Ван авуна

Мансур Куьревиди кхьизва: “Султан, аквар гьаларай, Кьасумхуьруьн дуванбег хьайи, вичини, лезги чIалал шиирар кхьиз, Етим Эминахъ, Мирзе Къазанфарахъ галаз дуствал авур кас я”. Лезги тарихда  чпин гел тур кьегьалар, гьайиф хьи, къе гзафбуруз чизвач. Чна Мансур Куьре­видиз и жигьетдай вичи чIуг­ваз­вай зегьметдай сагърай лагьана кIанда. Султанакай заз сифте Агьед Агъаеван ктаб кIелайла хабар хьайиди тир. Ахпа за Султанан сур алай чкани жагъурнай. Анаг гзаф цацари кьунвай, шаирдин сурни за цацарикай азаднай. Адан патав Дагъустандин Кьил Сергей Меликован багърийрин сурарни гва.

Урусатдай атана, чина зегьмет чIугур, къе рагьметдиз фейи ксарин сурарихъни гелкъвена кIандайди чна рикIелай ракъурна виже къведач. Абурун чIехи пай муаллимарни духтурар тир.

Мад заз лугьуз кIанзава, къе чаз аквазва, гьикьван зегьмет чIугвазватIа туьрк халкьари чеб сад ийиз. Абур йиса садра кIватI жезва, жагъурзава рекьер чеб мукьва жедай. Амма завай лугьуз жедач лезгийриз мукьва халкьар гьа и рекье ава лагьана. Мукьвал-мукьвал акъатзава ма­къалаяр куьн гьинай, чун гьинай я лугьудай. Са гафуналди, чахъ садвилихъ ялдайбур лап тIимил ава. Къенин юкъуз чавай дуьнья­диз лезги халкь машгьур авур “Лезгинка” кьуьл авунай са конкурс тухуз жезвач. Къе чаз аквазва хьи, Сергей Алимовичаз Да­гъустанда чIехи дегишвилер тваз кIанзава. Адаз акси ксарни авачиз туш. Гзафбур вердиш хьанвай чуьнуьхиз, къе ада ахьтин ксар кIеве твазва.

Мад ава са кар чи рикIелай алатна кIан­завачир. Чаз тарихдай чизва, Су­лейман Москвадиз акъатайла, адаз мумкинвал хьанай Сталинав рахадай. Сталина адавай хабар кьуналдай гьихьтин дердияр аватIа ша­ирдихъ. Сулеймана адавай, жез хьайитIа, Кьасумхуьрел консервиярдай завод эцигун тIалаб­най. Сталина Микоянавай ха­бар кьуналдай: “Кьасумхуьрел завод эцигиз жедани?”. Микояна жеда лагьана. Гьа икI, Сулейманан гафунин куьмекдалди завод эцигайди тир. Къе чун вири алахъна кIан­­да заводдал чан хкиз. Ихьтин месэлаяр чахъ мадни ава.

Тагьир  Гьажиев,

Кьасумхуьр