Милициядин подполковник, художник, РФ-дин художникрин Союздин член  Хидир-Зулдан  Юнусович  Юнусовакай  за 20 йис идалай вилик, Чечнядай атай бандитрин международный кIеретIар Да­гъустандин чилелай чукурайла, “Милиционер — художник дяведа” кьил ганвай чIехи  очерк кхьенай.

Художникдин кисть (къелем) а чIавуз дявекарар (террористар) русвагьзавай кьетIен яракьдиз элкъвенай. Хидир-Зулдан Юнусовичан а  кьетIен шикилриз республикадин ва МВД-дин руководстводи гьахьтин чIехи къиметни ганай…

Гила зун чи газетдин даяхрикай сад тир и машгьур хцикай кхьиниз  и мукьвара кьиле фейи са шумуд вакъиади мажбурна. Сад лагьайди, милициядин подполковникдин — художникдин и мукьвара 60 йис тамам хьанва. Еке залра а юбилей къалурначтIани, вичи къуллугъзавай ведомствода а кар гьакI тунач.

Хидир-Зулдан Юнусович отставкадиз экъечIайдалай инихъ  чи МВД-да Культурадин центрадин художник-декоратор я, яни ада рангаралди, ширералди парчадал, кар-тондал чун элкъуьрна кьунвай тIе-биатдин гуьзелвал, девлетлувал, къиметлувал, тикрар тежервал гьа­кьван гьейранвилелди акъудзава! Чан алачир затIарал — чигерал, цуьк­верал, векьерал, тарарални кул-кусрал, дагъларин къаяйрал, кIа­маринни вацIарин цIарцIаррал чан гъизва. Гуя акI я, тIебиат вич ви кIва­лиз, ви утагъриз, чIехи залризни дегьлизриз къвезва. Анриз кьетIен сеслувал, абурлувал, экуьвал, гьиссерин женг гъизва. Гьейранвал авунихъ галаз сад хьиз, инсандив фагьум-фикириз тазва: “Заз аквазвани а  гуьзелвал? За хуьзвани а девлет? Заз кIанзавани, художникдиз хьиз, хайи чил? Гьинава ви ватандашвал? Ви багъривал?.. Ви ашукьвал?..”

Ингье гьа ихьтин гьиссерик кваз,  зун Хидир-Зулдан Юнусовичан шикилрин мастерскойда къе­къвезва. Гьар са шикилди-пейзажди яргъалди зун чпел желбзава. Абуру зи хиял гагь хайиди тир Шалбуз дагъдин гирвейрал хкажзава, гагь къадим Ахцегьани Гунибда къе­къуьрзава, гагь зи вилик Самурдин тамун махарикни тежедай хьтин ажайиб кIапIалар къвезва, гагь зун Гиярдин,  гагь Рутулин, гагь  СтIал­рин­ гурлу булахрал тухузва… Им ки­лигуналди тух жедай алем туш!

Гьа и чIавуз заз кьвед лагьай сирни ачух жезва: Хидир-Зулдан Юнусовичан — художникдин пейзажриз неинки чи республикадин, гьакI Россиядин дережада и мукьвара чIехи къимет ганва. Адакай гила кьвед лагьай сеферда РФ-дин МВД-ди гьар йисуз кьиле тухузвай литературадинни искусстводин, илимдинни техникадин рекьерай чIехи конкурсдин (килигунин) дипломант ва РФ-дин МВД-дин Гьуьрметдин грамотадин сагьиб хьанва.

Лугьун лазим я, чи государстводин чIехи ведомстводи тешкилзавай и килигуна саки вири регионрай законар хуьдай органра къуллугъзавай ксарин агалкьунриз къимет гузва.

А шикилрикай са шумуд чна и чина куь виликни гъизва. Газет рангаринди тиртIа, и шикилрин таъсир гьихьтинди жедайтIа! Рангар галачизни абуру чпел чи фикир желбзава!

Художникдин шикилриз санлай “В гармонии с природой” кьил ганва. Художник хайи тIебиатдин сире­ра суьгьуьрчи хьиз гьахьзава, абур тамашачийрин вилик устадвилел­ди­ ачухзава. Гьар са шикил гафаралди ваъ, рангаралди кхьенвай ма­нидиз, гьикаядиз, махуниз ухшар я. КIанза­вайди абур кIелиз алакьун я.

Художникдин шикилрин асул метлеб сад я: 20 йис идалай вилик вичин шикилралди дяве ва дявекарар (террористар) негьзавайтIа, гила ада ислягь уьмуьрдин тарифзава. Хайи чилел, адан девлетрал ашукь хьуниз, абур хуьниз эвер гузва. Акьалтзавай несилар тIебиат­дин гуьзелвилер акваз, хуьз, жавабдарвал аннамишиз тербияламишзава. И кьетIенвилер чи художникдин алакьунриз тIвар-ван авай художникрини – Дагъустандин художникрин Союздин выставкайрин залдин директор, РД-дин лайихлу художник А.Н.Мегьамедова, Россиядин художникрин Союздин ВТО-дин Дагъустандин отделенидин председатель, РФ-дин ва РД-дин лайихлу художник К.М.Мегьамедова, искусствоведенидин кандидат, РФ-дин художникрин Союздин член М.И.Мегьамедовади — Чалабовади, масабуру ганвай рецензийра, теклифрин чарара хъсандиз къейднава.

Заз анжах са кар алава хъийиз кIанзава: Хидир-Зулдан Юнусович Юнусова чи республикадин законар хуьдай органрин къурулушда вич гьа­кьван савадлу, дирибаш, кар алакьдай, инсанрин арада кьетIен гьуьрмет ва  авторитет авай къуллугъчи тирди субутна. Гьахьтин де­режайривни ам агакьна. 2015-йисалай инихъ винидихъ тIвар кьунвай Центрадин художник я. Гьа са вахтунда ада законар хуьдай органрин ва къенепатан кьушунрин ветеранрин Советдани жавабдар везифаяр тамамарзава. Ам и тешкилатдин президиумдин член я. Алатай йисан эхирра адаз РФ-дин ОВД-дин ва ВВ-дин ветеранрин Советдин президиумди “Жегьилар ватандашар яз тербияламишунин карда активвал къалурунай” махсус медаль гана. Адан яргъал йисарин намуслу зегьмет ва агалкьунар гьа икI къейднава.

Мад са алава: чна макъаладин кьиле Хидир-Зулдан Юнусович чи газетдин умудлу даяхрикай сад тирди къейднавай. Эхь, милли куль­турадин савадлу, истеклу векилрикай сад яз, ада чи  искусстводин, эдебиятдин ва медениятдин вири хилериз еке итиж ийизва. Машгьур художник Халил Халиловахъ, скульптор Гьейбет Гьейбатовахъ галаз санал ада, чи меркезда ва масанрани законар хуьдай ор­ганрин векилрин кьегьалвилер раижзавай са шумуд мемориал арадал гъиз, зегьмет чIугуна.

МВД-дин Культурадин центрадин асул пай экспонатар гьада туь­кIуьрайбур ва я гьада жагъурайбур я. Ам генани цIийи мумкин­виле­рихъ гелкъвезва.

“Лезги газет” кхьин, машгьурун патални ада гьар йисуз вичел хейлин къайгъуяр къачузва. ЦIини 13 касдиз чи газет кхьенва.

Хуьн паталди лезгивал,

Ава рикIихъ жезбивал.

Законда хьиз, гафуна

Тваз сидкьидин михьивал!

Чна чи хциз, кьетIен бажарагъдин сагьиб тир милициядин подполковникдиз — художникдиз, ветерандиз агакьнавай дережаяр рикIин сидкьидай мубаракзава:

Хидирни яз, Зулданни яз,

Намусни яз, вижданни яз,

Таъсиб гьакьван кьакьанни яз,

Хуш я вун чаз, масан я.

 

Хайиди яз Хуьрехуьруь,

Ваз ала я Ватан вири!

Къуллугъзава руьгьди дири,

Лавгъавалун такIан яз.

 

Къуй рангар ви икьи хьурай,

Гъил генани хци хьурай,

Гьиссер даим экуь хьурай!

Рагъ ви кьетIен лишан я!..

Мердали  Жалилов,

РФ-дин ва РД-дин культурадин лайихлу работник

_______________________________________________

ТIебиатдал ашукь яз