22-июнь — РикIел хуьнин ва хажалатдин югъ
Зи рикIел хъсандиз алама: зулуматдин дяведик цIай кутур Гитлераз чи хуьруьн кьуьзуь къарийри, дишегьлийри къаргъишардай. ГьикI лагьайтIа, гьа Гитлер лугьудай чапхунчи себеб яз, гзафбур гъуьлерикай, рухвайрикай, стхайрикай, кIани гадайрикай, имийрикай, халуйрикай магьрум хьанай.
Ватан хуьн патал Коммунистрин партиядин, регьбер Иосиф Виссарионович Сталинан Эвер гун чIехи уьлкведин вири халкьарив, гьа гьисабдай яз ислягь зегьметдал машгъул дагъвийривни агакьнай. Дяве. Ада виридан рикIер тIарнай, гуьгьуьлар ханай. Ватан инсафсуз, пехъи душмандикай хуьн гьар сада вичин кьилин буржи яз гьисабна. Гъиле яракь кьаз жедай вири итимар фронтдиз рекье гьатна.
Ватандин ЧIехи дяведин тарихдин чинриз вил вегьейла, туькьуьл гьакъикъат ачух жезва. Июндин, июлдин, августдин, сентябрдин варцара душманди вичин артухан къуватрикай, кьушунрикай, хабарсуз гьужумар авуникай менфят къачуна, Яру Армиядин частариз басрухни гана, еке барбатIвилер, телефвилер хьна. Душман Москвадин патарив агакьна. Фашистри Ленинград гьалкъада туна. 1942-йисан сифте кьилерай Сталинграддал ва ахпа Кеферпатан Кавказдин мулкарални гьужумна.
Къе чаз тарихдай чизвайвал, 1941-йисан гатуз ва 1942-йисан сифте кьиляй фронтдиз фейи Дагъларин уьлкведин лежберар, муаллимар, устIарар, партиядин къуллугъчияр мусибатдин, гзаф магьрумвилерин женгер кьиле физвай Сталинграддин, Кавказдин, Украинадин, Ленинграддин, Москвадин, Курскдин фронтриз акъатна. Танкарин, самолетрин, артиллериядин женгер кьиле физвай, бомбайрин хар къвазвай ва вири сад-садак какахьнавай майданрал телеф, хирер жезвайбурув гъил-гъилеваз герек куьмекни агакьзавачир. Гьавиляй гел галачиз квахьайбурун кьадарни гзаф хьана. Женгера кайи, вацIара батмиш хьайи, бомбаяр вегьейла, накьварик акатна, пуч хьайи аскерар вири гел галачиз квахьайбур хьана. Абурук есирда гьатайбурни акатна. РФ-дин Яракьлу Къуватрин военно-мемориальный центрадин делилралди, 5 миллиондилай виниз аскерар ва офицерар есирда гьатна ва гел галачиз квахьна.
Гитлеран ва адан генералрин планар фендигарбур тир. Абур чеб гъалиб жедайдахъ, 1941-йисан 7-ноябрдиз Москвадин Яру майдандал гъалибвилин парад тухудайдахъ, Советрин Союз тергна, урусар къирмишна, маса халкьар лукIвиле туна, зурба уьлкведин ва адан девлетрин иесивал чпи ийидайдахъ агъунвай. Амма екез ягъалмиш хьана. Советрин халкьди ва Яру Армияди ахьтин ватанпересвал, къагьриманвал, жуьрэтлувал къалурна хьи, фашистар чпин магъарада дарбадагъна. Къе и кар авун мад Россиядин халкьарин ва чи армиядин хиве гьатнава. Украинадин фашистар, миллетбазар барбатIда ва чун гъалиб жеда.
Хийир Эмиров