Къейд.

М.Н.Агьмедов 1967-йисан 31-июлдиз Ахцегьа дидедиз хьана­. 1984-йисуз Ахцегьрин мектеб куьтягьна ва Дагъустандин хуьруьн майишатдин институтдик экечlна. 1986-1988-йисара ар­мия­дин жергейра къуллугъна хтайдалай кьулухъ кIелун давамар хъувуна ва 1990-йисуз кьилин образование къачуна.  Сбербанкда стар­ший контролер яз кIвалахна. 1998-йисалай къайдаяр хуьдай органра  (Ахцегь райондин ОМВД) милициядин ППС-дин къуллугъдал акъвазна ва 1999-йисуз и отделдин учетдин регистрация­дин рекьяй инспектордин, ахпа экономикадин рекьяй тахсиркарвилерихъ галаз женг чIугвадай старший оперуполномоченныйдин къуллугъдал тайинарна. 2004-2011-йисара “Магарам­кент­ский” районрин уртах отделда экономикадин рекьяй тахсиркарвилерихъ галаз женг чIугвадай старший оперуполномоченный, гуьгъуьнлай отделдин начальникдин заместитель яз кIвалахна. 2011-2014-йисара РД-дин МВД-дин коррупциядиз аксивалунин управленида старший оперуполномоченный яз, 2014-2015-йисара Къизляр шегьерда экономикадин рекьяй хатасузвилин управленидин начальникдин заместителдин къуллугъдал кIвалахна. 2015-йисан июлдилай  Ахцегь райондин ОМВД-дин, 2016-йисан январдилай Россиядин МВД-дин Ахцегь ва Докъузпара районрин уртах “Ахтынский” отделдин начальникдин везифаяр тамамарзава. 

 

И йикъара зун Россиядин МВД-дин Ахцегь ва Докъузпара районрин уртах отделдин начальникдин везифаяр тамамарзавайди тир  Малик  Нариманович  Агьмедовахъ  галаз гуьруьшмиш хьана.

„     Малик Нариманович, тахсиркарвилерин жигьетдай Докъузпара районда авай гьалариз гьихьтин къимет гуз жеда?

— Алатай йисан гьахъ-гьисабдин девирда МВД-дин отделди терроризмдин вилик пад атlуниз, тахсиркарвилер дуьздал акъудуниз, жемятдин хатасузвал таъминаруниз, къайдаяр чlур тавуниз талукь яз та­йин кlвала-хар кьиле тухвана. Рай­он­дин сергьятра концертар, общественно-политический, медениятдин, спортдин ва маса мярекатар тешкилдайла, отделдин къуллугъчияр къайдаяр хуьнин кардал желбна, инсанар гзаф кlватl жезвай чкаяр, дараматар ахтармишна ва икl мад.

Гьалар лап хцибур туштlани, къурху авачизни туш, районда учетда эцигнавай тайин ксар ава. Гьатта са кас учетда хьайитlани, къурху ава лагьай чlал я. Муькуь пата­хъай, До­къузпарадин агьалияр секинбур, къанунрал амалзавайбур я.

„     Районда гзафни-гзаф арадал къвезвай тахсиркарвилер гьихьтинбур я?

— Эхиримжи йисуз къанунсуздаказ яракь ишлемишунихъ, хуьнихъ галаз алакъалу тахсиркарвилер гзаф хьанва. Алатай йисуз и жи­гьет­дай 12 делил винел акъудна. Гьелбетда, район гъвечlиди я, тахсиркарвилер акьван гзаф жезвач.

2016-йисуз малум хьайи тахсиркарвилерикай 5 гьелелиг дуьздал акъудиз хьанвач. Идан себебни ам я хьи, чеб вужар ятlа тайинар­нава­тlани, жагъурунин серенжемар малу­мар­наватlани, жавабдарвилиз чlу­гу­на кlани ксар жагъун тавунвайла ихь­­тин­ тахсиркарвилер гьялиз та­хьан­вай­бу­рун жергедик акатзава. Шаз До­къуз­пара райондин сергьятра 44 тахсиркарвал регистрация авуна. 2015-йи­сав гекъигайла, 2 тахсиркарвал тlи­мил хьана. Абурукай 17 за­лан­­бур­ ва лап заланбур я. 32 тах­сир­кар­вал тамамдаказ дуьздал акъудна­.

Кьилди хуьрерал акъвазайтlа, алатай йисуз Къалажухда — 15, Мис­кис­ка — 9, Усугъчайдал — 6, Ми­г­рагъа — 4, Къурушдал — 2 ва Къа­ракуьреда  2 тахсиркарвал арадал атана.

Тади гьалда гел жагъурунин серенжемар кьиле тухунин нетижада Сириядин сергьятра НВФ-дин (незаконное вооруженное формирование) жергейра авай Докъузпарадин пуд агьали малум хьана.

„     Халкьдихъ галаз гзафни-гзаф алакъада жезвайбур полициядин участковый уполномоченнияр я. Абурун къуллугъдикай  лагьа­най­­­тlа кlанзавай.

— Райондин гьар са хуьре полициядин участковый уполномоченныйри къуллугъзава. УУП-рин къул­лугъди 2016-йисуз авур жуьреба-жуьре 146 арзадиз килигна, гьаятрал физ, 2670 кlвал ахтармишна, 4 материал  законди истемишзавайвал суддал агакьарна, административный 169 протокол туь­кlуьр­на. Участковыйриз махсус жур­нал ава, гьар са хуьруьнвидивай а журналда участковыйдин кlвалахдин гьакъиндай вичин фикир (пис ва я хъсан) къейд ийиз же­да. Гьелилиг заз участковыйрин дафтарра наразивилин са къейдни акунвач. Санлай къачурла, абурун кlвалахдин дережа пис гьалда авач.

МВД-дин районрин уртах “Ахтынский” отделдин учетда алай вахтунда 115 кас ава. Ибурукай 34 кас фад судди кар атlайбур, 3 кас шар­тlуналди кар атlайбур, 28 кас ичкибазар, 25 кас кlвале къал твазвайбур, 17 кас психикадин жигьетдай начагъбур, 4 кас тамам яшдихъ агакь тавунвайбур, 2 кас адетдин къайдада гуьзчивилик акатнавайбур ва 2 касни муьштерияр я.

Яш тамам тахьанвайбурун крариз талукь кlвалахдин нетижада алатай йисуз мектебдиз тефизвай сад винел акъудна ва ам мектебдиз рахкурна. Алатай йисан вахтунда ПДН-дин (подразделение по делам несовершеннолетних) инспекторри “Докъузпара район” МО-дин АТК-дин работникрихъ галаз санал мектебра экстремизмдиз аксивалунихъ галаз ала­къалу мярекатар кьиле тухвана.

„     Наркоманиядихъ галаз гьикl женг чlугвазва?

— 2016-йисан вахтунда бейгьушдихъ галаз алакъалу 4 тахсиркарвал винел акъудна. Лугьун лазим­ я хьи, 2015-йисав гекъигайла гьалар пис туштlани, и хиле 2016-йисуз за­йифдаказ кlвалах тухвана. ЦIи и жигьетдай тухузвай кlвалах ак­тивла­мишунин чарасузвал авайди чна гьисснава.

„     Наркоманиядилай гъейри, терроризмдини халкьдик къурху кутазва. И жигьетдай вилик пад атlу­нин гьихьтин серенжемар кьиле тухузва?

— Герек серенжемар датlана тухузва. Участковыйрин, яш тамам та­хьанвайбурун крарин рекьяй кlва­лах тухузвай инспекторрин иштираквал аваз мектебра гуьруьшар, семинарар мукьвал-мукьвал пландин бинедаллаз тешкилзава.

Инанмишвилелди лугьуз жеда, от­делдин къуллугъчийри санал тух­вай­ кlвалахар себеб яз тахсиркарвилерихъ галаз женг чlугунин, терро­ризмдизни экстремизмдиз аксивалунин, общественный хатасузвал таъ­­­минарунин месэлайриз талукь се­­ренжемрин комплекс алатай йи­суз­­ хъсан дережада аваз та­м­а­­мар­на­.­

„     Районда рекьера гьерекатунин къайдаяр чlурзавай тахсиркарвилер гзаф  жезвани?

— Рекьера хатасузвал таъминарун патал ГИБДД-ди къайдаяр чlур­­навай 136 делил винел акъудна. Пиян яз улакь гьалзавай 4 кас кьуна, райондин рекьера хьайи 4 ДТП регистрация авуна. Улакьрихъ галаз алакъалу  аварийра гена кьиникьал гъайи дуьшуьш хьанач. Бедендиз хасаратвал хьайи 5 делил винел акъудна. Абур гзафни-гзаф рекьер писбур хьунихъ галаз ала­къалу я. Хъуьтlуьз гьазур хьун патал рекьерин тешкилатри вахтундамаз герек серенжемар кьабулун лазим я. Чкадин метлеб авай рекьеризни лазим тир дережада къуллугъ ийизвач.

„     Районэгьлийрихъ элкъвена, вуч лугьудай?

— Районэгьлийриз сагърай лугьуз­ кlанзава. Къуй куь кlвалера, хуьрера анжах ислягьвал хьурай.  Шаклу затlар, ксар малум хьайитlа, вахтунда хабар агакьаруни чlуру дуьшуьш­рин вилик пад кьаз куьмекда. Гьавиляй чаз халкьдин патайни куьмек ге­рек я. Отделдин дежурный частуни тахсиркарвилерихъ, къайдаяр чlур­навай дуь­шуьш­рихъ галаз ала­къалу арзаяр да­тIана кьабулзавайди я. Ахьтин крар малум хьайи­тlа, и нумрайриз зенгна, хабар гуз же­да:         (:  98-44-28;   (:  25-303.

Куругъли  Ферзалиев