Заз са лезги хцикай ихтилат ийиз кIанзава. Ам я са кьегьал туш, я чIехи къуллугъдал хьанач. Анжах адахъ халис лезгидин рикI, намус ава, вичин халкь гзаф кIанда. Аллагьди адаз сабур, зегьметдал рикI хьун, ватан кIан хьун хьтин гьиссер ганва.
Ам СтIал Сулейманан райондин Векьелар хуьре 1950-йисуз дидедиз хьана. Диде-бубади адаз Фергьат лугьудай тIвар гана. Векьелрал алайди 4 классдин мектеб тир. Гьавиляй, 3-класс куьтягьайла, Агъаханов Фергьат буба Жалалдина Кьасумхуьруьн мектеб-интернатдик кутуна. 10-классдалди Фергьата гьа ина кIелна.
Кьасумхуьруьн мектеб Дагъустанда хъсанбурукай сад тир. Ина пешекар муаллимар авай. Математикадин тарсар Фергьатаз Бабаев Мевлуьдин Мисриевича гана. КIелдай вахтунда адан рикI спортдал алай, гьар экуьнахъ физзарядка ийидай, тарсарилай гуьгъуьниз спортдин секциядиз фидай. Вичел диде-бубадин гуьзчивал алачиз, ада мектеб лап хъсан къиметралди куьтягьна ва 1968-йисуз Дагъустандин государстводин пединститутдин физикадинни математикадин факультетдиз хъсан къиметралди имтигьанар вахкана. И йисуз зунни гьа факультетдик акатнавай. Фергьатакай са группадин староста хьана. Сад лагьай курсунилай башламишна ам спортдал машгъул жезвай, азаддаказ кьуршахар кьунай секциядиз физ эгечIна. Йикъан кIвалахар низамда аваз, галай-галайвал кьилиз акъудунал Фергьатан иллаки рикI алай. Экуьнахъ къарагъна ам общежитидин патав гвай майдандал фидай, катдай. Нянин сятдин 10-даз ксуз гьазур жедай.
Институтни ада хъсан къиметралди куьтягьна. Гьа вахтунда чаз тарсар гузвай муаллимрин са пай урусар тир. Абуруз хала-хатурвал чидачир, студентрив кIелиз, зегьмет чIугваз тадай. Имтигьанар вахкудайла анжах къвезвай къимет гудай. ГьакI хьайила, студентрин чирвални артух жезвай.
Зунни Фергьат кесиб хизанрин аялар тир. Яшамиш жедай пул бес жезвачир. Стипендия чаз гьамиша къвезвай, амма акъакьзавачир — хъсандиз тIуьна, кутугай партал алукIна кIанзавай. Гьавиляй чна тарсарилай кьулухъ вагонар ичIирдай, Махачкъаладин Балугърин портуна акъвазнавай гимийрай балугъар (килька) авуддай. Гатуз чун стройотряддиз фидай. Са йисуз, гатун ял ядай вахтунда, чна Махачкъаладин III интернационалдин тIварцIихъ галай фабрикада пар чIугвадайбур яз кIвалахнай. Чна чуьнуьхнач, масабурувай къакъуднач, намуслу зегьметдалди пул къазанмишна, чи дуланажагъ хъсанарна. Пединститутда лезги студентар тIимил авай. Лезгийрихъ галаз къаларни жедай. ЧIехи пай студентар дуствал, гьахъвал кIандайбур тир.
Фергьата садрани маса касдин кефи ханач, адаз гьамиша гьахъвал кIанда. Вузда кIелзавай йисара зайиф студентрин пад кьадай, куьмек герекдав буржуна пул вугудай, пехилвал, таб ва маса амалар кIандачир. Имтигьанар вахкудайла, адан лекцияр авай тетрадар студентрин гъилера жедай. АлукIзавай парталрин михьивал хуьдай. Фергьатаз студентрин ва муаллимрин арада еке гьуьрмет авай.
Институт куьтягьна Фергьат кIвалахиз Хив райондиз хтана. Ина кьуд йисуз кIвалахайдалай кьулухъ ам, математикадин тарсар гудай муаллим яз, Алидхуьруьн юкьван мектебдиз хтана ва 1985-йисуз анин директордин заместителвиле тестикьарна. Са кьадар яшар хьуниз килигна, кефиярни са акьван хъсан туширвиляй Фергьатаз алай йисуз пенсиядиз экъечIиз кIанзава.
Фергьат Жалалдинович туькIвей хизандин кьил я: хизанда пуд велед — са гадани кьве руш чIехи хьана. Адан хва (майор) Чечня Республикадин военный частуна юридический отделдин начальник я, чIехи рушани Махачкъалада военный къуллугъчи яз кIвалахзава, ам гьакIни филологиядин илимрин кандидат я. ГъвечIи руш, юрист, Санкт-Петербургда яшамиш жезва.
Фергьат муаллим РФ-дин умуми образованидин Гьуьрметлу работник, РД-дин халкьдин образованидин отличник, зегьметдин ветеран лагьай тIварарин сагьиб я. СтIал Сулейманан райондин образованидин управленидин начальникдин заместитель Къачабег Аминовани, Алидхуьруьн юкьван мектебдин директор Муслим Селимовани, Фергьат Агъаханов гьихьтин инсан я лагьай суалдиз жаваб яз, ам лап хъсан математик, хъсан инсан, педагог тирди къейдна. Фергьатан уьмуьрдин юлдаш Зулейхадини ам гзаф хъсан инсан, аялрин буба, ва икьван намуслу инсандиз кьисмет хьанвай вични бахтлу инсан тирдакай лагьана.
Фергьат муаллим, ви чан сагърай! Чун дустар хьунал зун гзаф шад я.
Масуб Магьмудов,
отставкада авай полковник
