(Эвел — 6-7-9-нумрайра)

Мад са гьадисда лагьанва (ма­на): “Гьи итимди, эвленмиш жедайла, дишегьлидиз магьар (некягьдин пай) тайина­райтIа, Аллагьдиз чизва адаз ам тагудай ни­ят авайди. Ада Аллагьдин тIвар­цIелди ам алдатмишарна ва дишегьли вичиз ишлемишна. Ахьтин итим Аллагьдихъ галаз гуьруьшмиш жедай ­юкъуз зина авур кас яз акъатда. Ва гьар са кас маса итим­­дивай бурж къачур, Аллагьдиз чизва адаз ам вахкун тийидай ният авайди. Ада Аллагьдин тIварцIелди ам алдатмишарна ва вичиз а итимдин мал гьарамдаказ ишлемишна. Ахьтинди Аллагьдихъ галаз гуьруьшмиш жедай юкъуз  угъри яз акъатда” (Агьмад).

И гьадисди чаз пис ниятди ихтияр авай кар гьарам кардиз элкъуьрзавайдакай хабар гузва.

Винидихъ гъанвай вири гьадисри ниятдин чIехи дережа ва метлеб тестикьарзава. Гьавиляй мусурман касди вичин ви­ри крар хъсан ва диндар ниятрал бинеламишзава, вучиз ла­гьай­тIа ният гьар са кар­дин руьгь, дес­тек, кьилин шартI я. Гьар са кардин дуьзвал ниятдин дуьзвилелай аслу я, чIурувал — ниятдин чIуруви­ле­лай.

Ният авун гьакIан гафар лугьун туш. Ният хийирлу кар авун ва я пис кар акъвазарун патал рикIе къе­тIун (къаст хьун) я. Аллагьдин разивилихъ чалишмиш жез. Мусурман кас (гьар са) ихтияр авай кар хъсан ният себеб яз ибадатдиз ва вичихъ суваб галай тIеатдиз элкъвезвайдахъ инанмиш я. Хъсан ният галачиз хьайи­ла, тIеатар жаза галай гунагьдиз эл­къвезва. Месела: ни Аллагьдилай гъейри, маса шейиниз къурбанд гъайи­тIа (Аллагь туна, пIире­риз, Кябедиз, чкайриз, ксариз…), абуруз гьуьрмет авунин ният аваз, им Аллагьдиз асивал авун я. Ихьтин­ кар себеб яз, инсан гунагькар жезва, вучиз лагьайтIа къурбанд анжах Аллагь патал ийидай ихтияр ава. Мадни, къурбанд анжах Аллагьдиз талукьар ва бахш авун лазим я.

Мад са мисал: рикIе анай атай пул ва я пишкеш диндин рекье ишлемишдай ният авазни, лотереядин къугъуна ишти­ракай­тIа, адакай гунагькар жезва. Ахьтиндаз са сувабни авач, вучиз лагьайтIа гьа­рам­ кар сакIани тIеатдиз элкъуьриз же­дач­.

(КьатI ама)

Ямин  Мегьамедов,

диндин рекьяй алим