Дагъдин гьер
Вири халкьарин ва РФ-дин Яру ктабдик кутунвай гьайванрикай сад дагъдин гьер (архар) я. Адал “аргали” тIварни ала. Абур тIебиатдин къаравулда акъвазнавай тешкилатрин гуьзчивилик ква. И такабурлу гьайванар чи уьлкведа, Юкьван Азияда яшамиш жезва.
ЧIурун, дагъдин гьерерикай и жуьре виридалайни екеди яз гьисабзава. Заланвал 65-180 килограммдив агакьун мумкин я. Бедендин екевилизни рангуниз килигна, абур са шумуд жуьредиз пай жезва. Са бязи чешмейри тестикьарзавайвал, и жуьредикай виридалайни екеди Памирдин гьер я.
Итижлу делил ам я хьи, гьам диши, гьамни эркек архаррал яргъи, тухлах (звар ганвай) крчар жезва. Крчар акьван екебур я хьи, бедендин заланвилин 13 процент гьабурукай ибарат я. Спиралдин къайдада элкъвенвай тухлах крчарин яргъивал 190 сантиметрдив агакьда. Гъуьрчехъанрин арада и гьерерин крчар машгьур, абурун къиметни екеди я. И гьайванар 12-18 йисуз кьван яшамиш жезва.
Хаталувал гьиссай береда и гьерери пурх яда. И жуьредин гьайванар чи уьлкведин хейлин регионрин, гьа жергедай яз Дагъустандин дагъларани дуьшуьш жезва.
Гатун вахтунда архарар лап кьакьанриз хкаж жеда, хъуьтIуьз жив тIимил авай чкайриз эвичIда. Дагъдин гьерер тIимил хьунин асул себеб гуьзчивал авачир гъуьрчехъанвал я. Идалайни гъейри, и гьайванар гьамиша яшамиш жезвай чкайрай инсанри абур йихтзава, анра кIвалин гьайванар хуьзва. ТIебиатда дагъдин гьерерал жанавурри, машахри ва маса вагьшийрини гьужумзава.
«Лезги газет»
