21-октябрь — Дагъустандин медениятдин ва чIаларин югъ
Лезги мектеб, Эминан сес авачир,
Лезги аял, дидедин мез авачир, —
Валлагь, чIуру тегьер я!
Алирза Саидов
Дагъларин уьлкведа виридалайни жегьил ва виридалайни важиблу, герек суваррикай сад Дагъустандин медениятдин ва чIаларин югъ я. М.Шолохова лагьанай: “Халкьдин лап чIехи девлет — им адан чIал я”. Чи республикада гзаф миллетрин векилар яшамиш жезва. Гьар са чIалаз вичин кьетIенвал хас я, амма вирибур патал кар алай месэла чIехи жезвай несилриз дидед чIал, халкьдин меденият, бубайрин ацукьун-къарагъун чирун я. Гьавиляй са йис идалай вилик Дагъустандин медениятдин ва чIаларин сувар арадал гъана жеди. Ингье гила гьар йисуз вири шегьеррани районра, школайра, вузра, культурадин идарайра лап вини дережада аваз къейдзава и сувар.
«Хайи чIаларин хважамжам»
19-октябрдиз Расул Гьамзатован тIварунихъ галай Милли библиотекадин директордин заместитель Сарат Жабраиловади республикадин фестиваль ачухна.
— ЧIал хуьн, виликди тухун гьа чIалан векилрилай аслу я. Къе чпивай хайи чIалал устаддиз рахаз, кхьиз, жуван фикирар лугьуз жезвай ксар акьван гзаф авач. И месэла иллаки шегьерра яшамиш жезвайбурун арада хциди я. Гьавиляй хайи чIалар чирдай шартIар арадал гъана кIанда. Ихьтин шартIар, сифте нубатда, хизанра хьун чарасуз я, — къейдна С. Жабраиловади.
Мярекатда библиотекадин къуллугъчийри ктабрин, милли парталрин выставкаяр тешкилнавай, худколлективри гъвечIи сегьнеяр къалурна, манияр лагьана, кьуьлерна.
Иниз РАН-дин ДНЦ-дин ЧIалан, литературадин ва искусстводин иниститутдин директор Мегьамед Мегьамедов, Дагъустандин ктабрин издательстводин директор Марина Омарова, зарияр, студентарни школьникар атанвай. Чи халкьдин патай ина ДГУ-да, ДГПУ-да, ДГТУ-да кIелзавай лезги студентри векилвална.
Культурадин отдел
Тешкиллудаказ кьиле фена
Даггоспедуниверситетдин филологиядин факультетда Дагъустандин медениятдин ва чIаларин йикъаз талукь яз ирид чIалал (лезги, авар, дарги, яхул, къумукь, табасаран, агъул) диктант кхьена. Сад лагьай сеферда ихьтин мярекат шаз ДГУ-да тухванай. И серенжем РД-дин милли политикадин министерстводин къаюмвилик кваз кьиле физва. Вичин хушуналди гьар са касдиз диктант кхьидай мумкинвал авай. Шад жедай кIвалах ам я хьи, диктант тухузвай аудиторияр къвердавай ацIузва, иллаки жегьилрив. ЦIи диктант кхьина студентрилайни аспирантрилай гъейри РД-дин экономикадин ва территорияр вилик тухунин министерстводин, Кьиблепатан Дагъустандин жегьилрин Союздин векилри иштиракна. Макьсад эвелни-эвел алай аямдин несилдиз дидед чIал кIанарун ва чирун я.
Лезги чIалал диктант филологиядин илимрин кандидат Владимир Бабаева кIелна. Мярекатда РД-дин милли политикадин министрдин заместитель Арсен Магьмудовани иштиракна.
20-октябрдиз Даггосуниверситетдин филологиядин факультетдин актовый залда жуьреба-жуьре миллетрин векилри-студентрини муаллимри — чпин халкьарин майданар къурмишнавай. Лезги студентрини чи халкьдин медениятдиз, ацукьун-къарагъуниз, сеняткарвилериз талукь майдан тешкилнавай. Милли парталар алукIнавай чи рушари халкьдин манияр тамамарна, кьуьлерна. Майдандал гьакIни халисан лезги тIуьнар дадмишдай мумкинвални авай.
Мярекатдиз ДГУ-дин проректор Артур Далгатов мугьман хьанвай. Ада ва филологиядин факультетдин декан Шабан Мазанаева ихьтин серенжемрин, хайи халкьдин меденият, тарих ва, гьелбетда, чIал чирунин важиблувиликай суьгьбетарна.
Амина Шагьпазова, ДГУ-дин филологиядин факультетдин студентка