Чаз аквазвайвал, лап дегиш хьанва эхиримжи вахтара инсанрин яшайиш, ацукьун- къарагъун, гьатта хесетарни. Лагьана кIанда хьи, хъсанвилер, регьятвилерни пара хьанва. Амма чпи чеб кIеве твазвай месэлаярни авачиз туш, яни, дериндай аннамиш тавуна, жуваз зиян къачузвай кIвалахар.
Месела, чи лезгийрин мехъерар къачун. Авайвал лагьана кIанда, мехъер пара шадлу, жегьилар бахтлу ийизвай гуьзел мярекат я. Амма гьа мехъер себеб яз лап кIеве гьатзава чIехи пай диде-бубаяр. Мукьвабуру, къуншийри гурлу мехъерар авуна лугьуз, фикирдиз гъиз тежедай хьтин харжийрихъ, са шумуд виш агъзурар харж авуна тешкилзава алай аямдин мехъерар. “АтIа фландан мехъеррилай усал тахьурай чи межлисни” лугьуз, къалабулух акатзава чпикни. На лугьуди, абуру сад-садахъ галаз гьуьжетарзава. Сада-садал вил эцигиз, авачирдани вич къазунзава, авайдалайни артух къалуриз чалишмишвалзава. Буржара гьахьзава, банкдай кредитар къачузва…
Бес гьиниз физва а пулар? Гила дикъетлудаказ фикир це, гьуьрметлу кIелзавайбур. Кьавалрилай гатIуниз кIанзава. Кьавалрин адетдин кIеретIдилай алава яз, алай аямдин сегьнедин “гъетер” тир кьвед-пудазни теклифзава. Абурни, фонограмма ишлемишуналди кьвед-пуд мани лагьана, маса мехъерик кат хъийизва. Абуруз гьар садаз кьилди гузвай пуларин кьадарни квез чизва.
Сусаз виликдай сад кьве тупIал, сят, япагьанар къачузвайди тир. Гила лагьайтIа, са чанта къизилар, бриллиантар, багьа телефонар, шубаяр…
Виликдай мехъеррин суфрадал тIямлу шурва, дулма ва аш жедайди тир. Гила лагьайтIа, 10-15 жуьредин хуьрекар гьазурзава, столрал са шумуд жуьре салатар жезва, чебни — майонез янавайбур. На лугьуди, мехъеррик атанвайбур сагъ са вацра гишила ава, тIуьн такуна. Гьа хуьрекрин чIехи пайни, нен тийиз, пуч жезва. Яни мехъерин иесидиз зиян жезва. Бязибур мехъерик иштирак ийиз ваъ, авай-авачир гьисабиз, вил экъуьриз, гъалатIар хкудиз, мехъерар алахьайла кьулухъ рахадай ихтилатар кIватIиз къвезвай хьиз я. Виликдай мехъерардай багьа заларни авачир, гьарда вичин гьаятдал, сала, шегьерра авайбуруни чпин кIвалерин вилик, палаткаяр яна, ийизвай, 400-500 мугьманни жезвачир. Шадвални гзаф ва халисанди тир.
Суал къвезва: квез я ихьтин амалар, харжар, къад жуьре хуьрекар? КIанзавайди, къал-къиж тахьана, ислягьдиз, шаддиз мехъерар хьана кIвализ свас атун тушни?!
Тамила Салманова
