Уьлкведа ва дуьньяда

Палестинадин чалпачух

Израилди гуьлле гуникди Газа сектордиз хьайи зарар раижнава. “ТАСС” чешмедин делилралди, Израилди ягъунар кьуникди шегьерда инсанар яшамиш жезвай 800 кIвал тамамдиз чкIана, саки 10 агъзурдав агакьна дараматриз еке зиянар хьана. Санлай къачурла, зияндин кьадар 244 миллион доллардиз барабар я.

Региондин гьукуматди Израилдин терефдик, тапарарна лугьуз, тахсир кутуна. Кьилди къачуртIа, палестинвийриз куьмек гун патал Израилдин терефди Газа сектордиз кудайди (топливо) агакьарун хиве кьунай. Амма исятда кIвалахзавай тек са электростанция патал авай кудайди анжах 2-3 юкъуз бес жедайди я. Алай вахтунда Газадин агьалийривай электричестводикай йикъа анжах 3 сятда менфят къачуз жезва. Израилдай кудайди агакь тавунвайвиляй гьалар авайдалайни бетер жезва.

Палестинвийрин куьмекдиз Египет атана. “Al-Ahram” чешмедин делилралди, Израилди гьужумар авурдалай кьулухъ Газа гуьнгуьна хтун патал Каирди 500 миллион доллар чара ийидайвал я. Идалай виликни Египетдин гьукумдарри Газада хасаратвилер хьайибуруз куьмек яз 65 тонн чарасуз герек затIар (няметар, дарманар, парталар…) рекье тунай.

Палестинадинни Израилдин арада авай къалмакъал Шаркь патан Иерусалимдин агьалийрин акьунар хьунин нетижада туьнт хьана. Гуьгъуьнлай, 10-майдиз, Палестинадин ХАМАС ва “Исламдин жигьад” кIватIалар Израилдиз ягъунар кьунив эгечIна — уьлкведин мулкарихъ 3 агъзурдалай гзаф ракетаяр ахъайна. Из­раилдин армияди Газа сектордал цавай гьужумна. Ягъунар исятдани давам жезва.

Кьиникьин жаза

Мектебра гуьлле гунин мусибатдин месэлаяр гьялуниз Россияда кьиникьин жазадин къанун арадал хкуни куьмекда. Ихьтин­ фикир СНГ-дин крарин рекьяй Госдумадин комитетдин председателдин заместитель К.Затулина “Говорит Москва” радиодай малумарна, хабар гузва “Лента.ру” чешмеди.

“Аялар рекьизвай кьилиз эсер янавайбур, къучияр ва маса тахсиркарар патал за кьиникьин жазадин къанун къуватда хтунин­ месэладив эгечIун важиблу яз гьисабзава”, — лагьана депутатди.

Депутатдин фикирдалди, адан теклиф гъавурда авай ксари хушдиз кьабулда. Къейдзавайвал, Россияда гегьеншдиз кьиникьар кьиле физва. “И женгина вири жуьредин такьатар ишлемишун хъсан я”, — алава хъувуна ада. Депутатди фикирзавайвал, кь­и­никьин жаза гунин къанун къуватда авайтIа, Казандин мектебдал гьужум авурди кичIевили акъвазарун мумкин тир. Депутатдин фикирдалди, бегьем тербия, образование тахьайла, жемиятдин арада инсанар рекьизвай тахсиркарар пайда жезва.

 Армиядик тахсир кутуна

Дагълух Къарабахдин Тагавард хуьруьн агьалийри Азербайжандин армиядик хуьруьз гуьлле гунай тахсир кутуна. Идакай “Sputnik Армения” чешмеди хабар гузва. “18-майдин экуьнахъ багъ­дин къаншарда авай терефдиз гуьлле гана”, — лагьана общинадин кьилин заместитель С.Хачатряна. Адан гафаралди, инсанриз зиян хьанач.

Дагълух Къарабахда хьайи дяведин нетижада Тагавард хуьруьн са пай Азербайжандин гуьзчивилик акатна.

Къведай гьафтеда

США-дин терефди чпин регьбер Ж.Байденанни Россиядин регьбер В.Путинан гуьруьш къведай гьафтеда кьиле финик умуд кутазва. А уьлкведин госсекретарь Э.Блинкенан малумат “Новости” РИА-ди раижнава.

Адан фикирдалди, Исландиядин меркез Рейкьявикда къеце­патан крарин министр Г.Тордарсонахъ галаз кьиле фидай пресс-конференциядин сергьятра аваз США-динни Россиядин президентар гуьруьшмиш жеда. Госсекретарди идалай виликни Россиядихъ галаз пайгар алакъаяр хьана кIанзавайдакай лагьанай.

Гьа са вахтунда Россиядин госоргандин чешмеди къейд авурвал, кьве уьлкведин регьберрин саммит Швейцарияда кьиле финни мумкин я.

Кьуьгъуьррин гьужум

ЦIийи Зеландиядин тIебиатдиз кьуьгъуьррин гьужумди зарар гун мумкин яз гьисабзава. Анин экологри къейдзавайвал, уьлкведа лап гзаф кьадарда кьуьгъуьрар пайда хьуникди тIебиат­дин еке бедбахтвал арадал атун мумкин я. Идакай “NYPost” чешмеди хабар гузва.

И гъвечIи вагьшияр ЦIийи Зеландиядиз са мус ятIани Британиядин колонизаторри гъанай. Сифтедай гьалар хъсан тир, амма тIебиатда мидя авачирвиляй кьуьгъуьррин кьадар артух хьана. Пешекарри къейдзавайвал, абуру алай вахтунда чкадин набататрин ва гьайванрин алемдиз еке зарар гунин къурхулувал ава. Кьилди къачуртIа, экологриз анжах ЦIийи Зеландияда авай чIулав цицIер (абуруз “уэта” лугьузва) амукь тийиз кичIезва. И гьашаратар гзафни-гзаф кьуьгъуьрри незва.

Чкадин гьукумдарри кьуьгъуьрар зегьерламишунин, абурал гъуьрч авунин серенжемрик кьил кутазва, амма рикIиз хуш гьайванриз ихьтин инад кьунилай агьалийри разивалзавач. Алимри кьуьгъуьрар кьунин ва абур элкъвена Великобританиядиз рахкурунин теклиф гузва — алай вахтунда ана кьуьгъуьррин кьадар тIимил хьанва.

«Лезги газет»