Адан яшайишдин къайда, дуланажагъ амай хуьруьнвийри кьиле тухузвайдалай са акьван тафаватлу тушир ла­гьайтIа жеда. ЦIийи Къурушрин хуьре дидедиз хьана, амай аялри хьиз, мектебда кIелна, гуьгъуьнлай армияда къуллугъна, хтана, эвленмиш хьана, хайи хуьре кIвал-югъ, хизан  кутуна, хуьруьн майи­шатдин техникум куьтягьна, трактордал  алаз чуьлда кIвалахал физ-хквез,  яшамиш  хьана.  Амма 1996-йисан 13-февралдин йифиз хьайи са ва­къи­ади, яргъай­ вил вегьейла, адетдин агьали тир касдин уьмуьр гуьзлемиш тавур жуьреда дегишарна — пакамахъ ахварай аватай хизанриз чпин багъри касдин  фагьум, къанажагъ дегиш хьанвайди кьатIунун четин тушир…

Вичикай ихтилат физвай чи ватан­эгьли «Лезги газет» кIелзавай  юлдашриз таниш кас я  —  Пашаев  Вагиф   гьа­жи  Али­па­шаевич  — «Вагъуф буба».  Адакай чна идалай виликни  кхьенай. Вичиз анжах са жуьреда, яни якъиндаказ  къимет гуз тежедай ада вич биоэнерготе­рапевт, психолог, инсанар дуьадин (га­фунин) къуватдалди ва рикIин чими­вилелди  сагъардай жерягь-духтур тирди къейдзава. Ганвай хейлин кьадар  дипломрани сертификатра ­­адаз «дуь­ньядин ­жерягь», «къизилдин гъилер ­авайди», «халкьдин адетдин медицина ва руьгьдин  тежриба ге­гьеншдаказ ишлемишзавайди» лагьанва. Гьар гьикI ятIа­ни, са кардал шак алач — ви­чихъ галаз раф­тарвал ийизвай азарлуйрин, дава-чара кIанз къвезвай  агьалийрин  рикIера ада секинвилин, умуддин эквер куь­кIуьр­зава.

— Зун гьеле 3 йиса авай аял тирла,  буба рагьметдиз фена. Хизан хуьнин  пар хуьруьн майишатда кIвалахзавай дидедин хивез аватна. А пар са тIимил кьванни кьезилариз алахъзавай зун гъвечIи чIавалай зегьметдал рикI алаз, жуван яшарилай чIехида хьиз, жавабдарвал гьиссдай жегьил яз чIехи хьана, — суьгьбетзава Вагиф гьажиди. — Жуваз, багърийриз талукь бязи месэлайра заз виликамаз аян хьайи дуьшуьшар са шумудра хьанай. Месела, заз жув армиядиз тухвайла, Германиядиз акъатдайди гьеле хейлин виликамаз чир хьанай. А чIа­вуз заз гьатта жув яшамиш жедай кIва­лин кIалубарни кваз акунай. Поездда ацукьарна, чун  къарши пата авай маса частуниз рекье тунайтIани, зун инанмиш тир, а чка зи кьисметда авачирдахъ. ГьакI хьунни авуна. Поезд акъвазарнай ва зун анай авуднай… И кар гьикI жез­вайтIа  лу­гьуз жедач, гьисс авунин нетижа тир жеди. Амма 13-февралдин йифен сятдин пудаз  ачух хьайи  шикилди зун, гьелбетда, са кьадар тажубарнай­. И чIавуз, Рамазан вацра, за жуван бубадин руьгьдин къаматда аваз атай касдихъ галаз ихтилатарнай. Ада зун жувахъ кьетIен бажарагъ авайдахъ ва гележегдин уьмуьрда  зун инсанар  сагъарунал машгъул жедайдахъ инанмишарнай. Гьелбетда, а чIавуз им заз гьич мумкин кар яз аквазвачир, гьикI лагьай­тIа, за жув  кье­тIен, «михьи ксарин» жергедикай яз гьисабзавачир. ЯтIани, а йиф зи къанажагъ дегишарайди хьана: зун жув дуьньядиз килигзавай тегьер дегишарун лазим тирдан, цIийи чирвилер къачуна кIанзавайдан гъавурда гьатна. За Кавказдин халкьарин светский институтдин халкьдин медицинадин факультет  акьалтIарна, халкьдин духтур, биоэнерголог лагьай пеше къачуна. Идалайни гъейри, зун кпIунал акъвазна, са йисалай гьаждал фена…

Гьа икI, сифтедай ада кIвачер тIазвай диде,  къуни-къуншияр сагъариз башламишна. Ахпа, тахминан 4 вацран вахтунда — къвердавай гзаф къвезвай маса агьа­лиярни.  «ГьикI сагъарзавай  лагьай­тIа, — дуьадалди, рикIин сидкьидай ийизвай тIалабуналди. Квез чизва хьи, гафуни инсан сагъарни  ийида,  начагъарни», — лугьузва ада. Гьа са вахтунда, Вагиф гьажиди хиве кьазвайвал, ада адетдин медицина инкарзавач. «За анжах  азарлу кас сагъарунин гьерекатдик биоэнергетикадин дережада йигинвал кутазва. Зи патав къвезвай ксар асул гьисабдай  виниз тир давление авайбур, уьмуьрдикай рикI ханвайбур, чандик кичI квайбур ва нервийрин къурулуш къайдадикай хкатнавайбур я. Адетдин духтурри сагъардайла, квез чизва хьи, азарлу касдин  психикадин гьал фикирда кьазвайди туш. Зун гьа и, яни ин­­сандин вилериз таквазвай тереф  са­гъар­завай духтур я — къени гафуналди, Ал­лагьдивай тIалабуналди ва икI мад».

Вагиф гьажиди гьисабзавайвал, инсандин беден сагъар хъийидалди вилик сифтени-сифте адан руьгь (фикирар, къастар, мурадар) сагъарна кIанда. Ма­сакIа лагьайтIа, ада инсанриз рикIе авай чIуру, пис энергетика терг ийиз ва адан чкадал секинвал, динжвал “битмишариз”  куьмек гузва.

Вичиз “Вагъуф-буба” лагьай тIвар къачунин себебни гьа им я лугьузва: лезги хьалкьдин машгьур эвлиян хьайи луткунви Вагъуф-бубадини (Аллагьдин рагьмет хьурай вичиз)  инсанар сагъар хъувунин карда вичихъ авай кьетIен ­бажарагъ ва келима-дуьа ишлемиш­завай.

Вагиф гьажиди азарлуяр сагъарунин карда сифте камар къачур йикъалай инихъ 25 йис алатнава. И девирда ада не­инки республикада, гьакI адалай къецени  машгьурвал  къазанмишнава. Эхиримжи  вахтара Вагиф гьажи Москвада хьана. Вичи лугьузвайвал, адаз тухузвай кIвалахдин сергьятар ге­гьеншардай фикир авай. Идалайни гъейри, Вагиф гьажиди хкянавай рекье ­вичин чирвилерин дережа хкажзава. ИкI, алай йисан январдин вацра ада уьлкведин меркезда авай Россиядин халкьарин дуствилин университетдин (РУДН)  Шаркь патан медицинадин институтда “Сагъарунин шаркь патан ва славянрин  культурайрин талукь  тежрибаяр” программадай чирвилер ва адакай и ре­кьяй кIва­лахдай пешекар хьанвайди­ тес­­тикьарзавай сертификат  къачунва. Им, ада гьисабзавайвал,  чIу­гур гьакъи­сагъ зегьметдин нетижа, адаз ганвай гьахълу къимет я. Гила адахъ вичин вири мумкинвилер, алакьунар хайи халкь, республика патал серфдай фикир ава.

РикIел хкин, Вагиф гьажи Алипа­ша­евич “Россиядин виридалайни хъсан же­рягь” конкурсдин лауреат, Европадин психотерапевтрин Ассоциациядин ва  Комплиментарный медицинадин международный регистрдин член, “Мил­летдин сагъламвал мягькемарунин кардик пай кутунай”  къизилдин медалдин ­сагьиб я.

Амина Муслимова