20-мартдиз Махачкъалада, Дагъустандин госпедуниверситетдин дараматда, “Лезги чIал. Саламатдиз хуьн ва вилик тухун” лишандик кваз кьвед лагьай форум кьиле фена.
РикIел хкин, 20-март 2017-йисалай Лезги чIалан югъ яз къейдзава. Ам шаз Дагъустандин меркезда ДГПУ-дин ва ФЛНКА-дин куьмекдалди лезги чIалан месэлайрай кьиле фейи сад лагьай форумдин сергьятра лишанламишнай.
Алай йисан мярекатдин тешкилатчи ДГПУ-дин филологиядин факультет ва тешкиллувилин комитетдин председатель гьа и факультетдин декан, филологиядин илимрин доктор, профессор Руслан Къадимов тир. Форумдин модератордин везифаяр ДГПУ-дин профессор Шайдабег Мирзоева тамамарна.
Лезги чIалаз талукьарнавай мярекатда Сулейман-Стальский райондин кьил Нариман Абдулмуталибова, РД-дин медениятдин ирс хуьнин рекьяй Агентстводин регьбер Заур Къагьриманова, «Лезги газетдин» кьилин редактор Мегьамед Ибрагьимова, Лезги театрдин директор Динара Эминовади ва художественный руководитель Мирзебег Мирзебегова, ДГУ-дин проректор Мадина Мегьамедовади, шаирар тир Фейзудин Нагъиева, Сажидин Саидгьасанова, “Алам” журналдин кьилин редактор Кемран Къурбаналиева, лезги интеллигенциядин векилри, карчийри, спортсменри ва масабуру иштиракна.
Форумдал рахайбурун арада гьакIни ФЛНКА-дин вице-президент Амил Саркаров, Храх-уба хуьруьн жемиятдин советдин регьбер Бахтияр Мамедов, лезги Википедиядин администратор Олег Абарников, “ЛЕКИ” фондунин векил Назим Дашдемиров, РД-дин писателрин Союзда лезги писателрин секциядин руководитель, жегьил шаир Владик Батманов, лезги чIалал акъатзавай “Ас-салам” газетдин векил Талиб Бейбалаев, Махачкъаладин 10-нумрадин юкьван мектебдин директор Рамиз Сердеров, Лезги радиодин, РАН-дин ДНЦ-дин, “Дагъустан” РГВК-дин, “ННТ” телевиденидин векилар ва масабур авай.
Форум Руслан Къадимовани Шайдабег Мирзоева иштиракчийриз Лезги чIалан югъ ва Яран сувар тебрик авунилай гатIунна. Мярекатдал рахай гзафбуру лезги чIалай мектебра бес-кьадар ктабар авачирди, орфографиядай, лексикадай цIийи гафарганар туькIуьрна кIанзавайди, хуьрера кьиле физвай мярекатар лезги чIалал тухун лазим тирди, акьалтзавай несилриз дидед чIал чируниз бегьем фикир тагузвайди ва маса месэлаяр къарагъарна.
Форумдин важиблувиликай рахадайла, Нариман Абдулмуталибова къейд авурвал, и мярекатдихъ еке метлеб ава, гьикI лагьайтIа, ада хайи чIалахъ рикI кузвай лезгияр садзава, лезги чIала авай месэлаяр веревирддай, абур гьялдай рекьер жагъурдай мумкинвал гузва. Ада Сулейман-Стальский районда лезги чIал ва меденият хуьнин жигьетдай кьиле тухузвай серенжемрикайни гегьеншдиз суьгьбет авуна.
Кемран Къурбаналиеван фикирдалди, форумдал веревирдзавай месэлаяр гьялунизни кьилин фикир гана кIанда ва авай вири мумкинвилерикай менфят къачун лазим я. Ада гьакIни Азербайжанда лезги чIалан муаллимар гьазурзавай ссузар, вузар авачирдакай, ана лезги хуьрерин мектебра хайи чIалан тарсар гун лап агъуз тир дережада аваз тешкилзавайдакай, ктабрин патахъай дарвал авайдакай, Азербайжанда ДГУ-дин ва ДГПУ-дин филиалар кардик кутунин чарасузвал авайдакай лагьана.
Мегьамед Ибрагьимов а форумдин иштиракчийрин фикир лезги публицистикадин чIалал, ам авай гьалдал желбна. “Чун рахунра ва публицистикада лезги гафарикай менфят къачуз, къецепатан чIаларай атанвай гафарин кьадар тIимилариз алахъна кIанда. Амма и месэладал кIукI гъун патал цIийи гафарган туькIуьрунин лазимвал ава. Лезги чIалал акъатзавай вири изданийри гьа са гафаргандал амалдайвал, газетда — са чIал, Бакуда акъатзавай журналда маса чIал тежедайвал авун герек я. ЧIалан месэла себеб яз, соцсетра еке гьуьжетар арадал къвезва. Бязибур чи миллетдин векилрин арада къал тваз алахъзава. И кардиз эсиллагь рехъ гана кIандач, гьикI лагьайтIа, сергьятди кьве патал пайнавай лезги халкьдин кьисмет гьакIани са акьван хъсан гьалда авач…”, — алава хъувуна “Лезги газетдин” кьилин редакторди.
Мярекатдал ашукь Алихана лезги чIалакай манияр тамамарна, студентри, мектебра кIелзавай аялри шиирар кIелна.
Эцигунардай “Каспий” фирмадин генеральный директор Хикмет Сфиева ДГПУ-да кIелзавай лезги кьве студенткадиз тIварцIин стипендияр гана.
Форумдин эхирдай Руслан Къадимова лезги чIалан месэлайрив къайгъударвилелди эгечIунай мярекатдин иштиракчийриз сагърай лагьана.
Агьмед Магьмудов
