Гафарин алемдай
Чапдай акъатнавай жуьреба-жуьре чи гафарганра гьайвандар (животновод) гаф гьатнавач. Эдебиятдин эсерра сифте яз и гаф зал машгьур писатель Расим Гьажидин “Зи ирид стха” повестда гьалтна: “Гьайвандаррин вилик гзаф еке везифаяр акъвазнава”. И уьлчмедихъ мад са суффикс (-вал) акал хъувуртIа, гьайвандарвал (животноводство) гаф арадал къвезва.
Инал къейд авун чарасуз я, урус чIаланни лезги чIалан гафарганда скотовод ва животновод гафарин лезги таржума яз малдар гаф къалурнава, скотоводство ва животноводство гафарин — малдарвал.
И делилдиз хъсандиз фикир гайитIа, чи лексикадихъ, гафар арадиз атунин къайдайрихъ авай гегьенш мумкинвилерал сергьят эцигун лагьай чIал жезва. Идалайни гъейри, урус чIалан хейлин гафар-синонимар лезги чIалаз таржума ийидайла, мумкинвал авайлани, вири гьа са гафуналди эвеззава.
ТIвар кьунвай -дар суффиксдин куьмекдалди арадал атанвай мулкдар (мулкунин, чилин иеси) гафни чна кхьинра тек-туьк ишлемишзавайбурукай я. И гаф зал алим Гьажи Гашарова Кьуьчхуьр Саидакай кхьенвай макъалада дуьшуьш хьана: “Саидан гьахълу ва къуватлу чIалар девирдин гьакимрин, вилик-кьилик квайбурун, мулкдаррин рикIериз сухзавай хци рапар тир”.
Шаир, критик Азиз Алеман “Эмиран картар” эсерда дуьшуьш хьайи сазандар гафни вичел фикир желбдайди, вирибуруз таниш туширди я: “Сазандарри цIай хьиз яру Акъудзавай алатрай цIай”. Сазандар — музыкант, саз ядай устIар. Шак алач, музыкадин алат тир саз гафуникай арадал атанва. И мана алим Ражидин Гьайдарова кхьей “А.Исмаилован “Ирид тIал” поэмадикай къейдер” макъаладини тестикьарзава: “Чуьнгуьрди гьевеслу авунвай сазандар хьиз, шаир худда гьатнава”.
К.Ферзалиев
