Мулкунин гегьеншвилел ва яшамиш жезвай инсанрин кьадардал гьалтайла, республикада чIехибурукай сад тир Сулейман-Стальский районди яшайишдин, экономикадин, культурадин ва маса рекьерайни виликди йигин камар къачузва. Агьалийрин яшайиш хъсан хьун, район аваданламишун адан мулкунал алай рекьер къулайбур ва хатасузбур хьунилай гзаф аслу я.
И жигьетдай райондин руководстводи, администрацияда кардик квай рекьерин фондуни, “ДЭП-32” карханади еке кIвалах тухузва. Кьилди къачуртIа, районда 207,4 километр муниципальный метлеб авай ва 608,4 километр хуьрерин майишатрин къенепатанбур тир рекьер ава. И рекьериз муниципалитетдин ва хуьрерин администрацийрин такьатрин гьисабдай хирхем вегьезва, герек чкайрилай яд авахьна фидай турбаяр кутазва.
Гьа са вахтунда, райондин сергьятдай 10 километр федеральный ва 65 километр республикадин метлеб авай рекьерни фенва. Санлай вири рекьерин яргъивал 890 километрдиз барабар я.
Алай вахтунда “Хатасуз ва ерилу шегьре рекьер” кар алай проектдин сергьятра аваз республикадин автомобилрин “Мамрач-Ташкапур-Араканский мост” рекьин 4 км-10 км участокда бинедилай ремонтрин кIвалахар кьиле тухузва. Къейд авун лазим я хьи, федеральный “Кавказ” шегьредилай (ЦIийи Мамрач хуьруьвай) Кьасумхуьрел кьван 15 километр рехъ ремонт тавуна саки 20 йис тир, нетижада ам лап чIуру гьалдиз атанвай. И татугайвал фикирда кьуна, рехъ цIийикIа туькIуьр хъувунин ва капитальнидаказ ремонтунин патахъай райондин кьил Нариман Абдулмуталибов са шумудра Дагъустан Республикадин транспортдинни рекьерин майишатдин министерстводихъ ва РД-дин Гьукуматдихъ галаз алакъалу хьана. Идан нетижа яз, и рехъ бинедилай ремонт хъувун патал ам тайин метлебдин “Хатасуз ва ерилу шегьре рекьер” программадик кутуна.
— Республикадин метлеб авай рекьин 4 км-10 км участокда алай йисуз 129 800 агъзур манатдин кIвалахар тамамарун лазим я, — лугьузва райадминистрациядин архитектурадинни эцигунрин ва ЖКХ-дин отделдин начальник Виталий Алисенова. — И участокда къир цунилай гъейри, 274 метрда, рекьин къерех тирвал, тротуар ва герек чкайрал хатасузвал хуьнин лишанар эцигда, 0 км-4 км мензилда 53 700 агъзур манатдин кьадарда аваз ремонтрин кIвалахар тамамарда.
Чун къир цазвай участокдиз фена. Ина ЦIийи Мамрач хуьруьвай Герейханован хуьруьн юкьвал кьван рекье са къат къир цанва. Са шумуд кас рекьин чапла патай тротуар туькIуьрунал машгъул тир.
Малум хьайивал, и участокда тухузвай кIвалахрин генеральный пудратчи “Югагропромдорстрой” ООО, заказчик “Дагестанавтодор” ОАО я.
— Чна кIвалахар планда къалурнавай къайдада ва графикдал амал авуна кьиле тухузва, — лугьузва “Югагропромдорстрой” ООО-дин кьилин инженер Зейдулагь Мурсалова. — Рекьин участокда са къат къир цана акьалтIарнава, гуьгъуьналлаз ана 5 сантиметрдин яцIувал аваз кьвед лагьай къат цан хъийида. Вири рекьерай чна райондин руководстводин куьмек ва дикъет гьиссзава. Къир цунихъ галаз санал, чна рекьин къерехар туькIуьрунин кIвалахарни тухузва.
Рекьера бинедилай ремонтрин кIвалахар тухуникай рахадайла, къейд ийиз кIанзава хьи, Дагъустан Республикадин Гьукуматди 2019-йисан 4-апрелдиз акъудай къарардин бинедаллаз, 2021-йисуз республикадин “Мамрач-Ташкапур-Араканский мост” рекьин 10 км-14 км участокда къир цун пландик кутунва.
Инанмишвилелди лугьуз жеда хьи, райондин мулкунал алай федеральный, республикадин ва муниципальный рекьер къулайбур ва хатасузбур жеда.
Хазран Кьасумов
