Сулейман-Стальский райондин виликан Герейханован совхоз республикада, Россияда тIвар-ван авай тежрибалу майишатрикай сад тир.
Гьукуматда дегишвилер хьуникди и майишатни кIватна, анин къван-къванцел тунач.
Са арадалди совхоздин чилер баябан хьана, багъ-бустан амукьнач. Эхирни бубайрин пеше давамарун патал цIудралди жегьилри совхоздин чилерал чан хкана. Ахьтинбурукай сад вичин девирда бригадир, багъманчи, 1967-йисуз Дагобкомдин Гьуьрметдин грамотадин сагьиб хьайи Керимов Агъамирзедин хва Сиражудин я.
Зегьметдал рикI алай Сиражудин Агъамирзоевич совхозда кIвалах амач, чкIанва лагьана, къерех хьана акъвазнач.
1953-йисуз Герейханован совхозда хайи ам, школа акьалтIарна, Махачкъаладин хуьруьн майишатдин техникумдик экечIна. Армиядай хтайла, жегьил пешекар Махачкъаладин водоканалда кIвалахал акъвазна.
1976-йисуз хайи хуьруьн совхоздиз мелиоратор яз хтана. Гуьгъуьнлай, багъларин бригадир яз кIвалахиз, Дагъустандин хуьруьн майишатдин институтни акьалтIарна.
Сиражудин Агъамирзоевича 1996-йисалай 2007-йисалди агроном, управляющий, директордин куьмекчи яз кIвалахна.
Бригадир яз кIвалахдай вахтунда адан кIвачихъ 58 гектар ичин, 28 гектар алучадин, 2 гектар саларин майданарни галай. Бригадада гьамиша 30-35 рабочийди зегьмет чIугвазвай. Вичиз ганвай планар артухни алаз тамамарзавай Керимов Сиражудиназ руководстводин патай чIехи гьуьрметни авай.
Совхоз чкIайла, чилер 49 йисан вахтуналди кирида вугана. Пешекар и кIвалахдани кьулухъ акъвазнач. Вичив гвай чилел ада 1,15 гектарда шефтелар (гугърияр), 70 сотыхда шуьмягъар, 30 сотыхда гьар жуьредин емишрин къелемар цанва. Вири сад хьиз акьалтнавачтIани, гугърийрин багъди хъсан бегьер гузва. Адалайни гъейри, 1 гектар куьгьне хьанвай ичин багъни ава. Ина пIи-нидин багъ кутаз кIанзава.
Арендаторди лугьузвайвал, ина кIвалахзавайди 5 кас вичин хизан я. Адахъ са жерге хсуси улакьарни ава. Гатун вахтунда адаз аялрини хтулри чпивай жедай куьмекар гузва.
Арендаторрив чилер вугана са шумуд йисар ятIани, анра багъ, бустан кутуна, ишлемишиз кIанзавач, чилер баябан я. Гьукуматдиз а чилерилай къвезвай налог гузвач, бя-зи чкайрин иеси вуж ятIа кьилни акъатзавач.
Сиражудин Агъамирзоевича вичив гвай чилел агротехникадин кIвалахар герек вахтунда галай — галайвал кьиле тухузва. Дарманар ягъун, тарарин пунар михьун, ятар гун, обрезкаяр авун ада сифте чкадал эцигнава.
Ада лугьузвайвал, чилиз гьикьван къуллугъ авуртIа, гьакьван ада бегьерни гуда. Сиражудинан багъ акуртIа, темягь фидай гьалда ава лугьуз ванер хьайила, за аниз фин ва мад са шумуд участокдиз килигун кьетIна.
Са гектар чиле авай ичин кьуранвай тарар вири акъудна, дуьзарна, цIийи багъ кутаз гьазурнава. Гугърийрин багъда худда обрезкаяр кьиле физва, тарарин пунариз перер ягъиз, дарманар вегьез гьазурвал аквазва, зулун ятарни гана куьтягьнава.
Сиражудина лугьузвайвал, арендаторар тIимил авач, амма абуруз кIвалахиз кIанзавач. Сиражудинан дах Агъамирзе зегьметдал рикI алай кас тир. Жаван яз эвленмиш хьайи ада вичин хизанни зегьмет чIугваз вердишарна. Гьайиф хьи, 1974-йисуз Дагъустандин лайихлу агроном лагьай тIвар къачур, ДАССР-дин Верховный Советдин Гьуьрметдин грамотадин сагьиб хьайи ам залан азардикди 43 йисан яшда аваз рагьметдиз фена. 9 кьил хизан чIехи хва Сиражудинан хивез аватна. Ада, вичин диде Мириятни галаз, хизан кIвачел акьалдарна ва вири гьа дахди вердишарай, тербия гайи рекьяй фена.
— Алай девирда гьарда вичивай жедайвал чилер къачузва, багълар, уьзуьмлухар кутазва, техилар цазва. Хъсан я, арадал гъайи емишар маса гана, хийир къачуз хьайитIа. Патарал тухун патал еке харжияр герек къвезва. Куьне гьасилай суьрсет гьикI маса гузва? — суал гана за.
— Гьикьван чна зегьмет чIугуртIани, дугъриданни, ам маса гун четин жезва. Къиметар, зегьметдиз килигайла, агъузбур я. Гьа са вахтунда маса гьукуматрин товарар атайла, чаз акьван хийирни жезвач, — лугьузва ада. Сиражудин Агъамирзоевича са низ ятIани килигна вичин кIвалах зайифарзавач, ада гьа вичин дахди хьиз зегьмет чIугвазва. Вичин чирвилер гъавурда авачир ярар-дустаривни агакьарзава, бязи вахтара абуруз тарарин хилер атIудай къайдани къалурзава. Им адан рикIин михьивал я.
Адан ери-бине виликан Магьмута хуьряй я. Герейханован совхозда а хуьруьнбур гзаф яшамиш жезва. Хъсан пешекардиз вирида гьуьрмет ийида, адазни Герейханован хуьруьн агьалийри гьуьрметзава.
Ам 1978-йисуз Билбилхуьряй тир Жамалдинан руш Розадал эвленмиш хьана. Хизанда 4 рушни 2 хва ава.
Гьуьрметлу Сиражудин Агъамирзоевич, вуна чIугвазвай зегьмет виридаз менфятлуди я. Къуй вахъ мадни агалкьунар хьурай!
Вадим Жамалдинов

