Баркаллу хизан

СтIал Сулейманан райондин Зугь­­ра­бахуьряй тир Юнусоврин хизан — бубани пуд хва — Россиядин къанун-къайда хуьдай ор­ганра чпин везифаяр намуслудаказ кьилиз акъудзавайбурукай я. Гьа са вахтунда абуру чи уьлкведин юридический илим ва къуватдихъ галаз алакъалу къурулуш еримлу авунин кардикни чпин лайихлу пай кутазва. Са хизанда санлай 4 кас алимар-юристар, пудни (бубани кьве хва) полковникар тир, Россиядин абадвал патал гьакъисагъвилелди зегьмет чIугвазвай ксар  къенин юкъуз чал гзаф гьалтзавач.

Хизандин кьил  Юнусов  Абдулжабар  Агъабалаевич  — полковник, юриствилин илим­рин доктор, Россиядин ФСИН-дин (Федеральная служба исполнения наказаний) Академиядин юрфакдин государстводин ва праводин теориядин кафедрадин профессор я. Ам чIехи хьайи хизанда 10 аял авай. Бубади Ватандин ЧIехи дяведа кьиляй-кьилиз иштиракна. КIвализ бедендал хер хьанваз хтана.  1949-йисуз Зугьрабахуьре лежбердин хизанда дидедиз хьайи Абдулжабаран хиве, гьеле 7-8 йиса аваз, кIвалин майишатдин кIва­лахар авун, бубадин паталай хипер ва малар хуьз куьмекар гун гьатнай. Гатун каникулриз лагьайтIа, датIана кIвалахна кIанза­вай. 8 йисан школа  акьалтIарайла, ам Сергокъаладин педагогвилин училищедиз гьахьна. 1967-йисуз анаг куьтягьна, Дербентдин, Гуниб райондин юкьван школайра муаллимвиле кIва­лах­на. 1968-1971-йисара СССР-дин ВМФ-да (Военно-морской флот) къуллугъ авуналди, жегьилди Ватандин вилик вичин буржи тамамарна. 1971-1972-йисара ада Туьркменистандин ва Узбекистандин нафтIадин мяденра зегьмет чIугуна. Амма рикIе чирвилер къачунин мурад авай жегьил 1973-йисуз, 4-сеферда чалишмиш хьуналди, СССР-дин МВД-дин Ташкентда авай высший школадин юрфакдиз гьахьна. 1977-йисуз анаг агалкьунралди акьалтIарна, уголовный розыскдин рекьяй пешекарвал къачуна. 1982-йисуз Москвада СССР-дин МВД-дин Академиядани кIе­лунар акьалтIар­на. 1995 ва 2005-йисара Москвада РФ-дин МВД-дин Академияда юридический илимрин кандидатвилин ва докторвилин диссертацияр хвена.

1972-йисалай 1990-йисалди Абдулжабар Юнусов Бухарадин, Самарканддин, Ташкентдин областрин, Узбекистан, Тажикистан, Да­гъустан республикайрин МВД-рин ва УИС-рин къурулушра жавабдар жуьреба-жуьре къуллугърал хьана.  Афгъанистандин дяведин вахтунда ада уьлкведин МВД-дин кьиле­ авай ксарин кьилдин тапшуругъар кьилиз акъудна. 1990-йисалай чи ватанэгьли илимдинни педагогвилин кIвалахдал машгъул жезва. Ам ФСИН -дин Управленидин ва праводин Академиядин Государстводин аттестациядин предметный ва приёмный комиссийрин, гьакIни диссертацийрин Советдин член я. А.Юнусов машгъул жезвай хилерал кьилди акъвазайтIа, абурук инсандин ихтиярар хуьн таъминаруниз, къанун-къайда хуьдай, государстводин властдин ва чкадин самоуправленидин органрин везифаяр кьилиз акъудзавай ксари чпин кIвалах закондихъ галаз кьурвал кьилиз акъудуниз талукь месэлаяр акатзава.

Абдулжабар Юнусов 12 монографиядин, кIелунин 30 пособидин, кIелунинни методикадин 55-далай виниз кIвалахрин автор я. Жуьреба-жуьре темайрай адан 250-далай виниз тезисар ва макъалаяр, гьа гьисабдай яз международный журналрани, чапнава.  Россиядин МВД-ди чапдай акъудай 4 учебникдиз ада  рецензияр кхьена. Ам гьакIни юриствилин пешедай кIелунин идараяр паталди тир “Обеспечение прав человека” изданидин соавторни я.  Эхиримжи йисара докторвилин — 5 ва кандидатвилин 23 диссертация хуьнин рекьяй оппонент яз докладар авуна. Адан регьбервилик кваз кандидатвилин 9 диссертация гьазурна, алимвилин дережаяр къачун патал ада 30-далай виниз соискателриз консультацияр гана. А.А.Юнусова юридический илимрай (“Теория и практика обеспечения прав человека в деятельности уголовно-исполнительной системы России”) илимдинни педагогвилин школадиз регьбервал гузва.

Абдулжабар Агъабалаевичахъ зегьметдин 56 йисан стаж ава, къайда-къанун хуьдай органра ада 50 йисуз къуллугъна. Вири чкайра ам виниз тир жавабдарвал хиве аваз зегьмет чIугвазвай инсан, лазим карда вилик экечIиз, вичин гъилик квай ксарихъ галаз кардин гъавурда аваз кIвалахиз алакьдай регьбер, тешкилатчивилинни кар алакьунин ерийрикай менфят къачуналди, гьар са карда хъсан нетижаяр къазанмишиз алакьдай къуллугъчи яз тафаватлу хьана. Адан гьа­къи­сагъ зегьмет гьукуматдин хейлин шабагьралди къейднава. ИкI, Абдулжабар Агъабалаевич “Намуслудаказ къуллугъ авунай” I, II, III дережайрин, “Россиядин МВД-дин 200 йис”, “За доблесть в службе” медалрин, “Буржидиз вафалувиляй” хурудал алкIурдай лишандин, “Жуьрэтлувиляй” Узбекистандин, Чернобылдин АЭС-дин мусибатдин 25 йисаз­ талукь медалрин  сагьиб я. Ам РФ-дин МВД-дин министрдин Гьуьрметдин грамотадиз кьве сеферда лайихлу хьана. Россиядин ФСИН-дин директорди уголовно-исполнительный къурулуш патал виниз тир пешекарвал авай кадрияр гьазурунай, кIвалахда еке агалкьунар къазанмишунай Абдулжабар Юнусов кьве сеферда гьуьрметдин грамотайралди къейдна.

Инал заз адан инсанвилин ерийрикайни лугьуз кIанзава. А.Юнусова ФЛНКА-дин Рязанда авай филиалдин кIвалах­дик вичин пайни кутазва. Мукьвал-мукьвал ам Москвадизни къведа, ФЛНКА-дин заседанийра иштиракда. Ихьтин рухвайрал чи халкьдивай гьахълудаказ дамахиз жеда.

Юнусов  Муслим  Абдулжабарович полковник, Россиядин ФСИН-дин гражданвилин праводин ва процессдин кафедрадин доцент я.  Ам 1979-йисуз Узбекистанда дидедиз хьана. Ташкентда Суворован училище акьалтIарна. Зегьметдин рехъ къенепатан крарин органра башламишна. Узбекистандин МВД-дин Академиядиз гьахьай ада са йисалай Россиядин МВД-дин Челя­бинскда авай юридический институтдиз перевод къачуна. Анаг акьал­­­­тIарай 2000-йисалай ам и шегьердин ЛОВД-дин силисчивиле кIва­­лахдив эгечIна. 2002-йисан фев­ралдилай ада Челябинскдин юридический институтда гражданвилинни праводин дисциплинайрин кафедрада преподавателвилин везифаяр кьилиз акъудзава. Гьа и йисан октябрдиз ам винидихъ тIвар кьунвай институтда очнидаказ адъюнктурадиз гьахьна. Анаг куьтягьна­, 2005-йисан октябрдилай ам тIвар кьунвай вузда преподавателвилин  везифайрив эгечI хъувуна. Юрист­вилин илимрин кандидатвилин дис­сертация агалкьунралди хвена.  2008-йисан октябрдилай ада Россиядин ФСИН-дин Академиядин  юр­факда гражданвилин праводин ва процессдин кафедрада доцент яз кIвалахза­ва. М.Юнусова Римдин праводай, зегьметдин праводай ва арбитражный процессдай тарсар гузва. Ада илимдинни тежрибадин, гьа гьисабдай яз международный конференцийрин ва семинаррин, гьакIни адъюнктрин ва соискателрин диссертацийриз ва авторефератриз рецензияр гунин кIвалахда­ни датIана иштиракзава. 2010-йисуз РФ-дин Президентдин патав гвай хуьруьн майишатдин ва государст­водин къуллугъдин академиядин экономикадин факультетни акьал­тIарай ада государстводин гражданвилин къуллугъдин ва­кантный къуллугърал ксар хкя­гъу­низ талукь конкурсра аслу ту­шир­ экспертдин ерида аваз, Рязандин областдин гьукуматдин аппаратдин законопроектрин кIвалах таъминарунин отделда праводин месэлайрай консультант язни жавабдар везифаяр кьилиз акъудзава.

М.Юнусов 2012-йисуз “Рязандин областдин йисан юрист” премиядин “Гражданвилин общество вилик тухуник пай кутунай” номинациядай лауреат я. Буба хьиз, Муслим Юнусовни, “Намуслу къуллугъдай” I, II, III дережайрин  медал­рин сагьиб я. Ам илимдинни ахтармишунрин кIвалахдални активнидаказ машгъул жезва. Муслим Абдулжабаровича илимдин 100-далай виниз макъалаяр, 4 монография, 15 пособие ва кIелунинни методикадин 30-далай виниз кIвала­хар чапдай акъуднава. Алай вахтунда ам докторвилин диссертация кхьинал машгъул я.

Юнусов  Эмзари  Абдулжабарович полковник, Россиядин ФСИН-дин илимдинни ахтармишунрин ин­ститутдин координациядин, илимдинни ахтармишунрин кIва­лах пландик кутунин ва тешкилунин отделдин начальник я. Ам 1982-йи­суз Узбекистанда  дидедиз хьана. Челябинскда юкьван мектеб акьал­тIарна. 1999-йисан августдилай къе­непатан крарин органра ва УИС-да зегьмет чIугвазва. 2003-йисуз ада­ни, чIехи стхади хьиз, Россиядин МВД-дин Челябинскда авай юридический институт акьалтIарна, “Юриспруденция” пешекарвал къачуна. Гьа йисан апрелдилай ам Южно-Уральский УВД-дин экономикадиз талукь тахсиркарвилерихъ галаз женг чIугвадай отделда опер­уполномоченныйвиле кIвалаху­нив эгечIна. 2004-йисан октябрдиз ам Россиядин МВД-дин Москвада авай Академиядин адъюнктурадиз  гьахьна. 2008-йисан декабрдиз кандидатвилин диссертация агалкьунралди хвена. 2009-йисалай 2019-йи­салди Россиядин ФСИН-дин Ака­демияда кафедрадин доцент яз кIвалах­дай­ла, ада государстводин ва праводин теориядай, Россиядин конституциядин праводай, къецепатан уьлквейрин конституцийрин праводай тарсар гана. 2019-йисуз ам Россиядин ФСИН-дин НИИ-дин отделдин начальниквиле тайинарна.

Эмзари Абдулжабарович илимдин 100-далай виниз кIвалахрин, 6 монографиядин, кIелунин 12 пособидин, кIелунинни методикадин 32 кIвалахдин автор я. Адани, чIехи стха Муслима хьиз, государстводин теориядай ва праводай ГАК-дин кIвалахда, илимдинни тежрибадин, гьа гьисабдай яз международный конференцийра ва семинарра, гьакIни адъюнктрин ва соискателрин диссертацийриз ва авторефератриз рецензияр гунин крарани датIана иштиракзава. Ам Вирироссиядин пешекаррин “Правовая Россия” конкурсдин “Конституциядин (государственное) право” номинациядай лауреат (2010-йис) я. 2010-йисуз ада Рязандин област­дин закондик, дустагъра тунвай ксар яшайишдин рекьяй адаптациядиз талукь проект патал теклифар гьазурунин кIвалахда, аслу тушир экспертдин ерида аваз, активнидаказ иштиракна.  2011-йисуз ам Россиядин Федерациядай къецепатаз физвай ва Россиядин Феде­рация­диз маса уьлквейрай къвезвай ксариз, кьилди къачуртIа, залан ва лап залан тахсир­карвилер авунай дустагъ атIузвай къеце­па­тан уьлквейрин гражданар ва я гражданство ава­чир ксар патал мажбурнамаяр тайинарунин гьакъиндай Россиядин ФСИН-дин Акаде­мияди тайинарнавай пландин бинедаллаз, 2020-йисалди Россиядин Федерациядин УИС-дин къурулуш вилик фи­нихъ элкъуьрнавай концепциядин положенияр кьилиз акъу­дун яз ФЗ-да дегишвилер туниз талукь теклифар гудай рабочий дестедин регьбер тир. Ам гьакIни “Россиядин юристрин Ассоциация” общественный тешкилатдин, Рязандин областдин коррупциядихъ галаз женг чIугва­дай нормативно-правовой актарин экспертизаяр кьиле тухудай комитетдин членни тир.

Э.Юнусов Россиядин ФСИН-дин Гьуьрметдин грамотадин, “Намуслу  къуллугъдай” I, II, III дережайрин медалрин сагьиб я. Ам гимнастикадай Узбекистандин ва Азиядин чемпион, спортдин мастерни я. Алай вахтунда ам докторвилин диссертация кхьинал машгъул я.

Юнусов  Самур  Абдулжаба­рович  майор, Россиядин ФСИН-дин илимдинни ахтармишунрин институтдин илимдин чIехи къуллугъчи  я. Ам 1988-йисуз Ташкентда дидедиз хьана. 2005-йисуз Челябинскда юкьван школа акьалтIа­рай ам Россиядин МВД-дин юридический институтдиз гьахьна. 2008-йисуз ада Рязандиз перевод вахчуна, ина Россиядин ФСИН-дин Академия агалкьунралди акьал-тIар­на, “Юриспруденция” пешекарвал къачуна. 2015-йисуз ада Москвадин экономикадин ва праводин академия (экономикадин факультет) акьал­тIарна. 2010-йисан октябрдилай 2013-йисан сентябрдалди ада Россиядин ФСИН-дин Академиядин адъюнктурада кIелна. 2014-йисан декабрдиз юридический илимрин кандидатвилин диссертация агалкьунралди хвена. 2013-2015-йисара винидихъ тIвар кьунвай вузда преподаватель-методист яз, 2015-2020-йисара Россиядин ФСИН-дин Академиядин юридический факультетдин административный ва финансрин праводин кафедрада — старший преподавателвиле зегьмет чIугуна. Алай вахтунда ам Россиядин ФСИН-дин НИИ-да илимдин чIехи къуллугъчи я. Ада докторвилин диссертацияни кхьизва. С.Юнусов Россиядин ФСИН-дин жегьил алимрин Советдин член я, 3 монографиядин, 9 пособидин, кIелунинни методикадин 18 материалдин, 80-далай виниз макъалайрин соавтор я.

Шихмегьамед  Мурсалов,

ФЛНКА-дин Москвада авай векил