъфейла, чпин шартIар илитIуналди, абур чахъ галаз рахунар ийиз гьазур жеда. И карда абуруз активнидаказ Лондонди, Вашингтонди, Брюсселди куьмекзава. Им гьабуру хкянавай рехъ я. Чазни Россиядин Президент Владимир Путина военный махсус серенжемдин сергьятра аваз эцигнавай макьсаддив агакьар­дай  къайда чизва”, — лагьана С.Лаврова.

Къейд ийин, Россиядин терефди меслятдал атунин рахунриз акси туширдакай идалай виликни малумарнай. Уьлкведин регьбердин пресс-секретарь Д.Пескова лагьанай хьи, Россияди эцигнавай шартIар тамамаруникай веревирдер ийиз хьайитIа, гьа чIавуз меслятвилин рахунарни кьиле фида.

Пис судур

Америкадин Массачусетский азарханадин пешекарри датIана электронный пIапIрусар чIугунин пис судур дуьздал акъуднава. “Лента.ру” сайтди хабар гузвайвал, абурун веревирдер “New EngIand Journal of Medicine Evidence” чешмеди раижнава.

Электроный пIапIрусри нефес къачудай гъвечIи рекьериз тади гуда, нефес дар хьунал ва хура тIал гьатунал гъида. Пешекарри 3 йисалай 8 йисал кьван муддатда электронный пIапIрусар чIугур ксарин жигерар ахтармишна ва гзафбурук хкатна куьтягь тежедай азарар квайди малум хьана.

Алимри тестикьарнавайвал, гьам адетдин, гьамни электронный пIапIрусри инсандин сагъламвилиз зарар гузва.

«Лезги газет»