Зуль-Хиджа вацран 9 лагьай Арафа тIвар алай югъ акъатайдалай кьулухъ гьаждал фенвайбур Мина дередиз рекье гьатзава. Ина абуру кьве адетдал амалзава: къванер гадарун ва къурбанд тукIун. Гьар йисуз и дередиз миллионралди мусурманар къвезва.
“Мина” гаф гьикI арадал атана? Садбуру къейдзавайвал, “Мина” гафуни инсанар кIватI жезвай чка лишанламишзава. Абу Аббаса агакьарнавай малуматдай якъин жезвайвал, Адам пайгъамбарди, и дереда авайла, Жабраил малаикдин “Ваз виридалайни гзаф вуч кIанзава?” суалдиз “Женнет кIанзава” лагьана жаваб хганай. Гьанлай и дередал “Мина” тIвар акьалтна. Бязибуру дередин тIвар араб чIала авай “манна” глаголдихъ галаз алакъалу ийизва. Къурбанддин гьайванар тукIвазвай чIавуз ина гзаф ивияр экъичзава. “Манна” “экъичун” лагьай чIал я.
Дередин мулкунал, санлай къачурла, 7,8 кв.километр ала. Ина рагар, дагьарарни ава. Чебни кефердихъай кьибледихъ экIя хьанва. Сафих дагъдин этегрив аль-Хайф тIвар алай мискIин гва. Адан къаншардал Къабил дагъ ала, ам, вичин нубатда, Субир Гайна тIвар алай дагъдин са пай я. Ам ина виридалайни кьакьан кукIуш яз гьисабзава. И дагъдилай агъуз Байа тIвар ганвай мискIин ава.
Мина дереда саки 100 агъзурдалай пара алачухрикай ибарат шегьерни ава. Ана 3 миллиондив агакьна инсанар гьакьзава.
Къейд ийин хьи, ина мад дуьньядин винел виридалайни чIехи кьасабхана кардик ква. Гьайванар тукIун, як гьялун патал и кьасабханада вири къулайвилер тешкилнава. Асул гьисабдай, ина куьлуь карч алай гьайванар ва девеяр тукIвазва. Гьаждал алайбур гьайван и кьасабханада къурбанд ийиз алахъзава. Гьар йисуз къурбандрин миллион тоннрив агакьзавай як мергьяматлувилин серенжемрин сергьятра аваз Саудиядай кесибар ва игьтияж авайбур патал жуьреба-жуьре уьлквейриз тухузва. Лагьана кIанда, дуьньядин винел ихьтин дережадин мергьяматлувилин серенжем мад санани тешкилзавач.
Агьмед Магьмудов
