Жемятдин девлет арадал гъунин, адан кьадар артухарунин ва хуьнин макьсаддалди Курхуьрел 1930-йисалай 1966-йисал къведалди колхоз кардик хьана. Адал лагьайтIа, халкьди гзаф гьуьрметзавай И.Сталинан тIвар алай. Ина жемятди дуствилелди майишатдин вири хилера зегьмет чIугуна, вижевай нетижаярни хьана. Нетижада, техил, емишар, салан майваяр, як, нек, гъери, къушарин якни какаяр ва маса суьрсет арадал гъиз, государстводин планар гьамиша тамамарзавай. Майишатдин гамишрин, калерин нехирар, лапагрин суьруьярни къалин жезвай.
Колхоздин агалкьунрин девир 1966-йисалди давам хьана. 1966-йисалай 1991-йисал къведалди совхоз кардик квай. И девирда хуьруь вичин бинеяр, алай чкани дегишарна, ам цIийи чкадал — багълариз куьч хьана. Совхоз лагьайтIа, Н.Самурскийдин тIварунихъ яна.
Къе вичикай ихтилат физвай Шайдаев Жумали лугьудай касди 1968-йисуз, цIийиз эцигна, кардик акатай юкьван мектеб, 1971-йисуз Дербентдин хуьруьн майишатдин техникум хъсан чирвилер аваз акьалтIарна. Хайи майишатдиз хтай жегьил пешекардин кIвачихъ 70 га багълар галкIурна. И кардал адан рикIни алай. Тадиз бригададиз бес кьадарда жегьил рабочияр, абуруз кIвалах чирдай тежрибалу пешекарарни желбна, кIвалахар тешкиллудаказ тухузвай къизгъин вахтунда Жумалидиз армиядин жергейриз эвер гана. И вахтунда ам кIвачихъ галай багъларай ичерин, зулун чуьхверрин, вили хутарин бул бегьерар са сеферда вахчуз агакьна.
КIвалах масадал тапшурмишна, жегьил бригадир армиядиз фена. Ам Гуржистандин Алхасиха лугьудай чкадиз акъатна. Ина са тIимил вахтунилай адакай зенитчикрин ротадин старшина хьана. Вичин цIийи везифаяр тамамардайлани, Ж.Шайдаева вичиз, ротадиз гаф къведайвалнач. Намуслудаказ къуллугъна, 1974-йисан зулуз ам армиядай хтана ва майишатда бригадирвилин везифайрив эхгечI хъувуна. Им зулун емишрин сезондин вахт тир. Гьинал вуч дигмиш хьана агакьнаватIа, сад-садан гуьгъуьналлаз вири кIватIна, консервиярдай заводдиз рекье тунай. Гьа и къайдада — гьар йисуз.
Гьелбетда, вижевайдаказ гелкъуьн тешкилнавай жегьил тарари чуьхверар, ичер йисалай-суз артух гъизвай. Планар, вичин хиве авай мажбурнамаяр Жумалидин жегьилрин бригадади артухни алаз тамамариз хьана, амай 4 бригададилай вилик жергейриз экъечIна. Агалкьунрай адаз “Соцсоревнованида гъалиб хьайиди”, “11-пятилеткадин зарбачи” лишанар, гьуьрметдин грамотаяр, багьа затIарни багъишна.
Гьамиша рикIел аламукьдай са мисал. 1985-йисуз адан бригадади 5 гектардай 127 тонн “Куьре” сортунин чуьхверар кIватIнай. Адан и агалкьуникай чи вири газетра кхьенай. 2000-йисалай пенсиядиз экъечIай ада ял язава. Жумалиди гила хсуси майишатда зегьмет чIугвазва. Гатфар алукьайла, ада агротехникадин жуьреба-жуьре серенжемар тухузва, хвалар ремонтзава. Мукьвара гатфарин ятар гунив эгечIдайвал я. Уьмуьрдин юлдаш, муаллим Муслиматахъ галаз санал пуд хвани са руш чIехи авуна. Вири пешекарар, хизанрин иесияр я. Абурун 12 хтулдини са птулди чIехи дидединни бубадин гуьгьуьлар шадарзава.
Райсудин Набиев
