Нефcини бамишнавай девир

Гьуьрметлу “Лезги газетдин” къуллугъчияр,  газет кхьенвай ва кIелзавай юлдашар! За квез алукьнавай 2018-йис рикIин сидкьидай мубаракзава, къуй куьн сагълам, бахтлу хьурай, къени мурадрихъ агакьрай.

Гьа са вахтунда заз маналу, итижлу газет гьазурзавай вири журналистриз, мухбирриз сагърай лугьуз кIанзава.

“Лезги газет”, юлдашар, алай вахтунда чахъ амай тек са тешкилат я: гьам чи чIал, гьам чи камал, шиират, эдебият, меденият, гьикаятчи, адвокатни, жерягьни, са гафуналди, чун вири патарихъай хабардар, савадлу ийизвай чешме, суьгьбетчи я.

За ам гьар хемис юкъуз мукьва мугьман хьиз гуьзетзава. Газет хтанмазди кайваниди туьгьметда: “Ви ем хтана, гада, вавай обед туьтIуьр­тIа­ни жеда”. Гьакъикъатдани, ам заз руьгьдин ем я. Эхь, за газет кIелзава ва гила жуван фикирарни адал ихтибарзава.

Алатай ва алай девирдин хъсан-писвилер, агалкьунар, нукьсанар чаз акуна, ван атана ва гьиссна. Алатай социализмдин девирдин къайда-къанунрикай, артуханвилерикай ва алай девирдин нукьсанрикай, кимивилерикай, гьатта вагьшивилерикайни бажарагълу журналистри викIегьдиз кхьизва.

Жуьреба-жуьре темайрай маналу материалар кхьизвай бажарагълу, къайгъудар, жавабдар журналистриз гаф авач. Намуслу, гьахъ кIа­ни, къайгъусуз тушир инсанар квелай рази я. Со­­циализмдин асул рангарни, кьилин метлебни­ ислягьвал, дуствал, гьахъвал, садвал, вине кьун инсанвилин инсан тербияламишун тир. И мурадар, алахъунар, агалкьунар чешне хьайи СССР-дик дуьньядин халкьарини умудар кутунвай. СССР чукIу­никди халкьарин умудар, бугъ хьана­, цавариз фена. Ватан чукIурни авурла, ягь-на­мус квахьнавай фасикьри а девирдал палчухни­ гьалч хъийизва. Абдулафис Исмаилова кхьейвал, “Чинебан яракьдивни” общество язава.

“Чинебан яракь” — коррупция. Вуч затI я коррупция? Ам ягь-намус авачир, квахьнавай чиновникри вири халкьдин пай квай девлетар, бюджетдин, гьалалдин зегьметдин пулар тарашун я.

Коррупция вуч ятIа чирун патал словарда са вил эцяна за. “Коррупция — моральное разложение должностных лиц и политиков, выражающиеся в незаконном обогащении, взяточничестве, хищении и срастании с мафиозными структурами. Коррупция государственных чиновников. Коррупция во властных структурах”. На лугьуди, и цIарар ксероксдай акъуднавай копия я чина авай гьакъикъатдин гьала­рин. Куквари регъвей тар ярхар жеда, коррупционеррини, куквари хьиз, незва Россия. Коррупция нефсинин нетижа я, а нефсинин ем пул я. Нефс къати хьайи кьван пул гзаф кIан жеда, пул гзаф хьайила, нефс къати  жеда. Намусни нефс гьамиша сад-садаз акси я. Абур са къапуна жедай къафунар туш.

Гьайиф чIугунивди лугьуз жеда хьи, коррупция тамамвилелди терг ийиз жедач, амма тIи­мил ийиз хьун мумкин я. Нефс  къилихдин лишан я, а къилих дегишарун четин я. ГьакI хьайила, эвела  инсанрин къилихриз таъ­сирна кIанда, абур ­инсанвилихъ дегиш жедайвал. ГьакI хьайи­тIа, амай вири кIвала­харни хъсан жеда. Дуьз лагьай­тIа, месэла “тIа” галайди я, вучиз лагьай­тIа инсан тербияламишна, инсанвилин дережадиз акъудун патал уьмуьрда зегьмет чIугуна кIанда. И кардин-тербиядин дибдани эвелимжи инсанвал, гьахълувал, намуслувал, рикIин, руьгьдин михьивал, масадан патахъай къайгъу­дарвал ава.

Президент, гьукумат уьлкведа къайда тваз, инсанрин къанажагъда дуьзгуьн ерияр арадал гъиз алахънава, гьавиляй хъсанвилихъ дегишвилер жедайдак умудни кутаз кIан­зава. Чи республикадани бязи ришветчияр, коррупционерар жавабдарвилиз чIуг­вазва, амма им тIимил я. Халкьдин, гьукуматдин девлетдал гъил яргъи ийизвай гьар сад адавай яргъаз къакъудна кIанда.

Сефибег Гьажибегов