Лазим чIавуз цан хьанайтIа…

Чи хуьрера ахьтин шаирар, гьикаятчияр хьана хьи (инанмиш я, гилани абур гьар са хуьре, магьалда гьалтун мумкин я) чпикай, са артух викIегь хьана, я чпи, хабар тагай, я масадаз акуна, фикир желбна, майданра машгьур тавур… Машгьур тахьана (тушиз) амукьна абур… Амма…

Къизил руквадикайни аквада лугьу­­дайвал, кIелзавайбурув кьериз-цIаруз хьайи­­тIани эсерар агакьна, рикIелай алат тийиз­вайбурни чахъ гзаф ава. Ахьтинбуру­кай сад, чи фикирдалди, Хуьруьгви  Лукьман  Алис­керов  я. Ам дидедиз хьайи­далай инихъ цIи 100 йис тамам жезва. И ма­къа­лани гьа кардихъ галаз алакъалу яз арадал атанва.

Заз ам патавай акур кас туш, амма ши­и­рар фадлай кIелзавай. Гьеле алатай асирдин­ 70-80-йисара Хуьруьг Лукьманан хъверни ­зарафат квай эсерар Ахцегь райондин “ЦIийи дуьнья”, гагь-гагь “Коммунист” газетриз, ­“Дуствал” альманахдиз акъатзавай. Адан эсерар­ заз мукьувай танишарай ва фикирни дериндай желб авур себеб 2013-йисуз къейд авур Дагъустандин халкьдин шаир Хуьруьг Та­гьиран 120 йисан юбилейдихъ галаз ала­къалу я.

Ахцегь райондин Хуьруьгрин хуьре кардик квай “Просвещение” фондунин сагьиб (президент), РД-дин лайихлу муаллим Магь­муд Абдулжелилович Абдулкеримован теклифдалди за чIехи шаирдин муаллимринни адан ученикрин ирсиниз талукь “Лезги шаиррин гевгьерар” кIватIал гьазурна, адан ре­дакторвални авуна. Хуьруьг Тагьиран ученикрикай сад хьайи Хуьруьг Лукьманан шиирри и кIватIалда ла­йихлу чка кьунва. Сифте яз за гьиссна: Тагьи­ран патав чIехи хьайи са шаирни усалди, за­йифди, хайи чIалан алемдин хазинадивай яргъади хьанач. Абуру гьар сада чпелай алакь­­дайвал а хазинадиз къуллугъна. Гьелбетда, Хуьруьг Лукьманани вич чIехи шаирдин ирсиниз мукьва тирди субутна.

Шаирдин 100 йис гьикI къейддатIа, заз чи­дач. Амма газетда чна ам кIелзавайбурун ри­кIел хкун ва адакай лайихлу тир гафарни кхьин кьетIна. Эхь, вичин эсеррин туькIуьр хьу­­низ, сеслувилиз, везинлувилиз, мана-мет­лебдизни Хуьруьг Лукьман Хуьруьг Тагьираз гзаф мукьва я. Хуьруьн агьалийрин ацукьун-къарагъунин, яшайишдинни асайишдин, багъривилинни вафалувилин, намуслувилинни мердвилин месэлайри шаирдик датIана гъалаба ва гье­вес кутурди адан саки вири эсеррай кьа­тIуниз жезва.

Уьмуьрдал ам ашукь тир, амма тIебиат­дин патай тагай сагъламвилин гьалди ам гзаф мурадривай къакъудна. Гьавиляй хейлин цIарарай шаирдин руьгьдин пашманвилин гьиссерни агакьзава:

Югъди-йифди кхьидай за,

Жувахъ сагълам чан хьанайтIа.

Саз къачуна, лугьудай за,

Хъсан ширин ван хьанайтIа…

(“ХьанайтIа” шиирдай)

Маса шиирда и сефилвилин гьиссер айгьамри эвеззава:

Гьикьван за квел чIугван зегьмет,

Акъатна зи рад, келемар.

Квез амукьуй къуй куь девлет,

Залай элячI дад, келемар…

(“Келемар” шиирдай)

За мад мисалар гъизвач. 100 йис тамам жезвай шаирдин гьелелиг акъатнавайди “Рагъ” тIвар алай гъвечIи са ктаб я. Юбилей къейд авун патал, белки, адан вири эсеррикай ибарат чIехи ктабни чапдай акъуддай жумарт ксар акъатин…

Хуьруьг Лукьман Алискеров 1921-йисан 13-июндиз Ахцегь райондин Хуьруьгрин хуьре дидедиз хьана. Юкьван школа куьтягьна, вири уьмуьрда лежбервилел  ва устIарвилел машгъул хьана.

Х.Лукьмана жегьил йисарилай вичин эсерар кхьизвай. Винидихъни лагьанвайвал, абур жуьреба-жуьре альманахра, журналра, газетра чап хьана. Х.Лукьман 1988-йисуз хуьре кечмиш хьана, гьана кучукнава.

Мердали  Жалилов