Квез чидани?

— Туьтуь­къу­­шар инсанри вердишарнавай экзотикадин виридалайни гуьрчег къушарикай я. Абуру чпин  акьулдалди инсанар тажубарзава.

— Туьтуь­къу­шар жуьреба-жуьребур же­­да. “Ара” тIвар алайди  виридалайни  еке­ди я.

—           Туьтуькъушар сифте яз акур европавияр Александр Макендонскийдин (Индиядин мулкарал гьужум авур) аскерар я.

—           Туьтуькъушривай жуьреба-жуьре ванер акъудиз жеда: инсандин, кIвалера ишлемишзавай приборрин ва икI мад. Ванер абуру сивин куьмекдалди акъуд­зава, къушариз ванцин пердеяр авач.

—           “Гиацинтдин ара” тIвар алай туьтуькъуш дуьньяда виридалайни екеди яз гьисабзава. И жуьредин туьтуькъушдин бедендин яргъивал метрдив агакьунни­ мумкин я. Гьа са вахтунда абурун заланвал 1,5-2 кило­грамм жеда. И жуьредин туьтуькъушар алай вахтунда терг хьунин сергьятдив агакьнава, гьавиляй абур Яру ктабдик кутунва.

—           Какаду кьилел кукIуш алай туьтуькъуш я.

—           Туьтуькъушрин жуьрейрикай виридалайни ­акьул­луди ва фад вердиш жедайди жако я. Пешекарри тестикьарзавайвал, жакойрилай 2 агъзур гаф кьван сивяй акъудиз алакь­навай дуьшуьшар малум я.

—           Туьтуькъушар яргъалди яшамиш жедай къушар я. ГъвечIи жуьреяр вини кьил 25 йисуз кьван яшамиш жезва, чIехибур — 70 йисуз. Са бязи чешмейра гьатта 100 йисуз кьван яшамиш хьунни мумкин тирди тестикьарзава.

—           Виридалайни екеди туштIани, какапо виридалайни залан туьтуькъуш я. Адаз типIрен туьтуькъуш лугьузва.

—           Россиядиз туьтуькъушар сифте яз XV асирда гъана.

—           Асул гьисабдай абурун ем набататрин тумарикай, емишрикай, мижейрикай, гьашаратрикай ва гъвечIи гьайванрикай ибарат я.

«Лезги газет»