Сулейман-Стальский районда хуьруьн майишатдин асул хилер вилик тухунин муниципальный программаяр кардик ква. Абур уьмуьрдиз кечирмишуни хъсан нетижани гузва. Идан гьакъиндай ихьтин рекъемри шагьидвалзава: алатай йисуз районда 5710,7 тонн техил, 12322 тонн ципицIар, 19234 тонн емишар, 34020 тонн салан майваяр, 5600 тонн картуфар гьасилна ва кIватI хъувуна. Ви­ри и рекъемар 2018-йисуз кIватI хъувур бегьеррин кьадаррилай хейлин гзаф я.

Муниципальный программайрин менфятлувал къалурун яз къенин ма­къа­лада заз магьсулдарвиликай ва майвачивиликай кьилди рахаз кIанзава.

2019-йисуз районда, санлай къачурла, 2361 гектардай техилар кIватI хъуву­на. Гьар са гектардин бегьерлувили, юкь­ван гьисабдалди, 23,8 центнер тешкилна. Хуьруьн майишатдин карханайри, лежбервилинни фермервилин майи­шатри ва арендаторри алатай йисуз, чна винидихъ къейд авурвал, 5710,7 тонн те­хил кIватI хъувуна.

Гзаф маса муниципалитетрилай тафаватлу яз, районда бубайрин девирра гьасилиз хьайи гзаф менфятлу нямет тир нехв цазва, адан майданар йисалай-суз артухарзава. ИкI, алатай йисуз район­да 296 гектарда нехв цанвай. Анрай 621,6 тонн нехв (гектардай 21 центнер) вахчуна.­

Лагьана кIанда, нехв чкадал гьялзава, чIахар къапара туна маса гузва. Михьи нямет тир нехуьхъ, адакай регъвенвай чIахарихъ неинки районда ва республикада, гьакI яргъарани муьштерийрин патай еке игьтияж ава.

— Алай йисан бегьер патал райондин карханайри, лежбервилинни фермер­ви­лин майишатри ва арендаторри 2100 гектарда зулун магьсулар цанва, — лу­гьуз­ва райондин хуьруьн майишатдин ва суьрсетдин управленидин начальник Ме­­гьа­медзагьид Бабаева. — Анрихъ магь­­­сулда­­рар иесивилелди гелкъвезва. Идалайни гъейри, гатфарихъай техилар цадай чи­лер­ни гьазурнава, бес кьадар тумарни чкадал ала.

Муниципальный программадин бинедаллаз районда магьсулар цазвай майданар йисандавай-суз артухарда. И кар патал гуьнепатан хуьрерин ва дагъдин участокрикай менфят къачуда, чIуру­хъан чилер магьсулрин никIериз эл­къуьрда.

Райондин хуьрерин агьалияр салан майваяр гьасилунал фадлай машгъул я. Виликдай абуру майваяр (асул гьисабдай помидорар) ачух майданра цазвай. Хуьруьн майишатдин карханаяр хьиз, и кардал гзаф кьадар арендаторарни машгъул тир. Абуру салан майваяр 350-400 гектардин майданра цазвай.

Эхиримжи йисара салан майваяр, асул гьисабдай, районда теплицайрин майишатра гьасилзава. Абур ДаркIуш — Къазмайрал, ЦIийи Макьарал, Герейханован хуьре, Эминхуьре, Кьасумхуьрел ва маса хуьрера кардик ква. Санлай къачурла, алай вахтунда районда теплицайрин 13 майишат кардик ква, абуру 10 гектардин майдан кьунва. Гележегда ихьтин майишатрин ва абуру кьунвай майданрин кьадар артух жеда.

Алатай йисуз районда 1080 гектарда салан майваяр, 94 гектарда бустандин няметар ва 280 гектарда картуфар цанвай. Анрай тарифлу бегьерарни кIватI хъувуна.

Алатай йисуз лежбервилинни фермервилин са майишатдин ва кьилдин 3  карчидин теплицайрин майишатра (саки 3,5 гектарда), салан майваяр гьасилнач. ГьакI хьайила алай йисуз гьасилзавай майвайрин кьадар хейлин гзаф жеда.

Майвачивиликай рахадайла къейд авун лазим я хьи, Герейханован хуьруьн майишатдин метлеб авай чилерал теплицайрин зурба комплекс эцигун патал 20 гектардин инвестицийрин майдан тайинарнава.

Винидихъ гъайи мисалри къалурзава хьи, хуьруьн майишатдин кар алай амай хилер хьиз, районда магьсулдарвал ва майвачивални вилик физва. И кардиз муниципальный программайри ва инвестицийрин проектри екедаказ куьмек гузва.

Хазран  Кьасумов