Кьудар
Кьибле, кефер тийижирда
Амайбуруз тарсар гузва.
Хура къуьрен рикI авайда
Яргъай филдиз фурсар гузва.
* * *
Лагълагъчидиз сир ахъаюн
Сафуна яд цайидай я.
Диде — ватан гадрай касдин
Уьмуьр сура фейидай я.
* * *
Алчахдаказ фу недалди,
Намуслу яз кьин хъсан я.
Ягь квадарна, пул кIватIдалди,
Регъуьвал квай чин хъсан я.
* * *
Асландал пис хер хьайила,
Чакъалдини кIасар яда.
Арифдардиз гъам хьайила,
Пехил касди капар яда.
* * *
Хъсан касди кьуьл гьалчдай туш
Гьич чарадан сериндални.
Бес гьавиляй ганвачни чаз
Кьакьанвални, деринвални.
* * *
Чаз къелечи герек атуй,
Къеле ягъиз чи къапариз.
Амай чIавуз «къеледин» ван
Гьич татурай чи япариз.
* * *
Вагьшивал къуй куьтягь хьурай,
Вагьшивилиз кар кьан чна.
Инсанар яз атанва чун,
Инсанвилин тIвар тан чна.
* * *
Са винелай бубу хьиз ваъ,
Гьа иервал хьуй къеняйни.
ЧIуру ният са чIавузни
Тефирай гьич чи рикIяйни.
* * *
КицIи тади ийидай туш,
Та жанавур аквадалди.
Авам касди сив агалдач,
Та арифдар рахадалди.
* * *
Чи бахтунин кьакьан цава
Хкахь тийир гъетер хьурай!
Чи уьмуьрдин фараш тара
РикI шадардай бегьер гурай!
* * *
Кьама ялар тун инсанди —
Ахмакьвилин са лишан я.
Виш сеферда лавгъадилай
Дамах гвачир кас хъсан я.
* * *
Намус къачуз жедай затI туш,
Ам ивидик хьана кIанда.
Иман патал, ватан патал
Жуван чанни гана кIанда.
* * *
Къакъраяр лап гзаф хьана,
Чка авач кака хайи.
Заз къе кудай хапIа кIанда,
Дулмадилай пака гайи.
* * *
Лап чIехи тир бахтсузвал я
Алакь тавун хъсанвал таз.
Ам жувалай аслу кар я,
Яшамиш жен инсанвал гваз.
* * *
Бязибуру и дуьньядал
Инсанрин тIвар кьацIурзава.
Къагьриманри гьамишанда
Чаз дуьз рекьер къалурзава.
* * *
Халис инсан лугьузватIа,
Лап чIехи тир гьуьрмет я чаз.
Вахтунивай чIуриз тежер
Ишигъ гудай гуьмбет я чаз.
Азиз дуст
(Зи дуст, зи мирес Гьажи Къазиеваз)
Ви виш йис хьуй, зи дуст Гьажи,
Бахтунин лувар ахъаз хьуй!
Веледрикай яз архайин,
РикIе шадвални ргаз хьуй!
Уьмуьр тваха лап сагълам яз,
Рагъ гьамиша алаз кьилел.
Хъсанвилер кьисмет хьуй ваз,
Вуч аватIан чилин винел!
Яшарин сан яргъид хьана,
Гьар са мурад бегьем хьурай!
Хтул, птул артух хьана,
Вал бахтунин перем хьурай!
Ви уьмуьрдин гурар-кIарар
Гьулдандилай кIевибур хьуй!
Халикьди ваз гудай бахтар
Шагь дагъдилай чIехибур хьуй!
«Лезги газетдин» 2020-йисан 39-нумрадай
________________________________________________________
* * *
Ваз баркалла, ваз аферин,
Цан цазвайди пакам кьиляй!
Авачирдай кьада чна,
Аватнавай халкьдин виляй.
* * *
Илим чIехи къуват я чи,
Ава адахъ зурба гьунар:
Рехъ атIуда авамвилин,
Уяхвили гуда нурар.
* * *
Гъурбатдавай виртIедилай
Хайи чилин яд хъсан я.
Ана гудай хурмадилай
Чи чумалдин дад хъсан я.
* * *
Ватандиз чи ийин къуллугъ,
Адан зарбвал яваш тахьуй.
Са чIавузни чи арада
Хаинвалдай угъраш тахьуй.
* * *
Ам намусдин гъалибвал я,
Эгер даим гьахъвал гватIа,
Инсан лугьуз жедан чавай,
Эгер адак ваквал кватIа?
* * *
АлатIани вичел агъу,
КичIе тежен иландихъай.
Айиб кар туш, чаз кичIе хьун,
Кьве мез авай инсандихъай.
* * *
Ялавлувал ава рикIихъ,
Ваз баркалла, ватанперес!
Ви итимвал алцумдайвал,
Чилин винел алач терез!
* * *
ИчIи бейни авай касди
Кьадан чна гайи тарсар?
Темягькардин рикIе женни
Садра кьванни михьи къастар?
* * *
Алакьайла валай дуьз кар,
Ви ашкъидин кьадар жедач.
Гьикьван кIвалах авуртIани,
Галат хьункай хабар жедач.
* * *
Жебехана ава руьгьдин
Уьлквейрикай са ви чанда.
Ватан, вун лап гужлу хьурай,
Виридалай заз вун кIанда!
* * *
Дуьз инсан яз чида заз вун:
ЧIуру ният авач рикIе.
Намусдик квач гьич са леке,
Жавабдарвал ава хиве.
«Лезги газетдин» 2021-йисан 29-нумрадай
__________________________________________
Кьудар
Гьикьван кIеве гьатайтIани,
Гардан чна гьич кIир тийин.
Ивидай сив ацIайтIани,
Чи душманриз гьич чир тийин.
Инсанар яз халкьнава чун,
Чахъ фагьумдай кьилер хьурай.
ЧIуру крар акун патал
Лекьрен хци вилер хьурай.
Дуст акурла, элкъведай кьил
Гьисабун дуьз ян кьиликай?
Дидедикай хабар такьур
Вучда ахьтин на рикIикай?
Ватандилай гъил къачурдан
Гьалар михьиз дегиш жеда.
Са чина ваъ, гьакI рикIени
Акъат тийир бириш жеда.
Хатур кIанда гьамишанда
Акал жеда чавай далу.
Яланчидин чIалахъ тежен,
Чарчинди я адан пару.
Ватанперес инсанар я,
Чахъ къурхусуз рикIер ава.
РикIерани чи милаим
Хкахь тийир эквер ава.
Чун чандивай садран тежен,
РикIин иви рекъидалди.
Итимвилин умудар жен,
Дидед хана рекьидалди.
Лув квай кьванда вирт гъизвайд туш,
Ам гъизвайди са чIижре я.
Кутуналди яц куьтендик,
Лугьудани “ам лежбер я”?
Къизилд къимет аватдани,
Ам кьарадай асундани?
Дуьз инсан я лугьуз жедан.
ЦIалцIам рахаз акуналди?
Темпелдиз
Вун гилани ксанмани?
Нисинин вахт хьанва, темпел.
Югъ жедалди къарагънава,
Цуьквер, чIижер, гьатта денбел.
Менфятсуз яз физва йисар,
Вун и кардал рази жемир.
Тади кутур на ивидик,
Вун икьван фад кьуьзуь жемир.
РикIе чIехи къаст хьайила,
Къведа гьар са кар ви гъиляй.
Алатда ви темпелдин тIвар,
Аватдач вун халкьдин виляй.
Ашукь жеда вун уьмуьрдал,
Кьарай къведач кIвалах тийиз.
Намусди вун секинз тадач
ТIвар амукьун патал михьиз.
Сив агалун хъсан жеда,
Тийижирвал къалурдалди.
Жувалай вил вегьен чна,
Чарадан тIвар кьацIурдалди.
Авадан хьун патал уьлкве
Сада вичин пай кутазва.
Чинай зегьер кIвахьзавайда
ТакIанвилин цIай кутазва.
“Дуьз инсанар” лугьузва квез
Авайвиляй кутугайвал.
Яраб чаз югъ аквадач жал,
Виридаз гьакI лугьудайвал?..
«Лезги газетдин» 2022-йисан 30-нумрадай.
________________________________________
Кьудар
Ви тIварцIи руьгь хкажзава,
Ам ала чи гьардан мецел.
Кьабулдач ви рикIи, игит,
Нацистрин кам хьана чилел.
Ваз лезги чIал мус чир хьурай?
“Тополь” лугьуз на къавахдиз.
Чи чIал чирдалди, урусдал
Рахамир лагь на мад дахдиз.
Лап рикIивай кIвалах ийиз,
Абад ийин чна уьлкве.
Чи чIехи тир мурад сад я —
Виридалай ам хьун кIвенкIве.
Пулар гвайда хабар кьазва:
— На куьн гуда кило намус?
— Адан къимет ваз чир жеда,
Гьалчайла ви кьилел тапус.
Ватан вилик фин патал чи
ЧIугур зегьмет гьайиф къведач.
Ватан даим рикIе аваз,
Чун садрани зайиф жедач.
Къуншидин пул гьисабмир на,
Ваз кьван адаз хьанвач гьеле.
Вун кIватIайдал мукъаят хьухь,
На кIвалерал хкаж къеле.
Гаф авач гьич ви чирвилиз,
Зулухъай ваз гатфар къвезва.
Аквадай гьал, ви чирвилер
Югъ-къандавай самбар жезва.
Фу недай вахт рикIелай фич,
Тапшуругъ ви рикIел къвезва.
Михьиз къилих дегишра на,
Вакай халис инсан жезвач.
Амай уьмуьр фирай, Байден.
Кьиле аваз ви мазула.
Ам акъатна кIанзаватIа,
На датIана серг кьабула.
Халикьди ваз ганвай уьмуьр
Ваякьандиз ракъурмир на.
Инсанвал кваз хьуй гьамиша,
Инсандин тIвар кьацIурмир на.
Даим кузва вахъ чи рикIер,
Ватан хуьзва вуна, аскер.
Вун акурла, пехъи душман,
Пиянди хьиз, хьурай серсер.
И дуьньядиз къвезвай инсан
Гьич тахьурай мичIивиле.
Бахтунин таж хьурай кьилел
Диде-ватан — михьи рикIе.
Гьахъ чи рагъ я, гьахъ чи багъ я,
Чи далудихъ галай дагъ я.
Таб алчах я, таб патахъ я,
Ам гьамиша чаз нагьахъ я.
“Уьмуьр ама” лугьуз жедан,
Ихтибардай аватайтIа?
Гьадалайни пис жеда гьал,
Ватандивай къакъатайтIа.
Инсанвал квач лагьай чIал я
Виридалай жув вине кьун.
Лап акьалтIай хъсан кар я
Умуд инсандин рикIе тун.
ЦIийи хуьр. СтIал Сулейманан район
«Лезги газетдин» 2023-йисан 18-нумрадай.
_____________________________________________
Кьудар
Ягь вуч ятIа чир тахьана,
Вахт хьанва ви фидай суруз.
Яшамиш хьана лугьуз жедан,
Ракъурайла уьмуьр чIуруз?
Бязибуру дамахзава
Кьиле авай гарални кваз.
Ахьтинбурал хъуьрезвалда
КьепIинавай аялни кваз.
Юкъуз типIериз аквазвач,
Рагъ абуруз я лап такIан.
Дуьньяда рагъ тежедалди,
Гьар са типIрел аватрай къван.
Фурсухъанди салам гузвач,
Вич балкIандал ала лугьуз.
Даим акI жеч, са къуз фида,
«Къунши, ви лам къала лугьуз».
Лацудаз на чIулав лугьуз,
Гьи жуьредин я ви вилер?
Абуруз гьар чIуру кIвалах
Гьамиша аквада иер.
Яланчиди ялтахдилай
Вич хъсан яз гьисабзава.
«Дуьз къведач, ам гьахъ туш лугьун»,
Ада гзаф чаз табзава.
Я алчахар, дявекарар,
КIанзавани квез мад дяве?
Куь мурадар къуй тIач хьурай,
Халкьар твазвай икьван кIеве.
«Хийир дуьа»
Америка гзаф кIанда,
Мерез гьатрай а ви чанда.
Куквар хьурай таран танда,
Эхир са къуз кьили ванда.
«Хийир дуьа» ийизва ваз,
«Вун зи рикIиз кIанивиляй».
Вун чилерай чилиз фий
Миллионар кайивиляй.
Америка, вун чилери
Икьван гагьди гьикI эхзава?
Вуна кайи гьукуматар
ГьакI датIана ишехьзава.
Заз аквазва, Америка
Ви фу кьилиз акъатнава.
Чаз ван хьурай рикI шадардай,
«Доллар михьиз аватнава».
Дуьнья гьикьван секин жедай,
Эгер вун гьич тахьанайтIа.
Куьтягь тежер шадвал жедай,
Чаз гьахьтин бахт жагъанайтIа.
* * *
Гьайванриз чIал чидачтIани,
Абуру чеб дуьз тухузва.
На инсандай вун кьазватIа,
РикI хадай гаф куьз лугьузва?
* * *
Вун игитдиз акI килигиз,
Вири хьтин я ам инсан.
Са кьетIенвал ава адахъ,
Чандилайни кIанда Ватан!
«Лезги газетдин» 2023-йисан 30-нумрадай.
____________________________
Кьудар
Диде-ватан хуьн патал чаз
Жуьрэтлу рикI кIанда хура.
Гьахьтин рикIелай алакьда
Чи душманар тваз са фура.
Ваз чухсагъул, халис инсан,
На рикI алай Ватан хвена.
Ахъа гъилни михьи рикI гваз,
Вун кесибрин патав фена.
Вун дуьньядиз акъатнава,
Вуч кватIа лагь ви пландик.
Зун чи ватан хуьз алахъда,
Иви кумай кьван зи чандик.
Америка, ваз кIанзава,
Ви зулумдик дуьнья кутаз.
Вири халкьар са пад жеда,
Ахпа чара ая жуваз.
Америкадин пацукай
Европа, вун хкат тавуй.
Гъилибан яз фейи уьмуьр
Гьич бахтуник акат тавуй.
Ватандин гуьрчег къаматдик
Садрани тахьуй серинвал.
Ада вегьезвай камарихъ,
Гьамишанда хьуй йигинвал!
Марфадихъай катда лугьуз,
Бес чIутхвардик экечIдани?
Кьазвай кицI гатана лугьуз,
Севрен хуруз экъечIдани?
Къванер цлал хкажиз на,
Чуькь тавуна, кIвалахзава.
Верчериз твар вегьезвайда
Вич къалуриз алахъзава.
Дуьньяда чизвач садазни,
Пака вуч къведатIа кьилел,
ГьакI ятIани, чIуру я чун,
Гьа кар хуьзвач чна рикIел.
Ялтахарни яланчияр,
ГьикI туькIуьр хьанва куь кьилер?
Виридаз куьн лап такIан я,
Са квез аквазва куьн иер.
Чаз ви гафар герек къвезвач,
Сивик пад квач, кутун хъия.
Вун къваларай акъат тавуй,
Са кьве гаф мад лугьун хъия.
Ватан! Вакай рахадайла,
Къачуда зи рикIи гъалаб.
Ваз кьван гьахъвал кIандай уьлкве,
Дуьньяда аватIа яраб?
Гьерен дулма гуда лугьуз,
Дуьгуьд дулма гана вуна.
Кьве йикъан кIвалах я лугьуз,
Чан туьтуьниз гъана вуна.
Чидайдай кьаз, чин тийижиз,
На кимивал къалурда гьа.
Алимдихъ галаз гьуьжетиз,
Вун кIанчIара акIурда гьа.
Аламат я галат тахьун,
Гьикьван рахада вун, къаркъар?
Ви ванцикай икрагь хьана,
Аватзава гзаф хъархъар.
Кьуьзуь ятIан, алчах Байден,
Гъутар вегьин ви кIуфариз.
Шумуд уьлкве мад, къурумсах,
Пландик ква ви кукIвариз?
«Лезги газетдин» 2024-йисан 7-нумрадай.
___________________________
Кьудар
Ажеб хъсан жедачирни
ТахьанайтIа чIулав рикIер.
Къуй абуруз чешне хьурай
Чи мурадрин михьи эквер.
* * *
Иблис, ви вуч бегьем жезва,
На чIулавдаз лацуд лугьуз?
ГъвечIи-чIехи яргъай физва,
Вун гьалтайла, кьацIуд лугьуз.
* * *
На начагъбур сагъ хъийизва,
Виридалай бахтлу инсан.
Ваз абуру къимет гузва:
Гьакъикъатда, я вун лукьман.
* * *
На ватандиз вуч гана, лагь,
ИкI тIалабиз на адавай?
Аламатдин кар тушни бес
Це лугьуз хьун инсандивай.
* * *
Са мердвилихъ ялзавайди
Гьакъикъатда къиметлу я.
Халикьдини гуда адаз,
Ам виридлай девлетлу я.
«Лезги газетдин» 2024-йисан 42-нумрадай.
