Лезги гьикаят — немс чIалал

Кавказдин халкьарин эдебиятдиз неинки са Урусатда, гьакI­ни адалай къецепатани итиж ийизва. Мисал яз, 2021-йисан январдин вацра Германияда “Лезги гьикаят” тIвар алаз немс чIалал ктаб чапдай акъатна. Ам гьазурайди  Штеффи  Хотивари-Юнгер  я. Къецепатан уьлкведай тир литератор Кавказдин жуьреба-жуьре халкьарин писателрин гьикаятдин кIватIалар чапдай акъу­дунал машгъул хьана са шумуд йис я.

Ш. Хотивари-Юнгера гьазурнавай “Лезги гьикаят” ктабда лезги ирид автордин 20 гьикаяни миниатюра гьатнава. Абурун арада Абдуселим Исмаилов, Пакизат Фатуллаева, Фейзудин Нагъиев­, Седакъет Керимова, Арбен Къардаш, Фазир Жаферов ва Вадим­ Керамов ава. Къейд ийин хьи, ада немс чIалал гьакIни аваррин ва яхулрин писателрин кIватIа­лар­ни чапдай акъуднава.

Хотивари-Юнгер 1952-йисуз Лейпцигда дидедиз хьана. Берлинда Гумбольдтан университетда урус, гуржи ва тажик чIалар чирна. Тбилисида чирвилер къачуна. Мукьвара чна адахъ галаз суьгьбет кьиле тухвана.

Чаз малум хьайивал, ам гьеле мектебда кIелзавай йиса­рилай эдебиятдал машгъул я. Аспирантурада кIелнава ва хъсандиз урусрин, гуржийрин, тажикрин эдебият чирнава.

  • Кавказдин эдебиятди куь фикир гьикI желбна? — хабар кьу­на чна адавай.

— Кавказ заз гьеле жаван чIа­ва­­лай итижлу хьана. Зи 16 йис тирла, зун диде-бубадихъ галаз, ял ягъиз, Тбилисидизни Батумидиз фенай. Гуьгъуьнлай, са кьадар йисар алатайла, за “Кавказдин халкьарин эдебиятар”, “Ватандихъ цIигелвал — яхул гьикаят”, “Абазин гьикаят”, “Авар гьикаят”, гуржийрин эдебиятдиз талукь “Яргъа авай лацу кукIуш” ктабар чапдай акъудна. Абурулай гуьгъуьниз за “Лезги гьикаят” ктабни гьазурна.

  • Куьне ктабдик кутунвай авторар гьихьтин кьетIен­виле­риз килигна хкяна?

— Гьикаят хкягъунин себеб ам я хьи, Германияда ам гзаф маш­гьур я. За итимрихъ галаз санал ктабдик дишегьлиярни кутун кьетIна. Басмадиз анжах чранвай затIар акъатун лазим я.

  • Ктаб акъудунин карда квез куьмекар гайибур хьанани?

— Фазир Жаферован (Фазир муаллим) тIвар кьаз жеда. Адахъ галаз зун Махачкъалада авай зи чирхчирри танишарна. Къейд ийин хьи, Фазир муаллим хъсандиз эдебиятдин гъавурда ава.

  • Лезги гьикаятдай квез виридалайни гзаф гьи авторрин эсерар хуш хьана?

— Тайин са автор хкягъиз четин я. Гьар садахъ вичиз хас кьетIенвилер ава. Са гьикая зи руьгьдиз лап мукьва хьана: Седакъет Керимовадин “Лейлидин къугьдин мани”.

ФЛНКА-дин мухбир