Фад ва хъсан ери аваз

РД-дин Кьил Владимир Васильева Да­гъустанда федеральный ва республи­кадин программайрин сергьятра аваз яша­йишдин объектар эцигуниз талукь месэладай совещание тухвана. Идан гьа­къин­дай “Лезги газетдиз” РД-дин Кьилин ва Гьукуматдин Администрациядин пресс-къуллугъди хабар гана.

Совещанидин иштиракчийрихъ эл­къве­на рахай региондин Кьили вилик эцигзавай месэлаяр ери аваз ва вахтунда гьялун чарасуз тирди рикIел хкана: “Чахъ, эгер гьа­­лар четин хьайитIа, кIевяй экъечI­дай­вал, хъсан резервияр арадал гъунин фикир­ ава. Исполнительный властдин ор­ганрин везифа лагьайтIа, кIвалахда нукьсанриз рехъ тагуникай ва вахт гьакI пуч тавуникай ибарат я”, — малумарна В.Васильева.

РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместителдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Инсаф Хайруллинан гафаралди,  2020-йисуз федеральный ва республикадин бюджетрин такьатрин гьисабдай 357 объект эцигзава, абурукай 181 гъиле авай йи­суз ишлемишиз вахкун пландик кутунва. Эцигна акьалтIар тавунвай ва 2019-йисалай 2020-йисал хквезвай 46 объект ава, абурукай 36 гъиле авай йисуз ишлемишиз вахкун фикирдиз къачунва.

Гьа са вахтунда И.Хайруллина малумарайвал, алай йисуз ишлемишиз вахкана кIанзавай са бязи дараматрал кIвала­хар графикда къалурнавай вахтундилай кьулухъ галамукьзава. Идан себебарни агъа­дихъ галайбур я: муниципальный теш­килатри агакьарзавай, эцигунар кьиле тухудай ихтияр гузвай документация, гьа гьисабдай муниципалитетра пулдин такьа­тар ва пешекар кадрияр бес тахьунин нети­жада чкайрал генпланар авачиз хьун.

Идахъ галаз алакъалу яз ихьтин теклиф раижна: мулкарал эцигунар планламишуниз талукь документар туькIуьрунин барадай векилвилер, муниципалитетривай вахчуна, РД-дин архитектурадин ва шегьерра эцигунар кьиле тухунин рекьяй комитетдив вахкун, гьа са вахтунда талук­ь тир къурулуш арадал гъин. И.Хайруллинан гафаралди, Россияда гьа ихьтин къайда гьеле кардик квазва. Республикадин вице-премьердин везифаяр вахтуналди  тамамарзавайди инанмиш тирвал, икI хьайи­тIа, харжияр тIимил авуна, ерилу до­кументар агакьариз жеда.

И месэладиз баян гайи Владимир Васильева куьчери малдарвилин чилерал тайинарнавай къайдайрал амал тавуна эцигнавай яшайишдин метлеб авай ва ин­женервилин къурулушдин объектрал фикир кьетIендаказ желбна: “Квез чир хьана кIан­заватIа, мисал яз, эцигна куьтягьнавай, чпиз пулдин такьатар серфнавай мек­тебрин дараматар ава. Амма чавай абур ахъайиз жезвач. Мад ихьтин крариз рехъ гана виже къведач. ИкI давам хьайи­тIа, чна кIевелай жавабдарвилиз чIугвада”. Идалайни гъейри, региондин Кьили пландик кутунвай дегишвилериз талукь яз эцигунрин хиле кардик квай общественный тешкилатрихъ галаз мадни активнидаказ кIвала­хуниз эвер гана. “Чпин кIвалах чпи къайда­дик кутазвай организацияр чи союзникар я. Чна — гьукумди лагьайтIа, агьа­лийрин ити­жар вилив хуьналди кIвалах­за­вайди я. За и кардал амал авун тIалаб­з­а­ва”, — ла­гьана Владимир Васильева.

Совещанидал гъанвай месэладай рахунар давамаруналди, И.Хайруллина регионда кардик квай проектрин организацийра кадрийрин пешекарвал бес кьадардинди туширди ва кадрийрин чпин пата­хъай­ни­ кьитвал авайди къейдна. “Проект­рин ор­ганизацийри гзаф кьадар конкурсра­ иштиракна. Гьа са вахтунда абуру чпин къу­ватар ва авай ресурсар хивез къачунвай мажбурнамайрихъ галаз гекъигнач. Эцигу­нар­дай са жерге организацийрикайни икI лугьуз жеда. Анра кIвалахза­вай­бу­рун пешекарвилин дережа агъузди я, про­из­водстводин крар бес кьадарда тешкиллудаказ кьиле тухузвач. Чна и жигьетдай кIва­лах гужлу ийида. Гележегда ерисуз кIва­­лахдиз рехъ тагун патал чна кIевяй экъечIдай рекьер  жагъурун патал къайгъуяр аквада”.

И.Хайруллина совещание кьиле фидай чIавуз, хци месэлаяр гьялунин мад са рехъ яз, кьилдин хилерин дирекцийрин везифаяр сад тир заказчикдин Дирекциядив вахкун, кьенят авур такьатар ла­гьайтIа, Сад тир дирекция материалралдини техникадалди таъминарун, эцигунар идара ийизвайбурун мажибар хкажун патал чара авун, гьакIни виридалайни хъсан гьазурвал авай пешекар кадрияр Сад тир дирекциядив вахкун теклифна. Региондин Кьили и теклифдин тереф хвена, месэла вири терефрихъай мукьуфдивди ахтармишун, гьа гьисабдай кадрийриз талукь месэла веревирд авун, жуьреба-жуьре хилера эцигунар кьиле тухунин кьетIен­вилер фикирда кьун, кардив комплексный къайдада эгечIун чарасуз тирди рикIелай ракъур тавун меслятна.

Проектдинни сметадин документация гьазуруникай рахай республикадин эцигунрин ва ЖКХ-дин министр Малик Баглиева имаратар гьа са йисуз проектламишуни ва ишлемишиз вахкуни гьамиша тайин тир хаталувилер арадал гъизвайди къейдна. Гьа и кар фикирда кьуна, регион­дин гьукуматди алай йисуз сифте яз бюджетдик яшайишдин метлеб авай ва инженервилин къурулушдин объектрин  проект­динни­ сметадин документация гьазурун патал пулдин такьатар кутунва, пуд йисан­ девир­ патал абурун кьадар тестикьарнава. Алай вахтунда 91 объектдиз талукь яз проектдинни сметадин документа­ция туькIуьру­нин кIвалах акьалтIарзава. Ида­лайни гъейри, М.Баглиеван гафаралди, гьеле 2019-йисуз и мурадар патал аванс яз пулдин та­кьатар чара авуна. Ида­ни эци­гунрин май­данрал экъечIдай вахтар 1-2 вацран тIимилардай мумкинвал гана.

“Алай аямдин истемишунрихъ галаз кьадайвал кIвалахиз чирна кIанда. Авунвай кIвалахар чахъ авазвай такьатрин гьисабдай кьилиз акъудайди я. Амма гила фад ва хъсан ери аваз эцигунин везифа вилик акъвазнава. Чна вирида и кардиз итиж ийизва”, — къейдна эхирдай Дагъустандин Кьили.

«Лезги газет»