Чи районрани шегьерра улакьрин кьадар къвердавай гзаф жезва. Гьар са касди автомашин маса къачудайла вичин савда икьрардалди субутзава. Ахпа лагьайтIа, ГИБДД-да ам жуван кIвачихъ ягъун, герек аватIа, нумраяр къачун, газдин баллон алай улакь ятIа, амни, къанунди истемишзавайвал, техпаспортда (СТС) къейдун лазим я. Чебни чкадал фена, са сятда арадал гъиз жезвай крар туш, бязи дуьшуьшра йикъаралди жуван нубат атунал вил алаз акъвазуниз мажбур жезва.
Газетрай агьалияр “Госкъуллугъар” порталдикай хабардариз хьайи сифте кьилерай, са шумуд йис вилик, за жув и порталда регистрация авунай. Дуьз лагьайтIа, мад ам заз герек атанач. Жуван хсуси автомашин маса къачуна, ам кIвачихъ ягъун патал Махачкъаладин МРЭО-диз фейила, авай учирар акурла, зун элкъвена хтанай. Техосмотр ийизвай чкадихъ са шумуд виш улакь акъвазнавай. Эхирда акъвазнавайбуруз къе чпин нубат текъведайди чизвайтIани, вуч жедатIа килигин лугьуз акъвазнавай, абурун кьулухъ мад цIудралди машинар алава хъжезвай. Дараматдин къене гьакь тавуна, къецел акъвазнавайбурни авай. КIвалахал хтай заз “Госкъуллугъар” порталдикай куьмек хьана.
Госавтоинспекцияда жуван улакь (транспортное средство — ТС) регистрация авун патал ам ГИБДД-дин подразделенида инспекторди ахтармишна кIанзава, ахпа ПТС-дин (ТС-дин паспорт) ва амай шагьадатнамайрин бинедаллазТС регистрация авунин свидетельство (СТС) ва госнумраяр гузва.
“Госкъуллугъар” порталдай ийизвай электронный арзада РФ-дин агьалидин паспортда, нотариусда субутнавай икьрарда (герек ятIа), ПТС-да, улакь, адан прицеп ва я агрегат хсусият тирди субутзавай шагьадатнамада ва страховой ОСАГО полисда авай делилар кхьена кIанзава.
Теклифзавай сиягьдай Госавтоинспекциядин жуваз мукьва тир подразделение, югъ ва вахт хкязава.
Арза ракъурайдалай кьулухъ “Госкъуллугъра” куь “Хсуси кабинетдиз” порталда госпошлина гуз жезвайвилин хабар хкведа.
Госавтоинспекцияда жуван улакь регистрация авун патал регистрациядин нумраяр, (“Госкъуллугъар” порталдай 1400 манат, тахьайтIа, 2000 манат; мототранспорт патал 1050/1500 манат), ТС регистрация авунин шагьадатнама (350/500 манат), герек ятIа ТС-дин паспорт (560/800 манат) къачун патал госпошлинаяр гана кIанзава.
Къейд ийин, 2017-йисан 1-январдилай электронный къайдада арза ийидайла ва картайрин, электронный киседин ва мобильный телефондин счётдин куьмекдалди пул гуз хьайитIа, госпошлина 30 процентдин ужуз жезва.
Жува “Госкъуллугъра” виликамаз хкягъай юкъуз, геж тавуна, Госавтоинспекциядиз фин лазим я. Агьалидив электронный арза (принтердай акъуднавай), ана къалурнавай документрин оригиналар, госпошлина ганвайвилин квитанция (эгер интернетдай ганватIа, амни принтердай акъудун герек я) хьана кIанзава.
Галай-галайвал вири и крар ацукьай чкадал авуна — ГИБДД-дин къурулушдай герек къуллугъар хкяна, флан йикъан, флан сятда учирда акъвазнавайвилин махсус нумра къачуна.
Гьа жува къалурай юкъуз мад МРЭО-диз фена. Гьа виликан шикил аквазва: гьакьван ксарни абурун “ракьун балкIанар” акъвазнава… Амма “Госкъуллугъар” себеб яз зун гуьзетуниз мажбур хьанач. Улакь зи гъиле авай шагьадатнамайрив гекъигайдалай кьулухъ инспекторди абурал къулар чIугуна ва зун са гужа-гуж дараматдиз гьахьна. Ина са шумуд дакIар агьалийрин арадай аквазмач. Инани, вири хьиз, учирра акъвазун герек атанач. Са пипIе “Госкъуллугъар” кхьенвай кьве пенжер авай. Инихъ акъвазнавай касни авачир. Фена хабар кьуртIа, ина анжах Интернетдай “Госкъуллугъар” порталдин куьмекдалди учирда акъвазнавайбур кьабулзава. Къуллугъчидив вугай шагьадатнамайрин еринда, кьве сятдилай хтай зав ПТС ва СТС вахкана, “Хъсан рехъ хьурай” лагьана.
ИкI зун “Госкъуллугърихъ” галаз сифте сеферда таниш хьана. Идалай кьулухъ и порталдин куьмекдалди учирда акъвазай зи аял садикдизни фена, авур маса къуллугъарни ава. Мад са машин кIвачIихъ яна, машиндин налог, жермеяр гана ва икI мад.
ГИБДД-дин жермеяр
“Госкъуллугъар” порталдин куьмекдалди квевай рекьерин къайдаяр чIурунай жермеяр авани-авачни чириз жеда. И кар патал порталда жуван “Хсуси кабинетдиз” гьахьна, водителвилин шагьадатнамадин ва СТС-дин делилар кхьин лазим я. Улакьдихъ галаз алакъалу куь вири жермеяр гьаниз акъатда.
Гьар сеферда жерме хьайила, мобильный телефондиз ва я электронный почтадиз хабар къведай пулсуз къуллугъни кутуртIа жеда.
Жермеяр порталда Visa ва MasterCard картайрин QIWI Wallet, Webmoney ва я Яндекс.Деньги сервисрин, гьакIни мобильный телефондин счётдин куьмекдалди гуз жеда.
2016-йисан 1-январдилай жермеяр 50 процентдин кьезиларнава. Эгер административный жермедиз талукь къарар акъатайдалай кьулухъ 20 йикъан вахтунда куьне пул гуз хьайитIа, 50 процентдин кьезилвиликай менфят къачуз жеда. Къейд ийин, и жуьредин кьезилвал чпиз талукь тежезвай кьвед-пуд статьяни ава.
2011-йисан 1-октябрдилай Россиядин МВД чпи ийизвай госкъуллугъар агьалийрив кьезил жуьреда агакьарунал элячIна. Алай вахтунда Россиядин МВД-дин госкъуллугърикай менфят къачун патал агьалийриз лап тIимил шагьадатнамаяр герек къвезва.
Россиядин МВД-ди “Госкъуллугъар” портал арачи яз агъадихъ галай разделрик акатзавай са шумуд къуллугъ ийизва:
-Частный детективдин шагьадатнама
-РФ-дин агьалидин паспорт
-Водителвилин шагьадатнама
-Къецепатан уьлквейриз фидай паспорт
-Адресризни справкайриз талукь малуматар
-ГИБДД-дин жермеяр
-ТС регистрация авун
-Агьалияр регистрация авун
-Суд хьайивилин/тахьайвилин справка
-Духтурди меслят къалур тавунваз бейгьуш квай шейэр ишлемишунай административный жавабдарвилиз чIугуниз талукь справка.
ИкI, агьалийривай, “Госкъуллугъар” порталдикай менфят къачуна, ийиз жезвай ГИБДД-дин къуллугърин гъавурда тун давамарин.
Водителвилин шагьадатнама къачунин карда электронный къайдада ийизвай къуллугърик акатзава:
-Персональный ва ана кхьенвай маса делилар, шагьадатнамадин винел патан гьал чIур хьуникди, ам квахьуникди водителвилин шагьадатнама дегишарун
-Ишлемишиз ихтиярар авай вахт куьтягь хьана, улакьдин водителдин сагъламвилин гьалдиз талукь яз, виликрай малум тушир азарар жагъана, медицинади улакь идара авунал къадагъа эцигунин себебрикди водителвилин шагьадатнама дегишарун
-Улакь идара авунай пешекарвилин чирвилер къачурдалай кьулухъ водителвилин шагьадатнама къачун
-Водителвилин международный шагьадатнама къачун
-Къецепатан уьлквейрин водителвилин милли шагьадатнама дегишарайдалай кьулухъ водителвилин Россиядин милли шагьадатнама къачун.
Улакь регистрация авуник акатзава:
-Учётда эцигун ва документар къачун
-Регистрациядин делилар дегиш хьун
-Учётдай акъудун.
Эмираслан Шерифалиев
