— Буба, “Вафалу ва вафасуз” гафарин гъавурда гьикI акьада ва абур гьихьтин инсанриз хас гафар я?

— Бубадин, “Вафалу” гаф лап хъсан гаф я. Вафалу инсан намуслу, викIегь кьегьалдиз лугьуда. Адаз диде-бубадин, Ватандин — вири­бурун къадир жеда. Герек атайтIа, абур патал ада вичин чанни гуда.

“Вафасуз” лап акьалтIай пис гаф я. Ада чIуру, угъраш, алчах, хаин гафар эвеззава.

Вафасуз инсанди ялтахвилелди диде-бубани, ватанни маса гун мумкин я. Вуна яб це, за ваз  са кардикай суьгьбетда.

— Юркъулидин хва Аликъули диде-бубадиз авай сад тир. Виликрай  гзафбур кIвалахиз Баку шегьердиз фидай. Аликъулини вичин таяр тир жегьилрихъ галаз Бакудиз фена.

Йикъар, варцар, йисар къвез алатна. Адан рикIел диде-буба, хайи кIвал, хуьр аламачир. Къачур пул вичин пек-парталдиз, тIуьн-хъуниз, ярар-дустариз харжзавай.

Диде-бубади хуьре, авай са хва я лугьуз, тухдалди фуни нен тийиз, хъунчуна авай цеквери хьиз кIвалахиз, мехъерар ийиз гьазурвилер аквазвай. Аликъулидихъ галаз фейи жегьилри хизандиз пулар рахкурзавай, чебни ара-ара хуьруьз хквезвай.

Са кьадар вахт арадай фейила, буба Юркъулидин рикIел хцин патав Бакудиз фин акьалтна. Ам вичихъ галаз са кIаш хипен ниси, са кьеч хъипи цуьк хьтин калин гъери, вирт, дидедин гъили чрай ака­дин кьуд фу къачуна, хцин патав рекье гьатна…

…Гада туькIвей парталар алаз, чам хьиз чIаганвай. Ам, чинал рекIв алаз, кьамни яцIу, руфунни еке хьана, такабурлу тир.

Хва акур Юркъули шад хьана. Ада хуьряй гъанвай затIар Али­къу­лидив вугана. Адани абур шкафдиз чуькьвена.

Хуьряй атанвай бубадиз Аликъули наразивилелди килигна. Буба хъсан пек-парталдикай магьрум тир. Адал куьгьне чухва, бачIах бармак, шихинин шалвар, кIвачелни шаламар алай.

Хва бубадивай яргъал хьана ва ада бубадиз туьнбуьгьдалди лагьана:

— Заз и шегьерда гзаф дустар ава, за вавай тIалабзава: абур акурла, кIвализ атайла, абуруз вун зи буба я лугьумир.

Вафасуз хцин гафари бубадин рикI тIарна. Адаз къайи гьекь акъат­на. Хва клубдиз йифен кинодиз фейила,  буба вичин гададин къунши­диз вич хуьруьз хъфизва лагьана, йифен поездда аваз Белиждин вокзалдал хтана.

Юркъули кIвализ фад хтуникай къаридизни фикир хьана. Мехъе­рар авун патал авунвай гьазурлухарни гьакI амукьна.

Гада хтанач… Фашистри бейхабардиз вегьена, Ватан бедбахтви­лик­ акатна. Аликъулидиз Баку шегьердин военкоматдай повестка атана.­  Ватан кIеве гьатайла, повесткадикай кьил къакъудун­ патал ам хуьруьз рекье гьат хъувуна. Амма хуьруьв ам ахгакьнач лугьуда…

Рамазан Велибегов