20-майдиз Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликова РД-дин Хатасузвилин Советдин заседание кьиле тухвана. Анал килигай месэлайрикай сад гьукумдин органри къецепатан уьлквейра диндин образование къачузвай агьалийрихъ галаз тухузвай кIвалахдиз, жегьилар закондиз акси крарал машгъул тахьуниз, гьа гьисабдай яз, зиянлу идеяяр, фикирар вяз ийизвайбурун вилик пад кьуниз талукьарнавай.
«Ахтармишунар авурла, аквазва хьи, чаз акси идеология чукIурзавай жегьилрин чIехи паюни диндин образование къецепатан уьлквейра ва я интернетдин куьмекдалди къачунва. Къецепата теологиядин рекьяй савадлувал къачунвайбуру, республикадиз хтайла, чи агьалийрин адетрихъ, алукIзавай парталрихъ ва обществода чеб тухузвай тегьердихъ галаз кьан тийидай амалар, гьерекатар теклифзавай дуьшуьшар жезва», — лагьана региондин Кьили.
Идахъ галаз сад хьиз, ада къейд авурвал, дяведин махсус серенжемдив эгечIай йикъалай къецепатан махсус къуллугъри чи регионда гьалар пайгардикай хкуддай кIвалахдик гьерекат кутунва. Наразивалдай кар ам я хьи, чаз акси гьа и крарал къецепатан уьлквейра диндин образование къачунвайбур желбзава.
Уьлкведа ва регионда кьиле физвай вакъиаяр фикирда кьуна, къайдаяр хуьдай органри гьукумдин талукь идарайрихъ, жемиятдин тешкилатрихъ галаз санал закондиз акси крарин вилик пад кьун патал алава серенжемар кьабулзава. Абуру къурхулувал кутадай гьерекатрин, бунтарин вилик падни кьазва.
Республикадин Кьили, муфтиятди тухузвай дуьзгуьн кIвалах къейд авуналди, Дагъустандин муфтийдиз сагърай лагьана.
«Чна мукьвал-мукьвал гьуьрметлу Агьмад гьажидихъ галаз и месэлаяр веревирд ийизвайди я. Неинки ада зи гафарин тереф, гьакI муфтийдин тереф чнани хуьзва. Диндин ва светский жемиятри, гьукумдин идарайрини Дагъустандин мусурманрин управлениди санал кIвалахун региондин гьалар къайдадик кваз хуьнин замин я», — лагьана Сергей Меликова.
Экстремизмдин ва терроризмдин вилик пад кьадай серенжемар кьиле тухунихъ еке важиблувал ава. Идан гьакъиндай виликдайни веревирдер авурди я. Гьукумдин органриз акси серенжемар тахьун патал агьалийрихъ галаз кIвалахунин бинеяр муниципалитетра кардик кутун герек къвезва.
Заседанидал образованидин хилез талукь месэлаярни гьялна. И хиле арадал атанвай гьаларикай РД-дин милли сиясатдин ва диндин крарин рекьяй министр Энрик Муслимов, образованидин ва илимдин министр Ягья Бучаев, къайдаяр хуьдай къурулушрин регьберар рахана.
* * *
Гьа и юкъуз Сергей Меликова кьуьлерин «Лезгинка» кIвалел кьил чIугуна. Ина ам машгьур ансамблдин коллективдихъ галаз гуьруьшмиш хьана, искусствода еке агалкьунар къазанмишнавай артистриз шабагьар гана.
«Чи вири уьлкведи дамахзавай «Лезгинка» ансамблдиз жуьреба-жуьре конкурсра, фестивалра гьамиша гъалибвал къазанмишдай адет хас я. Вучиз лагьайтIа, адахъ еке устадвал ава. И кардал шак гъидай садни жедач», — лагьана Сергей Меликова.
Дагъустандин регьберди гьевесдивди зегьмет чIугвазвай артистриз сагърай лагьана ва гьар са уламда абурун тереф хуьдайдакайни малумарна.
«Чахъни квез сагърай лугьудай адет ава. Куьне неинки ватанэгьлийриз, Россиядин агьалийриз, гьакI уьлкведилай къецени инсанриз шадвал гъизва. Гьа икI аваз гзаф йисар я. Куьне и гуьзел кар къени давамарунал чна шадвалзава. Азияда, Мукьвал тир РагъэкъечIдай пата ва масанра концертар гуналди, куьне цIийи дустар, тамашачияр, куь устадвилел ашукь инсанар жагъурзава. Лугьун хьи, имни лап къени адет я».
С. Меликова къейд авурвал, ансамблдин артистри, дяведин гьерекатар кьиле физвай чкайра аскерриз концертар гуналди, халисан ватанпересвал къалурзава.
«Россиядик цIийиз эхкечIнавай регионриз мукьвал-мукьвал финай ва анра концертар гунай заз квез сагърай лугьуз кIанзава. Куьне кьуьлералди, музыкадалди, яратмишунралди аскеррин руьгь хкажзава ва идалди гъалибвилик пай кутазва», — лагьана региондин Кьили.
Ансамблдин директор Жанбулат Мегьамедова чпиз кьетIен фикир гунай Сергей Меликоваз сагърай лагьана.
«Яратмишдай са коллективни куьмек галачиз кьиле фидайди туш. Чна куь куьмек гьар юкъуз гьиссзава. Дагъустанда ва я Россияда мад икI къаюмвал ийизвай маса коллектив аватIа чидач. Чна инлай кьулухъни милли кьуьлералди чаз пара кIани Дагъустандикай алемдиз суьгьбетда», — алава хъувуна ада.
С. Меликован тIварцIихъ хуш гафар «Лезгинкадин» артистрини лагьана.
Хийир Эмиров
