Дарманрин набататар
Шикилдай аквазвай набатат чи дагълух хуьрера гзаф дуьшуьш жезвай хийирлу набататрикай сад я. Кхьинра гзафни-гзаф и набататдин тIвар цIантарар (урус чIалал — чабрец) яз гьалтзава. Бязи хуьрера абуруз къанжукьар, къветрен кьалар лугьузва. Нугъатра маса тIварарни хьун мумкин я.
Кьакьанвал 15 сантиметрдив кьван агакьзавай и набатат сихдаказ туп-туп хьана экъечIда. ЦIантаррин цуьквер фичIи ва ярувал квай рангунинбур я. Адет яз, июндиз-июлдиз абур цуькведа жеда. Дагъустандилай гъейри, абур уьлкведин тамар квай ва баябанлух чуьллера, рагъакIидай патан Сибирда ва масанра экъечIзава.
Чи хуьрера абур тIям хъсанарун патал хуьрекрик, чайдик кутазва. Чайдин еринда цIантаррикай гьазурнавай ргай цик дармандин такьатар, гьакIни набататдик эфирдин ягъ, маса бязи кислотаяр ква.
Цуькведа авай ва я кьурурнавай цIантарар вегьена гьазурнавай цикай жигеррин азарар авайла, уьгьуьяр алудунин карда, гьакIни са жерге маса азаррин аксина менфят къачузва. ЦIантарар «пертуссин» тIвар алай дармандин составдик ква. Абурукай гьазурнавай махсус яд дуркIунрин азарар авайлани дезинфекциядин такьат хьиз ишлемишзава. Абурулайни гъейри, ичкибазвилин азарар квайбурузни цIантаррин гьалима хъун теклифзава.
Дармандин еринда ишлемишдайла, пешекаррин теклифрихъ, меслятрихъ яб акалун хъсан яз гьисабзава. Адет яз, цIантаррин 10 грамм 200 миллилитр циз вегьена, махсус гьалима хьтинди гьазурзава. Гьазур хьайи яд чIехи инсанриз гьар юкъуз 2-3 сеферда хуьрекдин 1 тIуруна авайди, аялриз чайдин 1 тIуруна авайди хъун теклифзава.
«Лезги газет»
