Юкьван виш йисарин лезги хуьрерикайни шегьеррикай малуматар гузвай чешмейра Кард кIеледин тIварни ава. Гьа девирра яшамиш хьайи тарихчийрикай Магьмуд Хиналугъвиди вичин “ХIV-ХV виш йисара Дагъустанда ва Ширванда кьиле фейи вакъиаяр” ктабда Кард ва Къуруш хьтин кьве шегьердикай малумат ганва. Ада кхьизвайвал, и шегьеррихъ мягькем кIелеяр, яракьар гьазурдай карханаяр, гьатта чпин кьушунарни авай. И шегьеррин Юкьван Азиядин уьлквейрихъ галаз алишверишдин рекьяй авай алакъаярни гегьенш тир.

Кард шегьердикай чи аямдин тарихчийрини куьруь малуматар ганва. Тарихдин илим­рин докторар тир Р.М.Мегьамедова “Легенды и факты о Дагестане” ва А.Р.Шихсаидова 1981-йисуз чапдай акъудай “Рассказы по истории Дагестана” ктабра и шегьердикай бя­зи делилар гъанва. Абуру кхьизвайвал, Кард шегьер гилан Сулейман-Стальский райондин Кьулан СтIалрин хуьруьн мукьув хьиз кутунвай, сен­герар яна, мягькемарнавай яшайишдин чка тир. И кIеле иранвийриз муьтIуьгъ жезвачир. Надир шагьдин кьушунривай, кьведра басрух га­натIани, Кард кьаз хьаначир.

Пуд лагьай гъилера ше­гьер­дал вегьез кIанзавай Надир шагьди гьикI ятIани вичин фикир дегишарна, аниз пуд илчи ракъурна. Абуру шегьердин чIе­хидав шагьди ракъурай чар агакьарна. Чар кIелна, хъел ака­тай чIехида куьмекчийрихъ галаз меслятна. Шагьди, лезгийриз кичIерар гана, шегьер кьурла, абурун кьилер атIана, кIеледин цларал эцигда лагьанвай кьван. Шагьдиз жаваб яз, лезгийрин регьберди илчийрин кьилер атIана, кIеледин цларал эцигиз туна. И кар себеб яз гзаф хъел акатай Надир шагьди гьасятда шегьердал вегьенатIани, адавай мад Кард кьаз хьанач.

Са кьадар вахтар алатайла, шагьди пудра артух къуватривди лезгийриз басрух гана. Кьве вацра кьиле фейи ягъ-ягъунрилай кьулухъ эхирни иранвийри шегьер кьуна. Пехъи хьанвай Надир шагьди лезгийрилай кьисас вахчун патал шегьердин майдандал чIехи мярекат тешкилна. Хайибурун вилик аялрин гъилерни кIвачер кутIунна, абурун кьилелай балкIанар гьализ туна. Идалай кьулухъ вири шегьерэгьлияр тарагъаждиз акъудна. Шегьер лагьайтIа, цIийи кьилелай эхцигиз тежедайвал, цIай яна, куз туна. Гьа идалди Кард чилин винелай квахьна.

Лезгийриз гьикьван зулумар авунатIани, шагь вичин му­раддив агакьнач. Урус та­рих­чийри кхьизвайвал, эхирни лезгийри Надир шагьдин кьушунар кукIварна, адан гьукумат чкIидай гьалдиз гъана.

Гуьлхар Гуьлиева, «Самур» газетдай