Санкцийрин къиздирма
7-сентябрдиз Владивостокда кьиле фейи РагъэкъечIдай патан экономикадин форумдин (ВЭФ) пленарный заседанидал РФ-дин Президент Владимир Путина къейд авурвал, Россияди милли итижар гьамиша хуьда, аслу тушир сиясат тухуда, амадагрин гьа ихьтин ерийризни къимет гуда.
Уьлкведин регьбердин гафаралди, ковиддин чкадал гила вири дуьньядиз къурху гузвай санкцийрин къиздирма атанва. Къейд авурвал, РагъакIидай патаз чпин къайдаяр илитIиз кIанзава, амма исятда дуьньядин сиясатда США-ди цIуьдгъуьнзавай тегьерда агъавал ийизва.
Гьайиф чIугвазва
Гъулгъула авай Украинадай Канададиз катуниз мажбур хьайи хизанди, ана яшамиш хьун гзаф багьаз акъваззава лугьуз, шикаятзава. Чкадин “Global News” порталда кхьенвай малуматар “Новости” РИА-ди раижнава.
Чешмеди тестикьарзавайвал, майдин вацралай Саскачеван вилаятда уьмуьр кьиле тухузвай хизанди, авай-авачир къуватдалди зегьмет чIугваз, пул къазанмишзава. Къейдзавайвал, герек затIарин, киридин къиметар икьван багьа жеда лагьана фикирнавачир, гьавиляй гила пара гьайиф чIугвазва.
ООН-дин делилралди, 24-февралдилай 5-июлдалди Украинадай 8,8 миллион инсан масанриз куьч хьанва.
Жеда лугьузва
Херсондин областда Россиядик экечIуниз талукь референдум кьиле фида, и къарар садани кьулухъ элкъуьрдач, амма кьиле фидай югъ гьелелиг тайинарнавач. “Новости” РИА-ди хабар гузвайвал, ихьтин фикир региондин администрациядин кьилин заместитель К.Стремоусова малумарна.
“Гьар гьикI хьайитIани, референдум кьиле фида”, — лагьана ада. Россиядин аскерри Херсондин область ва Запорожьедин областдин пай гуьзчивилик кутунва. Кьве региондани цIийи администрацияр, Россиядин телеканалар, радио кардик ква, Крымдихъ галаз алишверишдинни улакьрин алакъаяр гуьнгуьна хутазва. Регионри чпин хушуналди Россиядик экечIунин фикир малумарнава.
Газ акъакьдач
Италиядин “La Stampa” газетда кхьенвайвал, уьлкведа газдин запасар вири агьалияр чимивилелди таъминарун патал акъакьдач.
Малумарзавайвал, хъуьтIуьн береда кIвалер къаю кьада, санайидин карханаяр, карчивилин кIвалахар акъвазда. Чкадин газ хкатзавай мяденри Италиядиз герек тир газдин 20 процент тешкилзава.
Идалай вилик Украинадин премьер-министр Д.Шмыгала Брюсселда кьиле фейи конференциядал Евросоюздин уьлквейриз газ Украинадин чилин кIаник квай гьамбарханайра хуьн теклифнай.
М.Захаровади жаваб гана
Россиядин МИД-дин векил М.Захаровади Франциядин МИД-дин кьил К.Колоннади Россиядиз акси яз цIийи санкцияр кардик кутуниз талукь яз авур “къурхуйриз” жаваб гана.
Идалай вилик К.Колоннади малумарнай хьи, Евросоюздин уьлквейрихъ Россиядиз акси яз мад цIийи санкцияр кардик кутадай мумкинвилер ава. Ада тестикьарнай хьи, сергьятвилер, къадагъаяр гьа жергедай яз кьилдин ксаризни талукьариз жеда.
“Мад абурулай алакьдай, абурухъ авай затIни авач. РикIелай алатиз кIам-шам амай: абурухъ мад хъел, гзаф хъел, лап гзаф хъел ава”, — ягьанатдин тегьерда къейдна М.Захаровади.
И йикъара Европейский парламентдин депутат Ж.Барделлади малумарайвал, РагъакIидай патан энергетикадин санкцийри Россия девлетлу авуна.
Къиметрилай нарази я
Индонезиядин профсоюзрин конфедерацияди ва зегьметдин партияди 6-сентябрдиз кудай затIарин (бензиндин ва мсб) къиметар багьа хьунилай наразивалзавай агъзурралди рабочияр чIехи шегьеррин куьчейрал акъудна. СМИ-рин са жерге чешмейрал асаслу яз, идакай “Новости” РИА-ди хабар гузва.
Къейдзавайвал, кьилди Индонезиядин меркезда къиметриз акси серенжемда 1500 агьалиди иштиракна. Гьукумдарри кудай затIарин къиметар хкажунин жигьетдай акъуднавай къарар серенжемдин иштиракчийри кьулухъ элкъуьрун истемишзава.
Вакцинаяр туькIуьрнава
Россиядин Федеральный медико-биологический агентстводин (ФМБА) алимри маймунрин цIегьериз (азардиз) ва агъургъандиз акси вакцинаяр арадал гъанва. ТАСС-ди раижзавайвал, идакай РагъэкъечIдай патан экономикадин форумдал (ВЭФ) ФМБА-дин кьил В.Скворцова хабар гана.
Виликамаз авунвай ахтармишунрал асаслу яз къейднавайвал, маймунрин цIегьериз акси вакцина хатасузди ва хъсан иммуногенность авайди я. Идалайни гъейри, ФМБА-дин иммунологиядин институтди агъургъандиз акси вакцинани гьазурнава. И дарманни хъсанди яз тестикьарнава, гьа са вахтунда ам ахтармишун давам жезва.
Малум тирвал, чи уьлкведа маймунрин цIегьерин азар акатай сад лагьай начагъди 12-июлдиз дуьздал акъуднай. Ам Европадай Россиядиз хтай ватандаш тир. Санкт-Петербургдин азарханада къаткай начагъди 22-июлдиз сагъ хъхьанай.
«Лезги газет»
