Эхиримжи йикъара Марвар къари гъалабади кьунвай. Адаз вучдатIа чизвачир. Адан къужа, гзаф чкайра машгьур Худа-Верди, вич вичиз ухшар амачир. Налугьуди, акван тийир­ суьгьуьрчиди адак лувар кутунва. МефтIер аялдинбуруз элкъуьр хъувунва. Ара-бир къаридиз акI жедай хьи, къужади гьавада лув гузва. Са касни такваз, вич вичив рахаз, хъуьрез, женнетдин гьуьруьйрихъ галаз сейрда авай хьиз. КIвалин дердиярни рикIелай фенвай, вичин пара ала къаридиз куьмек-затIни хгузмачир. Гьаятдин вилик квай ва вичин рикI алай куьс­руьдални гьикI хьана ацукьзавай. КIваляй экъечIна, вичин кьил туькIвей патахъ фидай. Къуншияр квазни мягьтел хьанвай.

— Са тIимил ама, къари, са тIимил, ах­па-е, за вун Москов вилаятдиз тухуда. За ваз Ле­нин буба, Яру майдан къалурда…

— Я кас, я Худа, вун гьинай рахазва эхир? Москов вучтинди я? Вун хиб…

— Кис, кис, Гьажагьмедан руш, сесмир, зи крар заз чизва, хибрини зун хьанвач. Московдизни за вун тухуда. Сюрприз ида-е за ваз ЦIийи йисан. Мегер ви рикIелай зун Худа-Верди тирди алатнавани?

— Алатнавач, алатнавач, я ахпа лагьай кас. За ви Московдикай вучзава? На зун шегьерда авай хтулрин патав твах.

— Тухуда, тухуда, зи лагьбала. За ви вири мурадар кьилиз акъудда, анжах са тIимил эх хъия…

Ихьтин рахунрилай гуьгъуьниз Марвар къаридик мадни къалабулух акатдай. Къужа вич вичел алачиз рахазвайдаз ухшар тир. Амма адан гьерекатрай икI тирди аквазвачир. Ам, беден тик кьуна, къекъвезвай. Рахадайла, мез галкIизвачир. Недайдаз иштягь квахьнавачир. Телефондин зенгериз жавабар гузвай. Амма бязи ихтилатар кьилиз гьал янавайданбур тир. Им гьикI жезвай кар ятIа, Марвар къари гъавурда акьазвачир. Адаз духтурдин патавни физ кIан хьана, амма жуьрэтнач. Вуч лугьудай адаз? Винелай сагъ итим. ТIазвай, хайи-майи чка авач.

Марвар къари тайин фикирдал текъвез, гьафтедилай гзаф алатна. Гила адаз къужа маса терефдихъай акуна. Худа-Вердидин гьавалувал, гьевеслувал, налугьуди, са ни ятIани чуьнуьхна. Ам гъиляй кIани руш акъатайди хьиз авай.  Дарих яз, рахан тийиз, хевлет чка жагъуриз, иштягь квахьна, хабар кьурлани, “зун секин тур” лугьуз, масанихъ физ. Са кар къариди мад кьатIана: акатай чкадал гадарзавай телефондин трубка ада гъиляй ахъайзавачир. Ара-ара адаз килигзавай, анай аламатдин шикилар къалурзавай хьиз. Дишегьлидиз кичIени хьана: рекьидай кьилихъ я жал?- фикир гьатна рикIе. Эхир, ада чIехи хциз зенг авуна,  дах авай гьалдикай ихтилатна.

Марвар къаридин шаклувилер бине авачирбур тир. Худа-Верди хибрини хьанвачир. Ам гьавалу ва сефил, дарих авунвай, Марвар­ къари тажубарзавай дегишвилин сирни “лемрен хцин” сотовый телефондихъ галаз ала­къа­лу тир. Пуд гьафте вилик Худа-Вердидин­ трубкадиз хабар атана: “Гьуьрметлу жанаби! Чна ЦIийи йисаз талукь конкурс тухузва. Куь телефондин нумра  бахтлубурук акатнава. Квехъ Москвада кIвалерин, виш миллион манатдин иеси жедай мумкинвал ава. Жува жуваз ЦIийи йисан савкьат багъиша. Рази ятIа, “эхь” кнопкадал тIуб илис”.

Худа-Верди вилерихъ агъунач. Мад ва мад кIелна.

— Я Аллагь,- рахана ам вич-вичив, икIни жеда кьван? Московда — кIвалер? Виш миллион. Зи нумра бахтлубурук акатун? Авай крар я жал? Я Аллагь, ихьтин гунуг? Заз, Ху­да-Вердидиз? Пака вири хуьр пехил жеда гьа. Я Аллагь, вакай са куьмек!-лагьана, итим­ди вичин разивал къалурна.

Легьзени алатнач, мад кхьинар: “Гьуьрметлу жанаби! Куьне лап дуьз кар авуна. Гила Куьн Москвада кIвалерин иеси жедайдал са шакни алач. Конкурсда иштиракдайвал мад “эхьдал” тIуб илис”.

Лагьайвал авуна касди. Телефондин экрандал мад кхьинар акъатна: “Гьуьрметлу жа­наби! Куьн конкурсдин гъалибчийрин жер­ге­да­ гьатнава. Квез виш миллион манат акъат­да­. Са гьафтедилай Квел пул ахгакьар­дай­вал, Куь банкдин картадин нумра ва код кхьихь”.

Кхьинар са шумудра кIелай итимдин мефтIер са патахъ элкъвей хьтинди я. Экран­диз килигиз, ам бейнидай рахана: — Виш миль-он-н-н. Заз-з-з? Валлагь, буьркьуьдини, са экв такуна, рекьидачалда. Эхир, зи бахтунини гъана. Пагь-гь, ван хьайила, пад жеда рикIер зи дустар я лугьузвайбурун. Виш миль-он-н-н! Къачуда гьа Московдай кIва­лерни. Гила кIваляй, хуьряй акъатай кIвач Московда ава кьван гзафбурун. Чунни жеда гьана. Рухваяр­, рушар. Къаридизни кьуьзуь кьилихъ са югъ, кумфурт, уют акурай…

Фикирри Худа-Верди мадни яргъариз, бушлухриз тухвана. Са арадилай ам цаварай эвичIай хьтинди я ва ада рахун давамарна: — Яда, я Худа, вучиз вун, хкуник кутунвай жендек хьиз, куьрс хьанва. Уьмуьрда ихьтин бахтуник садра акатзавайди я. Ламра кIурув яна, женнетдиз аватайдай я гьа. Виш мильон-н манат… Ой, Аллагь-гь-гь… Ксумир, уях хьухь, Худа. Бахтунин малаик ви къуьнел ацукьнава. Ахъаймир ам.

Гьатта къудгана Худа-Верди. Адаз виш миллион манат сада вичин гъиляй акъудай хьиз хьана. Инихъ-анихъ килигна, налугьуди, ам ахтармишдайбур авай, кхьена ада вичин картадин нумрани, кодни. И йифиз адаз ахварни атанач. Ахпани адан гьерекатар, амалар гьа хибридандаз ухшамиш тир. Акьван шад тир хьи ам, акьван, лап банкдин иеси хьайи хьиз. Адаз вич вутIдатIа чизвачир.

Гьа ида Марвар къаридик гъалабани кутуна. Гьа икI гьавалу тир Худа-Верди са чIа­валай михьиз цуру хьана. Чина, пеле авай би­ришар вад къатанбуруз элкъвена. Къаридихъ галазни, налугьуди, хъел я, рахун хъувунач. Ам акваз, дишегьли михьиз дердини кьуна. Эхирни хва хтана. Хуьрек тIуьрдалай гуь­гъуьниз Марвара адаз дахдин аламатрикай ахъайна.

— И са вацра, чан бала, и ви дахди зун кьурурна-цIурурна. Сифте ам кьадарсуз шад тир. Зун Московдизни тухузвай. Ахпа, зулун югъ хьиз, элчIуьгъна. Эхиримжи йикъара лап руьгьдай аватнава. Я вуч хьанатIа лугьунни ийизвач…

Кьилни куьрсна, са квекай ятIани фикирзавай Худа-Верди садлагьана кIвачел къарагъна.

— Вуч лугьуда за ваз, вуч? Ви къужа алдатмишнава лутуйри.

— Вал лутуяр гьина гьалтна, я дах?-жузуна хци.

— Гьина, гьина? Жегьеннемдин цIуз аватрай и трубкаяр акъудайбур. Гьа ина авайбурал гьалтна зун. Ахмакь я ви дах, ахмакь…

Кардин кьил ачух хьайила, хци “картада гьикьван пул авай?” лагьана хабар кьуна.

— Пуд йисан пенсия…

— Саки зур миллион.- Хци дахдин трубка къачуна, кнопкайрал тупIар илисиз, кхьинар ийиз, са вуч ятIани чирна ва ахпа пашмандиз ма­лумарна: — Ви картада анжах пуд манат ама…

— Вуч?

— Эхь, дах, зур миллион тIач хьана.

Марвар къари гила къужадихъ галукьай мусибатдин гъавурда акьуна ва ам Худадал элкъвена.

— Я тахсара! МутIлакьрин мутIлакь! Я Бу­да-Верди! За парталар чуьхуьдай цIийи жуьредин машин къачу лагьайла, ваз пул гьайиф­ атана. КIвалера пардин чимивал тур лагьайла, на ван тахьайдай кьуна. Гила кьванни заз кIурт-шуба багъиша лагьайла, на  “гила ам ви квез я, ам алаз вун гьиниз фида?” лугьуз, сурун­ суалар гуз хьанай. Лутуяр патал хвейиди тир ман на пул, тахсара? Заз сюрприз ийиз кIан­завай ман ваз? Валлагь, хъсан сюрприз авуна­ на чаз. Зур мильон цаварал ракъурна. Тьфу!..

— Я хва, а пул элкъуьр хъжедачни? — Ху­да-Верди, умуд кваз, хциз килигна.

— Ваъ, дах. Поезд фена.  Ви “бахтлу нумра” лутуйриз къугъвана. Чаз ийиз кIанза­вай ви ЦIийи йисан сюрпризни, елкадал хьиз, цацар алайди хьана. На жуван рикIиз дарвал гумир, диде. Ви мурадар кьилиз акъудун чи патай ваз ЦIийи йисан сюрприз жеда.

Нариман Ибрагьимов