(Эвел — 43-нумрада)
Аллагьди чирвилер авайбурун, малаикрин ва Вичин шагьидвал барабарнава. И карди чаз чирвилер авайбурун лайихлувилерин дережа къалурзава. Пайгъамбарди (къуй Аллагьдин салават ва салам хьурай адаз) лугьузва: “Вуж илим (шариатдин чирвилер) къачудай рекьиз экъечIайтIа, гьадаз Аллагьди женнетдиз рехъ кьезиларда”. Маса гьадисда лагьанва: “Аллагьдиз низ хушбахтвал гуз кIанзаватIа, гьадаз диндин рекьяй гъавурда гьатдай мумкинвал гуда” (Бухарий, Муслим).
Бязи алимри лугьузвайвал, инал фикъгьдин (шариатдин къанунрин) гъавурда гьатуникай раханва. Муькуь алимри гьисабзавайвал, ихтилат диндикай, санлай къачурла, чирвилер хьуникай лагьанва.
Мад са гьадисда Аллагьдин Пайгъамбарди (къуй Аллагьдин салават ва салам хьурай адаз) лагьанва: “Инсан кьейила, адан вири крар акъваз жезва, пудалай гъейри: давам жезвай садакьа (инсанди Аллагьдин рекье гузвай ва мусурманриз хийир гъизвай садакьа. Месела, тар цайи касдиз, рехъ туькIуьрайдаз, муьгъ, мискIин, медреса… эцигайдаз, гьатта ам кьейидалай кьулухъни суваб жезва. Инсанри а затIарикай, крарикай хийир къачун себеб яз), вичелай кьулухъ тунвай (диндин рекьяй) чирвилер (а чирвилер чукIурнавай инсандиз суваб жеда), вичин диде-буба патал дуьаяр ийизвай диндар велед” (Муслим).
ГьакIни Аллагьдин тIвар рикIел гъизвай гьар са кIватIалда берекат, архайинвал, секинвал, къенивал (гьам и дуьнья, гьамни Эхират патал), хушбахтвал ава.
Пайгъамбарди (къуй Аллагьдин салават ва салам хьурай адаз) са гьадисда лагьанва (мана):
“Аллагьдин КIвалерикай (мискIинрикай) гьар гьи КIвале инсанар кIватI хьайитIани (Къуръан кIелун ва ам масабуруз чирун патал), Аллагьди абур Вичин регьимдалди элкъуьрна кьазва, абурун патав малаикар эвичIзава ва Аллагьди а инсанрин тIварар малаикрин арада кьазва” (Муслим).
И гьадисдай чир жезвайвал, Къуръан кIелиз чирзавай ва масабуруз Къуръан чирун патал тарс гузвай ксарихъ гзаф лайихлувилер ава. Вучиз лагьайтIа, Къуръан вири чирвилерин бине я!
Эгер инсанди фикъгь (шариат) ва я акъида (инандирмишвилер), я тахьайтIа, гьадисар чирзаватIа, абуруз талукь делилар, чирвилер вири Къуръанда ава. Гьавиляй, вуч ийиз хьайитIани, вуч лугьуз хьайитIани, Къуръандай ва Суннадай тир шариатдин делилдал асаслу хьана кIанда!
(КьатI ама)
Ямин Мегьамедов,
диндин рекьяй алим
Редакциядин къейд:
Эхирижи вахтара чи газетдихъ галаз алакъа хуьзвай цIийи авторар пайда хьанва. Абурукай сад “Дин” рубрикадиз макъалаяр гьазурзавай Ямин Мегьамедов я. Газет кIелзавайбур адахъ галаз мукьувай танишарун патал чна диндин алимдикай куьруь малуматар гузва.
Ахцегь райондин Луткунрин хуьряй тир Амрагьан хва Ямин Мегьамедов гъвечIи чIавалай диндай чирвилер къачуз гатIунна. И рекье адан сад лагьай мектеб чIехи буба Гьашум хьана. 1979-1982-йисара Ямина Гьашум бубадивай (кьвед-пуд кас квачиз, мад садазни хабар тавуна) Исламдин асулар, Къуръан дуьз къайдада кIелиз чирна.
Хуьруьн мектеб вадралди акьалтIарай ам Дагъустандин имам аш-Шафиидин тIварунихъ галай Исламдин университетдик экечIна. Ирид йисуз ада ина чирвилер къачуна ва ам вадралди акьалтIарна.
КIелзавай чIавуз гатун вахтунда Ямина хуьре авай мискIинда аялриз диндай чирвилер гана ва республикадин меркезда са мискIинда имамдин везифаярни тамамарна.
Гуьгъуьнлай Я.Мегьамедова кIелунар Медина шегьерда авай Исламдин международный университетда давамарна. Ина ада вад йисуз чирвилер къачуна. Къейд ийин хьи, чи ватанэгьли и университет вадар аваз акьалтIарнавай сад лагьай дагъустанви я.
Мединада чирвилер къачурдалай кьулухъ ам Дагъустандиз хтана ва Махачкъалада имам аш-Шафиидин тIварунихъ галай Исламдин университетда муаллим яз кIвалахиз гатIунна. Ада гьакIни муьжуьд йисан къене Къуръандин тафсир лезги чIалаз таржума авуна ва кьве йис идалай вилик ам чапдай акъудна.
Лагьана кIанда, Ямин Мегьамедова Дагъустандай гьаждал физвай мусурманрин дестеяр тешкилуникни вичин пай кутуна. Диндин алим цIуд сефердилай гзаф гьаждал фена.
Ам Дагъустандин диндин алимрин межлисдин иштиракчи я. Алай вахтунда Ямин Мегьамедова диндай тарсар гузва, ктабар таржума ийизва ва, шариатдай чирвилер къачуз, илимдин рехъ давамарзава.
Диндин месэлайриз талукь суалар пайда хьайитIа,
ватцапдин 8-989-653-42-35-нумрадиз кхьихь
