Хаталу яз гьисабзава

Коронавирусди агъавалзавай уьлкве хьуниз килигна, Евросоюзди США хаталу яз гьисабзава. “BBC News” чешмедин делилралди, ватандашривай мукьвал вахтара Европадин часпаррилай элячIиз жедай гьукуматрин сиягьдик США акатнавач.

ЕС-ди и йикъара 1-июлдилай Европадиз гьахьдай мумкинвал авай 14 уьлкве раижна. Кьилди къачуртIа, тIугъвалдин жигьетдай хатасузбур яз гьисабзавай гьукуматрик Алжир, Австралия, Гуржис­тан, Канада, Марокко, ЦIийи Зеландия, Руанда, Сербия, Таиланд, Ту­нис, Уругвай, Черногория, Кьиблепатан Корея ва Япония акатзава­.

Россиядилай гъейри, гьелелиг сиягьдик Китайни акатнавач. Дипломатри тестикьарзавайвал, илимдин делилрал асаслу яз кьабулнавай къарардин макьсад европавийриз хатасузвал таъминарун я.

Часпарар ахъайна кIанзава

Белоруссиядин гьукумдарри къуншийриз республикадихъ галаз авай часпарар ахъаюниз эвер гана. Идакай БЕЛТА чешмеди малумарна.

Белоруссиядин вице-премьер И. Петришенкоди гьисабзавайвал, уьлкве международный улакьрин, карчивилин, туриствилин алакъаяр тамамвилелди гуьнгуьна хутаз гьазур я.

Ада къейд авурвал, арадал атанвай гьаларихъ галаз алакъалу яз, гьукумди са жерге серенжемар кьабулзава. Серенжемрин асул метлеб тIугъвалдин гьалари экономикадиз таъсир тавун я.

Идалай вилик Белоруссиядин президент А.Лукашенкоди коронавирусдихъ галаз женг чIугунин карда маса уьлквейризни чпелай чешне къачун теклифнай. Адан гафаралди, эгер коронавирусдин кьвед лагьай лепе пайда хьайитIа, маса уьлквейри Белоруссиядин тежрибадикай менфят къачун герек я.

Коронавирус: рекъемар ва делилар

Коронавирусдин тIугъвалди дуьньядин 188 уьлкве кьунва. Идан гьикъиндай Жонс Хопкинсан Университетдин проектдин делилри шагьидвалзава, хабар гузва “Лента.ру” чешмеди.

1-июлдин делилралди, вирус акатнавайбурун кьадар дуьнья­да 10 475 838-дав агакьнава. ТIугъвалдин вири муддатда вирус акатай 511 253 кас кьена, 5 353 272 — сагъ хъхьана.

Коронавирусди гзафни-гзаф хасаратвилер США-диз гана. И жигьетдай кьвед лагьай чкадал Бразилия ва пуд лагьай чкадал Россия ала. Гьалар хъсанзавачир уьлквейрин жергеда Индия, Великобритания, Перу, Чили, Испания, Италия ва Иран ава.

1-июлдиз Россияда тIугъвал чукIунихъ галаз алакъалу гьалар, рекъемар ихьтинбур я: вирусди начагъарайбурун кьадар 654 405-дав агакьнава, 9536 кас кьенва, 422 931 —  сагъар хъувунва.

ЦIайлапанди яна

Индиядин Бихар ва Уттар-Прадеш штатра чIуру гьава ва  цIай­лапанар себеб яз 107 кас кьена.

НикIера кIвалахзавай агьалияр къукърумарни цIайлапанар какахьай, садлагьана пайда хьайи къати марфарик акатна. Талукь къуллугъри виликамаз тагькимарнавайтIани, инсанар кIвале акъвазнач.

Кьейибурулай гъейри, хасарат хьайибурун кьадарни гзаф я. цIайлапанди улакьризни зарар гана, гьайванарни кьена. ТIебиатдин завалдик акатайбурун хизанриз уьлкведин премьер-министр Н.Модеди куьмекар гун хиве кьуна.

ВОЗ-ди гайи къимет

Россияда авай ВОЗ-дин векил М.Вуйновича уьлкведи коронавирусдихъ галаз женг тухунин гьалариз къимет гана.

“Россия 24” телеканалда кьиле фейи интервьюда ада къейд авурвал, эхиримжи кьве гьафтеда вирус акатзавайбурун кьадар уьлкведа тIимил хьанва. “Россия хъсан рекье аваз физва”, — лагьана ада. Гьа са вахтунда ада дикъетлувал квадар тавун герек­ тирди рикIел хкана, гьикI хьи, гьалар дегиш хъхьунни мумкин я.

Идалай вилик Вуйновича уьлквейрин арайра авай сергьятар ахъаюн хаталу тирди тагькимарнай.

Къаст малумарна

США-дин сенатор Ж.Тьюна уьлкведиз Россиядин С-400 зенитдин ракетайрин системаяр (ЗРС) Туьркиядивай маса къачуз кIан хьунин къаст квекай ибарат ятIа, гьадакай ихтилатна, хабар гузва «Новости» РИА-ди.

Адан гафаралди, ихьтин теклиф Вашингтондинни Анкарадин арада авай гъавурда такьунин месэлаяр гьялун патал малумарнава. Амма Туьркияди арадал атай къазанжидихъ НАТО-дин истемишунрив кьан тийизвай маса военный тадаракар маса къачудач лагьана хиве кьун лазим я. Гьа са вахтунда Туьркиядиз Россиядин ЗРС-ар маса хгудай ният ва ихтиярар авани, авачни, гьа месэлаяр веревирднавач.

Россиядин ФСВТС-дин (Федеральная служба по военно-техническому сотрудничеству) официальный векил М.Воробьевади “Интерфакс” чешмедиз малумарайвал, Туьркиядай Россиядин ихтиярар авачиз С-400 ЗРС-ар маса уьлквейриз маса хгун намумкин месэла я. Ада къейд авурвал, ихьтин дуьшуьшда Россиядин техника маса къачузвай муьштериди ам ишлемишунин сертификат Россиядиз  къалурун лазим я.

«Лезги газет»